Friday, January 29, 2016

चिहान चिन्तन

मानिसको खोपडी सबैभन्दा रहस्यमय छ । यहाँ के छैन ? सबैथोक छ । धेरैथोक भएकाले यो एकैछिन नचली बस्न सक्तैन । केही न केही उपद्रो गरिहन्छ । कहिले के सोच्छ कहिले के । खालि बस्न यसले जानेकै छैन । आजभोलि मेरो खोपडीमा चिहान चिन्तन चलिरहेको छ । चिहान भन्ने वित्तिकै मानिहरु ओठ लेप्र्याँउछन् । आँखा मोड्छन् । हेर्नु नपरे हुन्थ्यो, देख्नु नपरे हुन्थ्यो भन्ने ठान्छन् । तर के मानिसको मात्र चिहान हुन्छ र त्यसरी घिनाउनू ? मेरो टाउको नराम्ररी रन्थनिएको छ आजकल । चिहान त के के को हुँदो रहेछ के के को । विचार, संस्कृति, व्यवहार, बुद्धि, विवेक यस्ताको पनि चिहान हुँदो रहेछ । मैले त मान्छे गाडेपछि मात्रै चिहान हुन्छ भनेको त अरुको चिहान त झन् पो डरलाग्दो हुँदो रहेछ ।

विचारको चिहान सबैभन्दा डरलाग्दो । देख्दै नदेखिने, घिन पनि नलाग्ने भित्रभित्रै सिध्याइ दिने । संस्कारको चिहान अझ डरलाग्दो । चरित्रको चिहानले त समाजै सखाफ । ए बाबा यो चिहान किन आयो होला मेरो खोपडीमा ? हैरान छु म आजभोलि । हुँदाहुँदा म त चिहानलाई असाध्यै बहुमुल्य कुरा पो देख्न थालेको छु ।  चिहान सधैँ उपेक्षा गर्न लायक भएका भए मिश्रवासीले बनाएको चिहान किन त्यति महत्वपूर्ण हुन्थ्यो ? पिरामिड भनेका चिहानै हैनन् र ? बौद्धमागीहरु सबैभन्दा धेरै चिहानलाई माया गर्छन्, क्रिश्चियन, मुसलमान अरुअरु धर्माबलम्बी पनि छन् जो चिहानलाई असाध्य महत्व दिन्छन् । किन दिए होलान् तिनले चिहानलाई त्यति धेरै महत्व ? मेरो खोपडी हल्लिने गर्छ कहिलेकाहीँ, जस्तो कि अहिले हल्लिँदै छ ।हामीले कैयौँका चिहानहरु नष्ट ग¥यौँ । कैयौका चिहान बनायौँ । कैयौँका चिहान तारवार लगाएर राखेका छौँ । कैयौँ चिहान हेर्न मानिसहरु तछाडमछाड गरेर संसारभरबाट ओइरिरहेका छन् । एउटा चिहान छ ताजमहल जो संसारकै आश्चर्यमध्ये मानिन्छ । म सोच्छु चिहान भारेमुरेको हो भने कामै छैन । चिहानै बनाउनु छ भने अलि काम लाग्ने कुराको बनाउनु, कि त मूल्य नै नभएकाको बनाउनु, ठूलाठालुको बनाउनु । राजामहाराजका चिहान पो चिहान, नेताका चिहान पो चिहान, साहित्यकार, कलाकार, बौद्ध भिक्षु, लामा, सन्यासी यस्तैयस्तैका चिहान पो चिहान । जुन चिहानको कुनै मूल्य नै छैन, कसैलाई चासै छैन, कसैले हेर्दै हेर्दैन, चिन्दैचिन्दैन त्यस्ताको चिहानको के काम ?मलाई आज महान चिहान चिन्तन फुरेको छ । कस्ता चिहानहरु उत्तम चिहान हुन् र कस्ता अधम भन्ने बारेमा आँखि भौँ खुम्च्याएर सोच्दैछु ।कहिलेकाही चिहानहरु डरलाग्दा हुन्छन् । ती चिच्याउँछन दुनियालाई तर्साउन । जस्तो  कि हाम्रो देशका राजा महेन्द्रको चिहान । विचरा महेन्द्र कहाँ पुगिसके उनको चिहानले आजसम्म भएभरका नेताको गिदी खाइरहेका छन् । तर्साइरहेका छन् । जङ्ग बहादुरको चिहान अझ डरलाग्दो छ हाम्रो देशमा ।विदेशमा पनि थुप्रै छन् डरलाग्दा चिहानहरु । माक्र्सको चिहानले दुनियाँलाई निद हराम गरिदिएको छ । लेनिनको चिहान उस्तै डरलाग्दो छ । उनको डेडवडी राखिएको चिहान संसारभर चर्चा भयो । चिहानै हुनु छ भने त्यस्तो चर्चित चिहान हुनु नि !चिहान कहिलेकाहीँ साह्रै लोभलाग्दा पनि हुन्छन् । जस्तो कि युरोपमा भएका कतिपय पादरी र पोपका चिहान । ती चिहान उदेकलाग्दा छन् । यतिका वर्ष बितिसक्ता पनि ती चिहानले मानिसलाई तानेका तान्यै छन् । कुनै कमी छैन मानिसको लर्को ।चीनमा राजाहरुका चिहान त्यस्तै चर्चित छन् । के के न रमाइला ठाँउ होलान् भनेर घुम्न निस्क्यो, कि शरीर गाडेका चिहानमा पुग्नुपर्छ कि मरिसकेका लासहरुलाई ढुंगाको रुप दिएर ठिङ्ग ठड्याएर राखिएका ठाँउमा पुग्नुपर्छ । जमिनमुनि गाडे पनि जमिन माथि ठड्याए पनि मुर्दा जहाँ हुन्छन् त्यहाँ त चिहानै हुन्छ नि ।चिहान बहुमुल्य हुनका लागि त्यहाँ के गाड्ने हो त्यो खुब विचार गर्नुपर्दो रहेछ । त्यो विचार पुर्याउन सकिएन भने त्यस्ता चिहानले कुनै दमदार प्रभाव नै देखाउन सक्ता रहेनछन् । त्यसैले मेरो चिहान चिन्तन कहिले बुद्ध परम्परातिर सोझिन्छ, कहिले ख्रिस्टियनतिर सोझिन्छ, कहिले राजा र महाराजाहरुतिर सोझिन्छ । कहिले यो चिन्तन बौद्ध हुन्छ, कहिले क्रिश्चियन हुन्छ , कहिले किराँत हुन्छ, कहिले राजावादी हन्छ, प्रजातन्त्रवादी, कहिले समाजवादी, कहिले कलावादी, कहिले कलाकारवादी भइदिन्छ । किन यसरी अस्थिर भएको होला यो चिहान चिन्तन पनि ! मलाई दिक्क लाग्छ ।एक जना साहित्यकार छ, ऊ जहिले पनि चिहानमा टहलिन मन पराउँछ । एक दिन मैले उसलाई प्वाक्क सोधे – ‘ए फलाना तँ किन खालि चिहानमा डुल्न मन पराउँछस हँ ?” उसले मलाई साह्रै बेतोड जवाफ दियो ।“तँ चिहान माथि छस, म चिहान माथि छु, राजनीति चिहानमाथि छ, समाज चिहानमाथि छ, मेरो र तेरो देश चिहानमाथि छ । सबै चिहानै माथि त छन् नि ! अनि म कहाँ जाऊँ त ?”उसको जवाफ बेजोड हो कि होइन त्यो छुट्याउन पनि मैले अब चिहान चिन्तन नै गर्नुपर्ने भयो ।चीनको सियान नजिक एउटा पागल कलाकारले ७,००० भन्दा बढी मानिसको सिंगै शरीर बनाएर त्यसलार्य चिहानमा पुरिदिएछ  । त्यो खोतलेर पत्ता लागेको मात्रै के थियो संसारभरका मानिस ओइरिएका छन्, हेर्न, बुझ्न, अध्ययन गर्न । के मात्रै गरेन त्यो चिहानले ? संसारकै उत्तम सम्पदा सूचिमा परेको छ अहिले । त्यसको नजिकै महाराजले रानीलाई माया गरेर भव्य चिहान बनाउनु पर्यो भनेर उर्दी लगाएको ठाउँ समेतले चर्चा पाएको छ । लर्को लागेर मानिस धाइरहेका छन् त्यहाँ ।“कसैले शुक्रकीटलाई खाल्डोमा हालेर चिहान नबनाएको भए तँ जन्मिन्थिस् ? एउटाको मुत्युमा अर्को जन्मिन्छ त्यसैले चिहान भनेर हेला नगर्नु । यसमा रमाउन सिक्नु ।” चिहाने सहित्यकार कुमार नगरकोटीले डरलाग्दो, कालो, धमरधुस पहिरनमा सपनामै आएर झपारे मलाई— “तेरो देश चिहानमा उभिएको थाहा छैन रछ तँलाई । हेर त चारैतिर चिहानै चिहान ।” उसले घिसादै लग्यो मलाई पाटनको कृष्णमन्दिरतिर । उसले  त्यहाँ लगेर भन्यो– “हेर त यहाँ मल्ल राजाहरु गाडेको  । गाड्न जान्नुपर्छ । मरिसकेको माथि त हो नि हामीले खाने, लाउने, पैसा कमाउने, मोज गर्ने ।” धमरधुस कालो अनुहार, ठूलाठूला गेडा भएको माला, थरिथरिका औँठी नै औँठीले सजिएको नगरकोटी दिल खोलेर हाँस्यो कृष्ण मन्दिर अगाडि उभिएर ।“हेर् त यहाँ कृष्णको चिहान कति सुन्दर छ । उसको गीताको चिहान नबनाएको भए यो मन्दिर ठडिन्थ्यो ? यत्रा पुजारी, गुभाजु, श्रद्धालुले खान पाउँथे यो बेचेर ? बडेमाको ढुंगाको मृत्यु वरण गराएर यसलाई मूर्तिमा परिणत नगराएको भए यो मन्दिर यति राम्रो हुन्थ्यो ? मन्दिर बनाउन कतिको चिहान बनाउनु पर्छ थाहा छ तलाई ? ऊ हेर् त्यो थोत्रो घरको डकर्मी न्हुछेमान महर्जानको जिजुबुवाको मसिना र हातको मयलले ठडिएको हो यो मन्दिर । उसको बुद्धि, श्रम र इमानको चिहान नबनेको भए यो ठडिन्थ्यो ?”जब्बर प्रश्न गरेर आच्छुआच्छु पा¥यो नगरकोटीले । कुमार नगरकोटी नभनेर चिहानकोटी जस्तो त्यो मान्छे पनि त आखिर चिहानकै उत्पादन रहेछ नि ! म मनमनै सोच्छु अहिले चिन्तन चलिरहँदा । यथार्थवादको चिहानमाथि नग्नवादको महल ढड्याएको होइन र चिहानकोटीले ?  नभए के हो त ? छँदाखाँदाको राम्रोराम्रो कुरालाई पनि भूत, पिशाच, मृत्यु, चिहान, खप्पर, मसानघाटसँग लगेर जोडेको ? ऊभन्दा अघिल्ला साहित्यलाई चिहान बनाएको होइन उसले ? मिस्टकालाई त्यसरी किन नाङ्गै बनाएको पसलपसलमा लगेर ? त्यो छँदाखाँदाको बाहुनबाजेलाई किन लगेर रुखमा झुन्ड्याइदिएको ? घरहरा फोरेर किन स्याउँस्याँउति काला विरालाहरु निकालेको ? चिहानकोटीको चिन्तननै चिहानबाट निस्केको छ । एउटालाई चिहान नबनाई नयाँ जन्मिँदै जन्मिँदैन ऊभित्र ।मलाई घुमाउन लिएर पाटन पुगेको नगरकोटी त्यहीँ अन्तरध्यान भयो, मल्लकालीन दरवारको  चिहानभित्र । म मल्लकालीन त्यो चिहानबाट फुत्त बाहिर निस्कँदा एउटा ठूलै पार्टीको नेता ठिङ्ग उभिएको थियो, गमक्क फुलेको गलबन्दी घाँटीमा बेरेर । उसले जाडोलाई चिहान बनाएछ गलबन्दीले छोपेर । मैले उसलाई एक धक्का दिएर सडकमा गुडेको कारमुनि पुर्याइ दिएँ । ठूलै नेता हँु भन्थ्यो, गाडीले किचिएर कच्याककुचुक भयो । हुल बाँधेर हिँडेका धेरै गाडिले किचेर किमा बनाइदिएपछि एक हुल पुलिस आए उसलाई बचाउन । छरिएर किचिमिची भएका नेताको शरीरका मासुका टुक्रा लुछ्न कुकुरहरु झुम्मिए ।पुलिसले सबैलाई घेरावन्दी गर्यो र उसको मृत्युलाई बडेमाको चिहान बनाउन सुरसार गर्यो । झण्डा लिएर एक हुल बूढा, अधबैंशे र केटाहरुको मिश्रित जमात त्यहाँँ आइपुग्यो । ठूलोठूलो स्वरमा चिच्याए र अग्लो एउटा चिहानको कल्पना गरे जसले त्यो किच्याउनेलाई पनि चैनसँग बस्न नदोओस, विरोधीहरुलाई पनि तह लगाओस । उनीहरु उसको चिहानमा टेकेर के के के के गर्छौ भनेर मुठी उठाएर चिच्याए ।चिहान नगरकोटी त्यो चिहान उत्सवमा झुलुक्क झुल्कियो फेरि । मलाई आश्चर्य लाग्नु स्वाभाविक थियो । मलाईभन्दा उसैलाई आश्चर्य लागेछ, मैले सोध्न ढिलो गरेकाले उसैले भन्यो– “यो चिहान अब निकै ठूलो हुनेछ, यसलाई हेरेर धेरैका आँसु टिल्पिलाउने छन्, सबयात्रामा धेरै झण्डा फहराइनेछ, झण्डा बनाउन धेरैले दोकानका कपडा किन्नेछन्, धेरै दोकानदारको कपडा बिक्नेछ, धेरै सुचिकारले झण्डा सिलाउने काम पाउने छन् । उनीहरुको आम्दानी बढ्नेछ । काजकिरिया गर्ने बाहुनबाजेको पनि थोरबहुत आम्दानी बढ्नेछ ।  केटाहरुले जिन्दावाद, मुर्दावाद गर्दा दैनिक भत्ता पाउने छन् । तिनको आम्दानी बढ्नेछ । उनीहरुको आम्दानीले वियर पसलेहरु मालामाल हुनेछन् । वियरपसलेहरु मालामाल हुनुको अर्थ उसकी तरुनी स्वास्नी पनि गहना र सारीले ढाकिएर मालामाल हुनेछिन्, सबैका हातमा पैसा भएपछि बैंकमा जम्मा हुनेछ, बैंकहरु मालामाल हुनेछन् । बैंकहरु मालामाल भएपछि ऋणिहरु मालामाल हुनेछन् । यसको लहरो लामो हुनेछ । त्यसैले मिस्टर राइटर चिहान चिन्तन बढिया छ ।”चिहानकोटी लापत्ता भयो यति भनेर । माथिबाट आकासवाणी ग¥यो— “तपाईंको अहिलेको जीवन पनि चिहान माथि नै छ राइटर । यो चिन्तन नछोड ।” त्यसपछि मैले चिहानकोटीको आवाज सुनिनँ । ऊ अन्तध्र्यान भयो कुनै चिहान चिन्तनमा ।मलाई यो चिहान चिन्तनले बिहानविहान सधैँ चिमोट्छ । किनकि रातको चिहानमा नै दिन झुल्किन्छ । रमाउँछ । रात चिहानमा नपुगी कहाँ विहानी हुन्छ ? कहाँ सूर्य उदाउँछ ? मेरो मन यो सम्झेर झस्याङ्ग हुन्छ । साँच्चि एक पटक मात्रै रात चिहानमा नपुगे के हुन्छ होला यो संसार ?मेरी घरवाली भन्छे– “यो घर त चिहान जस्तो छ । न माया, न  प्रेम, न आनन्द, न मस्ती ।” साँच्चिकै गजबको कुरा गरी उसले । मैले प्यारी प्रेमिकाको चिहान बनाएरै त उसलाई पत्नी बनाएको हो नि, नत्र त प्रेमिका छँदै थिई नि ! प्रेमिकालाई चिहान नबनाई कहाँ घरवाली, पत्नी, स्वास्नी हुन सक्छे ऊ ? एउटा जन्मन अर्को त चिहानमा पुग्नै पर्छ ।मेरो चिन्तनको वृत्त अहिले चिहानकै वरपर केन्द्रित छ । मानिसको बुद्धि मुर्खताको चिहानमा अडिएको छ, विकास र उन्नति अविकासको चिहानमा अडिएको छ, भौतिक उन्नति प्राकृतिक श्रोतको चिहानमा अडिएको छ, तपाईको विकास तपार्इंलाई सहयोग गर्नेहरु कति चिहानमा पठाउन सक्नु हुन्छ त्यसमा भरपर्छ, सामान बेच्नुहुन्छ भने कति ग्राहकको भावनालाई चिहानमा पुर्याएर अन्तध्र्यान गराउन सक्नुहुन्छ र खल्ती रित्याउन सक्नुहुन्छ त्यसैमा तपाईको भलो हुन्छ । पद हत्याएर माथि पुग्न चाहनुहुन्छ भने तपार्इंंका अगाडि अहोरात्र खटेर सहयोग गर्नेहरुलाई कसरी चिहानमा थिच्न सक्नुहुन्छ त्यसैमा सफलता हात लाग्छ । चिहानकोटीले त्यसै चिहान चिन्तन भित्र्याएको होइन साहित्यमा । उसको चिन्तन बहुमुल्य छ भन्ने ठम्याइ छ मेरो ।ऊ हाम्रो प्रशासन र राजनीतिका थोत्रा पुराना कुरा चिहानमा नपुर्याएकाले सधैँ दुःख पायौँ भन्छ । राणालाई चिहानमा पुर्याउँदा उसको अस्तु सँगै ल्याएर भण्डार गरेकाले, भएभरका नेता र हाकिम राणाजस्तै भए भन्छ । खै किन हो उसले त्यो भनेको चिन्तन तपार्यंले पनि गर्दा हुन्छ । सबैमा राणाहरुको हैकम, निर्देशन, ठालुपन सबै सरेर आएको छ । तिनलाई चिहानमा नहाली कहाँ बन्छ नयाँ नेपाल ? हेर् त हाम्रा कुन नेता राणाभन्दा कम छन् ? कुन नेता हाम्रा पूर्व राजाहरुभन्दा कम छन् ? ऊ उल्टै मलाई प्रश्न गर्छ ।कहिलेकाहीँ म गम खान्छु, उसले भनेका कुरा सोचेर । मेरा आँखा गुम्वा, मन्दिर, आश्रम, गुरुद्वरातिर पनि तानिन्छन् उसका कुरा सम्झेपछि । म घरको, सडकको मात्र कुरा गर्दिनँ । मलाई ती परमपूज्यहरुले बनाएका चिहान पनि प्यारा लाग्छन् । जति बढी शिष्यलाई चिहान बनाउन सक्यो त्यति ठूलो गुरु हुन्छ । ऊभित्रको तर्क, चिन्तन, उर्जा आदिको चिहान नखनी कोही गुरु गुरु बन्दैन । शंका र तर्क रहुन्जेल उसले रजाई गर्नै सक्दैन शिष्यमाथि । त्यसैले सकेसम्म चाँडो शिष्यलाई चिहानमा पुर्याउने हतारोमा हुन्छ गुरु ।मेरो चिहान चिन्तन प्रकृतिप्रेमी पनि छ । तपार्इंअगाडि उभिएको अजङको रुख आफ्नै वीउको चिहानमा उभिएको होइन र ? अवश्य हो भन्छ मेरो मनले । तपाईको महल ठडिँदा पनि हजारौँ नभए पनि सयौँका पसिना, सिप र बुद्धि चिहानमय भएका छन, कसैका धेरै कसैका कम । एउटा उभिनु भनेको अर्को चिहानमा पुग्नु हो । काम नलाग्ने, असामयिक हानिकारक मात्र चिहानमा पुग्छ भन्ने छैन । कहिलेकाहीँ फाइदामन्द, लाभदायक, उन्नत कुरा चाहिँ चिहानमा पुगेर कामै नलाग्ने असामयिक, हानिकारक चाहिँ राज गरेर हाँसिरहेको हुन्छ । समाजमा होओस् कि व्यक्तिमा सबैतिर देखिन्छ त्यो । ठीक कुरालाई चिहानमा पुर्याउने विवेक मानिसले समयमै आर्जन गरेको भए कसैको पूजा गर्दै गर्दैनथ्यो मानिसले । समयमा होस नपुर्याउँदाको पश्चाताप हो हाम्रो भक्ति र पूजाआजा । त्यो पूजा चाहे व्यक्तिको होओस् वा संस्था वा देशको । सधैँ विवेकवान् भएर देशलाई, गुरुलाई, ज्ञानलाई, विवेकलाई माथि उठाउँछ र त्यसका विरुद्धमा उभिनेलाई चिहानमा पुर्याउँछ भने उसले किन गर्नु पर्यो तिनलाई पूजा ? किन सम्झनु पर्यो ? बिर्सेकाले पो सम्झनुपर्छ ।चिनियाँहरुमा उदेकलाग्दो चिहान चिन्तन रहेछ  । उनीहरु पुरानालाई सरक्क सजाएर राख्छन् र चिहानमा पुर्याइ दिन्छन् । त्यसका ठाउँमा नयाँ चीज बनाइदिन्छन् । कन्फ्युसियस उनीहरुका लागि साह्रै काम लाग्ने चिहान हो भन्ने ठाने । त्यसलाई संसारभर फैलाएर फाइदा लिए । चिनियाँहरुका बुद्ध नै हुन् भन्ने बनाइ दिए । बोधिधर्म, लाओत्सु, च्वांगत्सु सबैलाई त्यसै गरे । उनीहरुका बाल्यकालदेखि बूढो हुँदासम्मका कुराहरु सुरक्षित गरेर सुन्दर चिहान बनाइ दिए । त्यही बेचेर खाँदै छन् ठाउँठाउँमा । हामी मरिमेटेर त्यही हेर्न झुम्मिरहेका छौँ । उनीहरुले माओलाई पनि चिहानमा सजाइ दिए अनि नयाँ माओ आविष्कार गरे उनको चिहानमा देङ बनेर । उनी माओभन्दा अझै अब्बल भए । पहिलोलाई चिहान बनाएर फोटो राखेपछि उसलाई चिनाउन पनि सजिलो हुन्छ कुन जातको हो चिनाउने ट्याग झुण्डयाएजस्तै । त्यही गरिहेका छन् अहिले उनीहरु । हामीले त्यो कला नजानेर चिहान बनाउन डराइरहेका छोँ । मसानघाटबाट अस्तु लिएर दिनदिनै ढोगिरहेका छौँ । चिहान ढोग्नु भनेको आफैँभित्र चिहान बनाउनु हो ।  चिहान चिन्तनमा अर्को उम्दा मानिसहरु युरोपियनहरु देखेँ मैले । उनीहरु सबैलाई चिहान बनाउन प्रेरित गर्छन् । चिहान उनीहरुका लागि साह्रै प्रिय बस्तु हो । गाडिसकेका मुर्दाको पनि थरिथरिका जीवितजस्ता चिहान बनाइ दिन्छन् । थरिथपिरका नाम राखिदिन्छन्, कसैलाई संग्रहालय भनिदिन्छन्, कसैलाई इतिहास भनिदिन्छन्, कसैलाई कलामा उतार्छन् र झुन्ड्याइदिन्छन् । उनीहरुका तरिका साह्रै उम्दा छन् । त्यसैले उनीहरु अरुले पनि त्यही गरुन भन्ने ठान्छन् । पुराना परम्परा नमास है भन्छन् । पुराना सम्हाल्न आफैँ अघि सर्छन् अनि सबलाई मेरोजस्तै गर भन्छन् ।उनीहरुलाई थाहा छ, विचार, सोच, चिन्तनलाई चिहानमा नलगी आफ्ना कुरा ऊभित्र उमार्न सकिँदैन । यो कुरा उनीहरुले साह्रै राम्ररी बुझेका छन् । त्यसैले चिहानमा के गाड्ने र के उमार्ने त्यो हाम्रो आफ्नै गिदिमा फल्नु पर्छ । उमार्ने र गाड्ने नछुट्याई नयाँ कुरा जन्माउन सकिँदैन । उल्टो हुन्छ हाम्रो गति ।मुर्खता चिहानमा हालियो भने विद्वता उम्रन्छ, कुसंस्कार चिहानमा हालियो भने संस्कार जन्मन्छ, अविकास चिहानमा हालियो भने विकास जन्मन्छ, अन्याय चिहानमा हालियो भने न्याय जन्मन्छ, दुराचार चिहानमा हालियो भने सदाचार जन्मन्छ । केलाई चिहानमा गाड्ने ? त्यसको ठीक विवेक विकास गर्न सकेनोँ हामीले । हाम्रो बुद्धि, विकास, उन्नति, आचरण सबै उल्टो भयो गर्दै जाँदा । त्यसैले चिहान चिन्तन सुरु गरौँ । जय चिहान । २०७२।१०।१३

New short Story collection for publication

gf/fo0fL

cln k/af6 b'j} sfgdf df]jfOnsf] x]8;]6 sf]r]/ xfdLlt/ cfpFb} u/]sL o'jtLnfO{ nlIft ub}{ zf/bfn] egL— æof] gf/fo0fL, s]6f t b]Vg} gx'g] . kl5 nfluxfN5] . gsRr/L ÛÆ
Ozfgn] s]6Llt/ Wofg lbP/ x]¥of] . sxLF b]v]sf] xf] ls em}F nfUof] . p;sf cfFvf s]6Lsf] lxF8fO / lhp8fnlt/ tflgP, r'Daslt/ tflgPsf] kmnfdh:t} .
æs]6Lx? klg To:tf x'G5g\ / Û s]6fx? kf] x'G5g\ t To:tf, t?gL s]6L b]Vof] ls s;/L glhs xf]pF eg]/ 6fFl:;g vf]Hg] .Æ Ozfgn] s]6Llt/ cfFvf ;f]‰ofpFb} zf/bfsf] egfOsf] k|ltjfb u¥of] .
aflx/af6 zf/bfsf] egfOsf] k|ltjfb u/] klg Ozfgsf] leqL dg eg] gf/fo0fLlt/ tflgof] . zf/bf cs}{lt/ nflu;s]sL lyO{ . gf/fo0fL / Ozfg hDsfe]6 eP .
æcfdg]–;fdg] x'gf;fy Ozfg / gf/fo0fL Pscsf{sf cfFvfleq s}b eP . pgLx?sf] b]vfe]6 To;cl3 klg lgs} k6s eO;s]sf] lyof] . pm ;xkf7L ;fyL z'sb]jsL alxgL xf] eGg] klg yfxf lyof] . ;fgf] 5Fbf gf/fo0fL;Fu e]63f6 afSn} x'GYof] p;sf] . sn]h k9\g yfn]kl5 e]63f6 6'6]sf] lyof] . ;fg}b]lvsf kl/lrt ePsfn] Ozfg / gf/fo0fLaLr s'g} cf}krfl/stfsf] h?/L klg lyPg . p;n] gf/fo0fLlt/ x]¥of] / d';'Ss d':s'/fof] .
æcfh stfaf6 lg Ozfg bfO <Æ gf/fo0fLsf] k|km'Nn cg'xf/df v';Lsf] lah'nL rDSof] . sfgdf sf]r]sf] x]8;]6 lemSt} p;n] Ozfg;Fu ;+jfb ;'? u/L .
===========
Ozfgsf] 3/ p;sf] ljxfjf/Lsf] s'/fn] tfltPsf] lyof] . æca t]/f] ljxf ug]{ a]nf ef] . st} s]6L x]b}{ u/\ .Æ cfdfn] af/Daf/ OzfgnfO{ eg]sL lyOg\– ætF ;St}g;\ eg] xfdL x]l/lbG5f}F . xfdL 8fF8fsf h'g x'g nfUof}F . t]/f] 3/hd ug{ kfP zflGtn] dg]{ lyof}F .Æ
;Fu} k9\g] w]/} s]6L;fyLx?;Fu Ozfgsf] a;p7 lyof] . w]/} s]6Lx? dg k/fpFy] OzfgnfO{ . t/ p;n] s;}nfO{ hLjge/sL ;fyL agfpg] ;f]r]sf] lyPg, k9'Gh]nsf ;fyL dfq 7fg]sf] lyof] .
=========
gf/fo0fLsf] a}+zfn' ?kn] p;nfO{ s'ts'tL nufO lbof] . dgdg} ;f]Rof]– æ;fyLsL alxgL xf], /fd|L 5] . ;a} cfgLafgL rfn kfPs} 5' . log}nfO{ ljxf ubf{ klg t x'G5 lg ÛÆ gf/fo0fLsf] xFl;nf] cg'xf/ x]bf{x]b}{ Ozfgsf] dgdf k|]dsf cfFs'/f knfP .
ælsg To;f] eg]sL xf]nL zf/bfn] < s] ;fFRr} gf/fo0fL To:t} 5] t s]6f b]Vof] ls 6\ofKk} 6fFl:;xfNg] <Æ zf/bfsf] egfO / gf/f0fLsf] ;'Gb/ josf aLrdf xlNnof] Ozfgsf] z+sfsf] k]G8'nd . cGt/dgdf ePsf] gf/fo0fLsf] t:jL/ kN6fof] Ozfgn] . s]xLa]/ ts{gfsf 5fn cfpFb} lanfpFb} u/] p;sf] dgdf .
æzf/bf, ;fFRr} Tof] gf/fo0fL To:tL afOkmfn] ePs} xf] t <Æ zf/bfnfO{ PsfGt kf/]/ dgdf sL/f dfg{ vf]Hof]] .
ægeP d To;} eG5' t Û ltd|} ;fyLsL a}gL t xf] lg /fd|/L a'em g .Æ zf/bf cfˆgf] egfOdf cl8u eO{, æltdLnfO{ klg km;fpg a]/ 5}g . w]/} x]nd]n gu/ lg, cK7\of/f] kfnL{ .Æ      
Ozfgsf] Ps dgn] eGof]– æs;/L olt;f/f] lau|L xf]nL t of] s]6L Û klxn] t o:tL lyOg . zf/bfsf] 8fxf kf] xf] ls < csf]{ dgn] eGof]– ;w}F dflg; sxfF Ps} x'G5 / < a}+zn] dfG5]nfO{ cGwf] agfpF5 eG5g\, h] klg x'g ;S5 o:tf] pd]/df .
=====================
zf/bfsf] ljxfjf/L ;fg}df ePsf] lyof] . emnSs x]bf{ p;sf] ?kn] tfGb}gYof] s]6fx?nfO{ . aNntNn s]6f] vf]h]/ ljjfx ul/lbPsf lyP p;sf afa'n] . ljjfx ePsf] b'O{ jif{kl5 3/af6 lg:s]sf p;sf >Ldfg\ kms]{/ cfPgg\ . w]/} jif{;Dd s'/]/ 3/} a;L . PSnf]kg nlDaFb} uof] . g ;Gtfg, g >Ldfg\, 3/ a:g d'l:sn eof] . ;a} zx/ k;]kl5 zf/bfsf a'af klg ;x/ k;]sf lyP . ufpFsf] 3/ v08x/ ePsf] lyof] . zf/bfnfO{ NofP/ ToxLF /flvlbPsf lyP ;fgf] efO;Fu . p;sf a'af slxn] zx/ hfGy] t slxn] ufpF . bf]xf]6 lyof] pgsf] a;fO . ;fgf] efO;Fu zf/bf PSn} a:yL ufpFsf] 3/df . 
ufpF eP klg zf/bfsf] dfOtL ufpF ;'ljwfo'St g} lyof] . ;a}sf xftdf df]jfOn b]lvGy] . sRrL g} eP klg ;8s k'u]sf] lyof] . laxfga]n'sf kf/]/ nfOgsf] uf8L klg rNYof] . t/ zf/bfsf] hLjg eg] a}+zsf] km'n km'Ng'kg]{ a]nf ;'s]sf] ?vh:tf] ePsf] lyof] .
========
dg} nf]Eofpg] u'nfkmsf] km'nh:t} ePsL lyO{ gf/fo0fL, x]b}{ dg nf]Eofpg] . emem{/fpFbL gf/fo0fLnfO{ b]Vbf zf/bfn] To; lbg u/]sf] l6Kk0fL ;xL xf] ls xf]Og 5'6\ofpg ufx|f] eof] OzfgnfO{ . lgs}a]/;Dd gf/fo0fLnfO{ Pstdf;n] x]l/Xof] . gf/fo0fLn] klg nhfn' gh/ bf}8fO{ Ozfgdfly . b'j}sf cfFvf 3l/ rf/ x'Gy] 3l/ b'O{ . p;sf] x[bodf åGåsf] afbn d8fl/O/Xof] lgs}a]/;Dd . 3l/ gf/fo0fLsf] cg'xf/ clg 3l/ zf/bfn] p;sf af/]df u/]sf] l6Kk0fL, Ozfgsf] 6fpsf] k8\s]nfh:tf] eof] e'd/L k/]/ . ltgnfO{ kG5fP/ xNsf x'g cg]s k|of; ubf{ klg ;s]g p;n] . x[bodf gf/fo0fL / dl:tisdf zf/bfsf] l6Kk0fLn] 3/hd ul//x] .
xtf/ ePsfn] gf/fo0fL;Fu nfdf] jftf{nfk ePg . 5f]6f] ;dodf lrghfg gjLs/0f u/]/ pm aflxl/of] . gf/fo0fLn] Ozfgsf] dg / dl:tisdf lgs} lbg /fh ul//xL . s}of}Fk6s df]jfOndf Dof;]h 6fOk u¥of] k7fpg] ljrf/n] t/ k7fOxfNg ;s]g . st} zf/bfsf] egfO ;xL lg:Sof] eg] Û cfz+sfn] p;nfO{ /f]Sof] . s}of}Fk6s kmf]g ug]{ ljrf/n] df]jfOndf gf/fo0fLsf] gDa/ lyRof] t/ km]l/ lxDdt cfPg s'/f ug]{ . sf/0f pxL lyof], zf/bfsf] l6Kk0fL .  
=========
bz}+ ljbf ;s]/ sn]h hfg laxfg e'se's]df 3/af6 lg:s]sf] Ozfg uf8Lsf] k|ltIffdf dWofGx;Dd s'/]/ a:of] . uf8L cfpg] 5fF6 b]lvPg . ef]s / Kof;n] klg ;tfpg yfNof] . s]xL ;Lk gnfu]kl5 3/ kms{g'eGbf s]xLa]/ lxF8]/ zf/bfsf] 3/df af; a:g] / ToxLFaf6 ef]lnkN6 uf8L r9]/ sn]hlt/ nfUg] lg0f{o u¥of] . zf/bf gftfn] lbbL kyL{ . bz}+sf] 6Lsf ;lsg cem} Ps lbg afFsL lyof] . bz}Fdf 3/ cfPsf] a]nf k;]/ hfg' pko'St g} xf]nf eGg] 7fGof] Ozfgn] .
zf/bfsf] 3/lt/ nfUb} ubf{ emNofF:; gf/fo0fLsf] ofb cfof] . slt /fd|L lyO{ gf/fo0fL Û s:tf] lx;L k/]sf] cg'xf/ Û t/ zf/bsf] Tof] lbgsf] l6Kk0fL Û krfpg ;fx|} sl7g eof] OzfgnfO{ .  
gf/fo0fL zf/bfsL ;flgdfsL 5f]/L, gftfn] alxgL kg]{ . …st} gf/fo0fL klg cfPsL 5] sL zf/bfsxfF Û bz}Fsf] a]nf xf], e]63f6 ug{ cfPsL klg x'g ;S5] lbbL;Fu .Ú ts{gf / sNkgfsf lj?jf pdfb}{ Ozfg zf/bfsxfF k'Uof] . ;+of]un] gf/fo0fL klg zf/bfsxfF cfOk'u]sL lyO{ ToxL lbg laxfg . 
==============
zf/bfsf] 3/df gf/fo0fL;Fu bf];|f] hDsf e]6 eof] Ozfgsf] . gf}gL l3ph:tf] uf]/f] / lrNnf] cg'xf/, :ofph:tf /ftflk/f ufnf, nfDrf cfFvf, kftnf ;'Gtnfs];|} cf]7, ;'ul7t t/ l7Ss df]6f] z/L/ . gf/fo0fL ;fFlRrs} k/Lh:tL b]Vof] 3fdsf] /fkdf Ozfgn] . ldgL:s6{ / ;6{sf] ;lx/gdf gf/fo0fLsf] 5flt / sDd/ x'g;Dd nf]enfUbf] lyof] . c;fWo} cfsif{s b]lvPsL lyO{ gf/fo0fL .
Ozfg ylst d'b|fdf vf6df 6';'Ss a:of] . 5]pdf cfP/ a;L gf/fo0fL . Ozfgn] gf/fo0fLlt/ kms]{/ k'n'Ss x]¥of], d':sfgn] hjfkm kmsf{O{ gf/fo0fLn] . zf/bfn] cl3Nnf] e]6df gf/fo0fLsf af/]df u/]sf] l6Kk0fLn] OzfgnfO{ To; lbg k6Ss} 5f]Pg . lbge/ a; s'bf{sf] lbSbf/L / lxF8]/ cfpFbfsf] ysfg gf/fo0fLsf] d':sfgn] yfx} gkfO{ efufO lbof] . h'Qf vf]Ng lgx'l/Fbf lgx'l/Fb} gf/fo0fLsf] 5fltb]lv tnsf] efu lgofNg EofP Ozfgsf rf]/ cfFvfn]] . p;n] dgdg} eGof]– ækmqm]sf] km'n / a}+zfn' gf/Lk|lt cfslif{t gx'g] sf] kf] xf]nf / < ;fFlRrs} nf]enfUbL 5] gf/fo0fL . /;df df}/L t To;} cfOxfN5g\ lg Û lsg 6fFl:;g' df}/L;Fu <Æ zf/bfsf] egfOnfO{ k|ltjfb u¥of] Ozfgsf] dgn] .
æcfh t xtf/ 5}g xf]nf lg Ozfg bfO ÛÆ cl3NNff] e]6df xtfl/Fb} 5'l6\6Psf] s'/f ;DemFb} ss]{ cfFvf nufO{ gf/fo0fLn] .  
æ/ftdf s] sf] xtf/ Û ef]ln laxfg;Dd km';{t}km';{t .Æ Ozfgsf] hjfkmn] gf/fo0fLsf] cg'xf/ v';L / xif{n] wkSs aNof] .
æ;fgf] 5Fbf t v'a e]6 x'GYof] bfO;Fu 7"nf] eP kl5 t e]63f6} kf] x/fof] t .Æ gf/fo0fLn] dfofn' :j/df egL . p;n] ;f]emf] s'/f u/]sL xf] ls Joª\Uo u/]sL xf] a'em]g Ozfgn] . gf/fo0fLsf] x]/fOn] eg] Joª\Uo u/]sf] 7fGof] . zf/bf Ozfglt/ x]/]/ d';'Ss d':sfO{ . p;sf] d':sfg r]tfjgL xf] eGg] a'‰of] Ozfgn] . gf/fo0fL eg] em:s]h:tL eO{ .
æhfpm gf/fo0fL leq, efG;fsf] ;'/;f/ u/, ca vfgf vfg' k5{ .Æ zf/bfn] gf/fo0fLnfO{ Ozfgaf6 5'6\ofpg] pkfo lgsfnL . cfkm" eg] Ozfg glhs} a;L .
;fFem kg{ nfu]sf] lyof] . ufpF3/df vfgf tof/ kfg{ l9nf] eO;s]sf] lyof] . lah'nLsf] nfOg eP klg nf]8 ;]l8ª ePsfn] cFWof/f]n] ;fd|fHo km}nfpFb} lyof] . gf/fo0fL leq k;]kl5 zf/bf / Ozfgsf] ;Djfb hf]l8of] . lknlkn] aQLdf gf/fo0fL vfgfsf] ;'/;f/ u/]/ aflx/ lg:sL . zf/bf leq k;L . gf/fo0fL / Ozfg km]l/ Ps} 7fpF eP .
æbfO, ljxf slxn] Vjfpg] t <Æ gf/fo0fLn] cgfof; k|Zg u/L .
…ltdL hlxn] ljxfsf nflu tof/ x'G5\of} ToxL lbg ljxfÚ eGg vf]h]sf] lyof] Ozfgn] t/ unfdf cfO;s]sf] hjfkm df]8\b} p;n] 76\6]pnf] pQ/ lbof]– æs]6L kfPkl5 .Æ 
æs]6L t ltd|} cufl8 5] lg, lrGg;Sof} eg]Ú gf/fo0fL eGg rfxGyL . t/ p;n] To;f] eGg] cfF6 ul/g . egL– æoltsf] s]6fn] klg s]6L vf]Hg'k5{ / < cfO /x]sf xf]nfg\ lg rf/}lt/af6 ckm/ .Æ s] sd x'GyL / gf/fo0fL klg O6fsf] hjfkm kTy/n] lbO{ / cln uDeL/ eO{ .
æckm/ cfP klg k9fO ;lsxfn"F ls eg]/ .Æ Ozfgn] s'/f 5f]6\ofof] .
æljxf u/]/ klg t k9fO x'G5 lg Û xfd|f slt ;fyLx? 5g\ ljxf u/]/ k9\b} u/]sf .Æ ss]{ cfFvf nufpFb} gf/fo0fLn] egL .
æxtf/ nfu]h:tf] 5 lg ljxf ug{ .Æ gf/fo0fLsf] leqL dg tf}ng vf]Hof] Ozfgn] . b'j}n] r'krfk Pscsf{nfO{ lgofln/x] s]xLa]/ .  zf/bf vfgf tof/ kfg{ Jo:t eO{ .
zf/bfn] vfgf tof/ u/]/ vfg af]nfpFnf gf/fo0fL / Ozfg efjgfTds nx/df 8'a'NsL dfg{ yfln;s]sf lyP . gf/fo0fLn] dgdg} ;f]rL– æslt rfF8f] s'b]sf] xf]nf of] ;do klg . cln l9nf] rNg' lg ÛÆ 
ufx|f] dfGb} p7L gf/fo0fL . Ozfg p;sf] kl5 nfUof] .
vfgf vfO;s]/ cf/fd ug{ vf6df kN6]sf] Ozfg;Fu} kN6g cfO{k'uL gf/fo0fL . zf/bf leqaf6 sfd ;s]/ lg:sFbf gf/fo0fL / Ozfg k'/fgf :d[lt / eljiosf ;kgf ;f6f;f6df Jo:t lyP . b'j} xtf/df lyP cfkm"nfO{ vf]n]/ b]vfpg . 
æhfpmF ca ;'Tg . lxF8]/ cfsf], lbge/sf] a; s'/fO, ysfO nfUof xf]nf . dfly cf]5\ofg tof/ 5, cf/fd u/ . of] gf/fo0fLsf s'/f t o:t} x'g\ slxNo} ;lsFb}gg\ . o;sf s'/fdf nfUof] eg] /ft oLF laT5 .Æ zf/bfn] pleP/} egL .
æx'G5 . xfdL Psl5gdf cfpF5f}F, tkfO{F hfFb} ug'{;\ . a? Ozfg bfO sxfF ;'Tg] xf] Tof] elGbg';\ . d b]vfpFnf .Æ gf/fo0fLn] zf/bf rfF8f] uOxfnf];\ eg]/ s'/f 5f]6\ofO{ .
æltdL leq ;'Tg', efO / Ozfg aflx/sf] vf6df ;'T5g\ .Æ
x'gt zf/bfnfO{ klg Ozfg;Fu s]xLa]/ a;f}Fa;f}F nfu]sf] lyof] t/ gf/fo0fL ToxLF ePlsn] zf/bf al;g xftdf lnPsf] 6r{ lklnSs afn]/ dfYnf] tnfdf pSnL . Ozfg / gf/fo0fL cFWof/f]n] 5f]lkP/ vf6d} klN6/x] .
========
gf/fo0fL b'O{ bfh'sL PSnL alxgL . ;fx|} nf8Kof/df x'sL{ . bfh'x?n] ;fx|} dfof uy]{ . c;fWo} /fd|L, r'na'n] s]6L, ;a}sL Kof/L . x'lsFb} uO{ . xnSs a9L, ;k|]sf] d"nfem}F . sfFsfsf] lr/f]h:tf] ;nSs k/]sf] z/L/n] tLj|ultdf a}+zfn' cfsf/ lnFb}{ uof] . s'g} l;kfn' sflnu9n] ldlxg]t u/]/ agfPh:tL gf/fo0fLsf] ?ksf] k|;+zf uy]{ ;a} . c?sf s'/f ;'Gbf;'Gb} gf/fo0fLn] cfkm"nfO{ cK;/f g} 7fGg yfnL . p;nfO{ nfUg yfNof], cfkm"nfO{ lng ;kgfsf] s'g} /fhs'df/ cfpg]5 / 6Kk l6k]/ nfg]5 p;sf] b/jf/df . :s'n hfFbf, af6f]df PSn} lxF8\bf jf s'g} sfddf 3/ aflx/ lg:sFbf, gf/fo0fL sNkgfnf]sdf ljr/0f ug{ yfnL . ;a}sf cfFvfsf tL/n] p;sf] dg klg 3fon x'g yfNof] .
e6fe6 ljxf u/]/ 3/hd u/]/ >Ldfg\;Fu /dfpFb} 3/ / dfOt ug]{ bf}Ft/Lx? b]Vtf gf/fo0fL dgdg} ;f]RyL– æ;fFlRrs} /dfOnf] x'Fbf] /x]5 ljxf u/]/ nf]Ug];Fu a:g kfpFbf . /dfOnf] geP pgLx? lsg olt v';L b]lvGy] / Û
p;nfO{ klg ljxf u/f}Fu/f}F nfUg yfNof] . vfOnfUbf s]6f b]Vtf n's]/ x]/f}Fx]/f}F nfUgyfNof] . dgdg} jxlsFg yfnL sNkgsf] dxn agfpFb} .
Ps lbg PsfPs d'5f{k/L :s'nd} . ;a}n] a/d nfu]/ p;nfO{ x]/], kfgL 5Ds] clg z/L/ dfln; u/] xf];df Nofpg . :s'nsf lzIfsx?n] bfh' / cfdfnfO{ af]nfP/ pkrf/sf nflu c:ktfn n}hfg ;Nnfx lbP . afa' ;fg}df v;]sfn] bfh' / cfdf lyP p;sf cleefjs . c:ktfn nu]/ hrfpFbf s'g} /f]u b]lvPg . cGTodf 8fS6/x?n] eg]– of] pd]/df s;}s;}nfO{ o:t} x'G5, g8/fpg" . a? cln rfF8f] ljxf ul/lbg" . xfdf]{gsf] u8a8L b]lvG5 logdf .
3/df ljxfsf] s'/f rNg yfNof] . slxn] sf] t slxn] sf] cfP/ x]g{ / dfUg yfn] . gf/fo0fLsf] dg /fhs'df/sf] vf]hLdf ef}Ftfl/g yfNof], of] xf] ls Tof] xf] eGb} .
3/df s'/f rNbf p;nfO{ Ozfgsf] gfd lnpmFlnpmFh:tf] klg nfUYof] t/ d'v vf]lnxfNg] lxDdt lgsfNg ;lsg . dgdf 5flkPsf] Ozfgsf] t:jL/;Fu bfFHbf ;a} s]6f lkmSsf eP p;sf nflu . s]6f b]vfpFbf, b]vfpFbf x}/fg eP 3/sf dfG5]x? klg . s]xL g s]xL vf]6 lgsfn]/ pm klG5GyL / eGyL– æTof] s]6f dnfO{ dg} k/]g . d Tof] s]6f;Fu ljxf ulb{g .Æ
æTo;f] eP ca t}F vf]h\ t .Æ Ps lbg jfSs x'Fb} cfdfn] elgg\ . gf/fo0fL tl8\kg yfnL Ozfgsf] vf]hdf . slxn] e]6 u/]/ ef/L la;fpmFh:tf] eof] p;nfO{ . 3/sf dflg; p;sf] r~rn]kgn] jfSs x'g yfn] . j/k/sf dflg;x? klg s'/f sf6\g yfn]– æof] s]6L ;fx|} hAa/ eO{ . h:tf] s]6f b]vfP klg of] ;Fu ljxf ulb{g eG5] /]], s:tf] s]6f vf]h]sL xf]nL o;n] <Æ ;a}n] cfcfˆgf dgsf s'/f u/] p;sf] dg a'‰g] k|oTg s;}n] u/]g .    
========
cFWof/fdf PSn} kf/]/ gf/fo0fLn] Ozfgsf] dg lhTg] k|of; u/L . b'j}n] cfcfˆgf] ljut kN6fP, :s'n / sn]hsf /dfOnf If0f ;f6f;f6 u/], x[bo vf]n]/ Pscsf{nfO{ v';L kfg]{ / x[bo lhTg] sf]lz; u/] . ;Fu;Fu} cfkm" klg ToxL sxfgLsf kfq aGb} uP . ;do cfˆg} ultdf bf}l8/Xof] . b'j} Pscsf{leq k;]/ Psfsf/ x'g] k|oTgdf nflu/x]sf /x]sf gf/fo0fL / Ozfgsf] vf]hL ul/g\ zf/bfn] .
æcfh b'j} hgf g;'Tg] ls Sof xf] < ls tLF lgbfsf] <Æ dflyNnf] tnfaf6} s/fOg\ zf/bf .
efjgfsf] t/ª\udf aUbfaUb} cFWof/f]sf] ;Ggf6fn] 5f]lkP/ Ozfgsf] sfv l;/fgL agfP/ klN6;s]sL lyO{ gf/fo0fL  . Ozfg gf/fo0fLsf] 6fpsf] sfvdf /fv]/ /dfOnf sNkgf / :d[ltdf lalng ePsf] lyof] . gf/fo0fL / Ozfgsf] z/L/sf] tfkdfg / x[bosf] w8\sg c;fwf/0f prfOlt/ a9\b} lyof] . zf/bf b'j}sf] z/L/ / dgdf a9\b} uPsf] udL{ / tfkdfgsf] cg'dfg nufpFb} pgLx? kN6]sf] 7Ls dflylt/ klN6PsL lyO{ . p;sf sfg / leqL dg eg] hfu} lyP .    
zf/bfsf] zAb sfgdf kgf{;fy Ozfgn] gf/fo0fLsf] sfFw yKyKofpFb} p7fpg vf]Hof] . gf/fo0fL cem ux|'Fuf] eO{ Ozfgsf] sfvdf .
æp7 gf/fo0fL zf/bfn] af]nfOg\ . s:tf gsr/f /5g\ elGng\ km]l/ . cfh cln ysfO klg nfu]sf] 5, ;'Tg'k5{ ca .Æ Ozfgn] gf/fo0fLsf] sfgdf d'v hf]8]/ ;fptL u¥of] . gf/fo0fLn] ;'g]sf]g;'Go} u/L .
ætkfO{F d]/f] bfO g} t xf] lg . bfOsf] sfvdf a}gL ;'Tg' gx'g] < cfkm" oxfF slt /fd|f] ;kgf b]lv/fy]F . kfkL, p7fOxfNg'ef] .Æ
gf/fo0fLn] p;sf] sfvdf kN6]/ s:tf] ;kgf b]v]sL lyO{ To;sf] cg'dfg nufO;s]sf] lyof] Ozfgn] . p;sf] dgn] elg/x]sf] lyof]– æ;dfhsf] cg'zf;g / dof{bfsf] 3]/f dgaf6 kmflnlbg] xf] eg] gftf ;a}eGbf ;'Gb/ vf]n xf] of}g]R5f k"lt{sf nflu . gftfn] gafFlwPsf] eP s'g} ckl/lrt o'jfo'jtL olt 9'Ss;Fu s;/L a:g] lxDdt uy]{ xf]nf / o;/L < o;}n] 5'6 lbPsf] 5 cfh xfdL b'j}nfO{ . dg ldNof] eg] cfkmGtsf] vf]nleq s}of}F s'/f n'sfpg ;lhnf] x'G5 .Æ
gf/fo0fLsf] Jojxf/ / af]n]sf zAb ljkl/th:tf x'Fb} lyP . cFWof/f]leq cfˆgf] sfvdf kN6]/ gf/fo0fLn] s] rfx]sL lyO{, Ozfgn] a'lem;s]sf] lyof] .
æcxF pn]{sf] e]ndf aUg'x'Fb}g d}n] .Æ p;sf] s7f]/ dgn] lg0f{o lnof] .
ægf/fo0fL, o;/L l9kL gu/ .Æ gf/fo0fLsf] 6fpsf] p7fP/ e'OFdf /fVb} eGof] .
gf/fo0fL dfbs gzfdf 8'j]sf] lkoSs8h:t} eO;s]sL lyO{ . p;sf] af]nL n/al/Psf] lyof], cfFvf nl7\7Psf lyP clg z/L/ ef/L ePsf] lyof] .
Ozfgn] dgdg} ;f]Rof]– æ;flRrs} l5lNnPsL /lx5] of] s]6L .Æ
Ozfgsf aflx/L / leqL rfsfr'nL ul/x]sf lyP . Pp6f dgn] eGb} lyof]– æw]/} eof] eg] p;nfO{ d}n] ljxf ug'{kg]{ x'g;S5 . s] km/s k5{ / p;nfO{ ljxf ubf{ < pm d]/L kTgL x'g nfos t 5Fb} 5] .Æ csf]{ dg lhTg vf]HYof]– æo;}u/L s]6f b]Vof] ls 6\ofKk} 6fFl;O{ eg] < s;/L ;xG5;\ o:tf] Jojxf/ <Æ
gf/fo0fLsf] lh2Ln] cf}8fxf eof] p;nfO{ . hfndf k/]sf] df5fh:tf] eof] Ozfg /ftsf] cFWof/f]df .
ædg nfUgf;fy ul/xfNg] 5'6 kz'nfO{ dfq 5 gf/fo0fL, dfG5]nfO{ 5}g . dfG5]n] ;xL / unt klg x]g'{k5{ . ;dfh / kl/jf/sf] cg'zf;g klg dfGg'k5{ . ltdL p7 oxfFaf6 .Æ cln s8f zAb k|xf/ u/]/ gf/fo0fLsf] pGdQ z/L/ / efjgfaLr g}ltstfsf] kvf{n 78\ofpg] k|of; u¥of] Ozfgn] .
cFWof/f]leq gf/fo0fL / Ozfg b'j} rNdnfP . zf/bfn] km]l/ vf]hL u/L– æOzfg, /ft w]/} uof], ;'Tg] a]nf ePg <Æ
gf/fo0fLsf kfOnf ux|f}F eP, Ozfg eg] xNsf eof] hfn kmf/]/ lg:s]sf] kG5Lh:t} .
================
cf]5\ofgdf kN6]/ Ps l5g cl3sL gf/fo0fLnfO{ km]l/ cf]N6fOkN6fO u¥of], x]¥of] cfZro{ / sf}t'xnsf] efjn] . klxnf] k6s e]6 x'FbfsL gf/fo0fL / cfh cFWof/f]df cfˆgf] z/L/;Fu n6kl6PsL gf/fof0fLnfO{ s]nfof] cFWof/f]leq} ?dlnP/ . stfstf p;nfO{ gf/fo0fLk|lt bof nfu]/ cfof] . o;/L g} el6\s/xL eg] s] xf]nL of] s]6L <
gf/fo0fL pmeGbf w]/} 6f9f 5}g . Ps OGrsf] dfq km/s 5 pm ;'t]sf] 7fpF / gf/fo0fL ;'t]sf] 7fpFsf] cGt/ . kmNofsn] af/]sf] sf]7faf6 dflg; cf]N6]sf]N6] kms]{sf], vf;v'; u/]sf] k|:6} ;'lgG5 . Ozfgn] 3l/3l/ cfO/x]sf] vf;v'; cfjfhaf6 cg'dfg nufof]– ægf/fo0fL cf]5\ofgdf kN6]/ klg lgbfpg ;ls/x]sL 5}g . pm 56kl6PsL 5] cfkm}Fleqsf] Hjfnfd'vL km'6]/ lg:s]sf] nfefdf .Æ
Ozfg aflx/ eP klg p;sf leqL cfFvf / sfg leqsL gf/fo0fLkl6\6 g} Psf]xf]l/Psf lyP . /ftsf] ;Ggf6fdf zf/bfn] eg]sf] ;'Gof]– æt]/f] rfnf 7Ls ePg gf/fo0fL, t}Fn] gfs sf6\g] eO;\ xfd|f] . hxfF kfof] ToxLF s] To;/L 6\ofKk} efsL hf] kfof] ToxL;Fu ÛÆ
zf/bfn] lj:tf/} eg] klg ;'Gof] Ozfgn] . gf/fo0fLsf] cfjfh zf/bfsf]eGbf klg dw'/f] lyof] . p;n] ;fptLsf] :j/df s] s] elg/x]sL lyO{ Ozfgn] k|:6 ;'g]g . /ftsf] ;Ggf6f emg\emg\ ulx/f] x'Fb} lyof] aflx/, Ozfg czfGt lyof] leq gf/fo0fL . lgs}a]/ 56k6fO /x] b'j} hgf .
cg]s k|of; ubf{ klg Ozfgsf cfFvf nf]nfPgg\ . dg klg eflu/Xof] rf/}lt/ . lgs}a]/sf] 56k6Lkl5 lgb|fb]jLsf] z/0fdf k'Ug} nfu]sf] a]nf lemgf] cfjfh p;sf] sfgdf k¥of]– æbfO lgbfpg' ef] <Æ
Ozfgn] lgWofpg] k|of; u¥of], cfjfh gf/fo0fLsf] lyof] . 9f]sfaf6 aflxl/gf;fy Ozfgsf] sfgdf d'v hf]8]/ ;f]w]sL lyO{ gf/fo0fLn] .
æudL{ a9L g} 5 cfh .Æ Ozfgn] l;/sleq}af6 eGof] .
gf/fo0fL Ozfgsf] 5]pdf a;L ;fx|} xf]l;of/ eP/ . pm o;/L a;L dfgf}F s'g} dfUg] dflg; s]xL lbG5 ls eg]/ ofrs b[li6nufP/ lgGofp/f] cg'xf/df a;]sf] 5, s'g} ck/flw k'ln;sf] cufl8 ck/fw sa'n u/]/ dfkmL lbg] cfz u/]/ a;]sf] 5 .
s]xLa]/ gf/fo0fL lgZrn eP/ al;/xL Ozfgsf] Ozf/fsf] k|ltIffdf . Ozfg yfxf gkfPh:tf] u/L gf/fo0fLlt/ sfg ;f]‰ofpFb} l;/sleq} u'6ldl6O{/Xof] . zf/bf ulx/f] lgb|fdf k'uL leq vf6df £of/{£of/{ 3'b}{ . zf/bfsf] ;fgf] efO Ozfgsf] csf]{kl6\6 d:t lgb|fd} lyof] .
æs:tf] d:t lgbfpg ;Sof xf]nf o:tf] a]nf ÛÆ gf/fo0fLn] Ozfgsf] dg 5fDg] k|of; u/L bflxg] xft l;/sleq 3';f/]/ . gf/fo0fLsf] :kz{sf] Gofgf]kgsf] cg'ej u¥of] Ozfgn] .  
ælgb|f nfu]g ls s;f] gf/fo0fL <Æ cfkm"leqsf] lah'nLsf] cg'ej;Fu} af]Nof] Ozfg .
æxf] . aflx/ t lztn /5 . sf]7fleq t ;'Tg} g;lsg] udL{ .Æ
gf/fo0fLn] s:tf] udL{ cg'ej u/]sL lyO{ To;sf] cg'dfg nufO;s]sf] lyof] Ozfgn] . t/ p;n] a'em krfof] . lgs}a]/ cfkm"leq / gf/fo0fLleq n'sfdf/L ul/Xof] p;sf] dg . Ozfgn] l;/s aflx/ xft lgsfn]/ gf/fo0fLsf] s'ddf /fVof] . gf/fo0fLn] b'j} xft Ozfgsf] sfFwdf /fv]/ cfˆgf] 5flt / Ozfgsf] 5flt Psfsf/ ug]{ k|of; u/L .
ælgbfpg] k|of; u/ gf/fo0fL . udL{ sd x'G5 ca .Æ klUnFb} uPsf] z/L/lt/ Wofg lbFb} gf/fo0fLsf] sfgdf ;fptL u¥of] O;fgn] .
gf/fo0fLnfO{ Ozfgsf] s'/fn] lbSs nfUof] . s:tf] ca'em / lxDdtxf/f xf]nf of] dfG5] Û o;n] Pp6L a}+zfn' gf/Lsf OR5fsf] ;Ddfg ug{ l;s]s} 5}g . s;/L a'emfpg] of] dfG5]nfO{ o:tf] s'/f < dleqsf] udL{ aflx/sf] 708Ln] zfGt x'g] eP d lsg lg:sGy]F aflx/ < aflx/sf] lztntfn] dleqsf] udL{ zfGt ug{ ;St}g eGg] s;/L a'emfpg] of] dfG5]nfO{ <Æ
;f]Rbf;f]Rb} Ozfgsf] 5]pdf ;f]t/em}F 9nL gf/fo0fL . Ozfgsf] z/L/df dflyb]lv tn;Dd} d'nfod xft bf}8fO{ . Ozfgsf] z/L/ el6\6df xfn]/ ttfPsf] kmnfdem}F /flkg yfNof] . gf/fo0fLn] l;/s tfg]/ Ozfg / cfkm"nfO{ 5f]Kg] k|of; u/L . w]/} tfGbf efO p7\nf eGg] 8/n] cfˆgf] cfwf z/L/ dfq 9fsL / Ozfgsf] z/L/df nkSs 6fFl;O{ .
zf/bfsf] efO rNdnfof] . Ozfgn] l;/s tfg]/ p;nfO{ 9flslbof] . gf/fo0fLsf] z/L/ cfwf l;/sleq / cfwf aflx/ eof] . zf/bf eg] d:t lgb|fdf cem hf]8hf]8n] 3'g{ yfnL cfjfh lgsfNb} .
gf/fo0fL ee{/fpFbf] cfuf]sf] e'+u|f]h:t} /fFlsPsL lyO{ . p;sf a}+zfn' r'r'/f lj:kmf]6 x'g] t/v/sf] Hjfnfd'vL kxf8em}F cem /flknf / s8f ePsf lyP . p;n] tL b'j} r'r'/f Ozfgsf] z/L/df 3f]K6\ofOlbO{ 3f]Rg] u/L . tLvf sfF8fsf] 3f]rfOn] OzfgnfO{ x'g;Dd 3fon kf/] . t/ Tof] 3fp kL8fbfoseGbf a9L cfgGbbfos nfUof] OzfgnfO . pm klg l:y/ eof] gf/fo0fL]af6 lg:s]sf] s/]G6sf] em6\sf;Fu} .
OzfgnfO{ gf/fo0fLsf] z/L/n] lbg] cfgGbeGbf a9L ;tfpg yfNof] p;leqsf] 8/n] . cfgGbeGbf kL8fsf] k|ltd"lt{ b]Vof] p;n] gf/fo0fLnfO{ . gf/fo0fLnfO{ cg]s s'/f eGb} cnu ug]{ k|of; u¥of] t/ hlt s/ u/]klg Ozfgsf] z/L/af6 5'l6\6g dflgg gf/fo0fL . pm;n] ;'g]sf] lyof]— ægf/Ln] rfx] eg] h:tf];'s} k'?ifnfO{ klg of}jgsf] /fk / rfxgfdf v/fgL agfpg ;S5g\ . h:tf;'s} k'?ifnfO{ klg kufNg ;S5g\ .Æ p;nfO{ kTof/ nfu]sf] lyPg of] s'/f t/ cfh pm :jo+ ef]lu/x]sf] lyof] .
Ozfg gf/fo0fLsf] z/L/sf] /fkdf /flkP/ kUn]sf] gf}gLem}F eof] . gf/fo0fL efjgfsf] t/ª\udf aUb} ldl;O{ Ozfg;Fu . b'j}sf z/L/ Ps eP /ftsf] ;Ggf6fdf .
ægf/fo0fL, hah{:tL gu/, hfpm cfˆgf] 7fpFdf .Æ /fk / tfkdf hn]/ v/fgL aGg cft'/ z/L/ ;DxfNb} hf]8 u¥of] Ozfgn] .
ægfOF, d oLF ;'T5' . leq t ;fx|} udL{ 5 .Æ gf/fo0fL hAa/ b]lvO{ cfˆgf] OR5f k"/f ug{ .
clGtd hf]8 nufpFb} Ozfgn] km]l/ gf/fo0fLsf] sfgdf eGof]– æTo;f] geg gf/fo0fL, of]eGbf a9L lh2L gu/ . Psl5gsf] cfj]un] ;w}Fsf nflu k5'tfpg] gagfpm dnfO{ . o;n] g ltdLnfO{ afFsL /fV5 g dnfO{ . b'j}nfO{ v/fgL agfpF5 of] lh2Ln] .Æ
b'j} kfv'/f ;dfP/ gf/fo0fLnfO{ p7fpg vf]Hof] . gf/fo0fLn] nqSs 5fl8lbO{ z/L/ . pm s] u/f}F g s;f] u/f}F eof] . Ps dgn] ;f]Rof]– æo:tf] dl/d]6\tf klg gklUng] s:tf] gfdb{ kf] eGg] xf] ls < rfxgf k"/f u/]/ rfF8} ljbf ul/lbpm o;nfO{,.Æ csf]{ dgn] ;f]Rof]— æPs l5gsf] af9L yfDg g;s]/ hgde/ lt/:sf/sf] au/df lklN;g' k¥of] eg] <Æ
;f]Rtf;f]Rt} p;n] sxLF k9]sf] s'/f ;D‰of]– æcg'zf;gsf] 3]/fleq dfq} k/d :jtGq x'G5 dfG5], cg'zf;g tf]8\g]nfO{ t b08, ;Fhfo, lt/:sf/, cfnf]rgf / xLgtf dfq} ldN5 .Æ
o:tf] 7fpFdf t o;/L hjh{:tL u5]{ eg] ef]ln gfgfefFtL s'/f u/]/ cK7\of/f] klg t kfg{ ;S5] lg Û cfkm"leqsf] pn{+bf] e]n ;DxfNb} p;n] gf/fo0fLnfO{ ToxfFaf6 p7fpg] lgwf] u/\of] .
æof}gsf] k|yd cg'ej ug]{ cfwfeGbf a9L o'jfo'jtLn] of}g cfgGbsf] klxnf] cg'ej gft]bf/af6} k|fKt u5{g\ .Æ gf/fo0fLnfO{ p7fpFbf p7fpFb} p;n] Pp6f cWoogsf] lgrf]8 ;D‰of] . k9\bf t OzfgnfO{ nfu]sf] lyof] of] s'/f ;To xf]Og, sxfF x'g;S5 xfd|f]h:tf] ;dfhdf o:tf] s'/f . t/, cfh p;nfO{ Tof] s'/f ;To nfUof] .
æpm d]/f] ;fyLsL alxgL xf] . ;Fu} ;'Tbf klg z+sf ug]{ 7fpF 5}g, gftfsf] 5Fb} 5 eGg] 7fg]sL xf]nL gf/fo0fLn] . sDdn cf]9]/ £o' vfg] bfp 5 p;sf] . hjfg x'g'cl3 t ;fdfGo g} xf] bfh'alxgL ;Fu} ;'Tg', t/, pm t a}+zfn' o'jtL klg xf] . ;fdfGo aflnsf sxfF xf] / < d}n] of] cj:yfdf cg'zf;gsf] afFw gf£g' plrt x'Fb}g .Æ
åGåsf 5fn;Fu} gf/fo0fLnfO{ cfˆgf] cf]5\ofgaf6 p7fpg hf]8 nufof] Ozfgn] . gf/fo0fL 6;d; eOg . /ftsf] df}g ;Ggf6fleq gf/fo0fL / Ozfgsf] o'4 rln/Xof] lgs}a]/;Dd . Ozfgsf] lgwf/df lr6lr6 kl;gf cfof] .
================
Jo'Fem]/ gf/fo0fL ;'t]sf] 7fpFlt/ 5fd5'd u/L zf/bfn] . gf/fo0fL cf]5\ofgdf lyOg . p;nfO{ z+sf lyof]– æcfh gf/fo0fLsf nflu Ozfg Pp6f cj;/ xf] . p;nfO{ rogn] ;'Tg lbg] 5}g .Æ
gf/fo0fL ge]6\tf zf/bfsf] z+sfsf] kxf8 cem} r'lnof] . laxgLkv eO;sfn] lk;fan] klg g/fd|/L Rofk]sf] lyof] . 9f]sf 3/Ss p3f/]/ aflx/ lg:sL . zf/bf aflx/ lg:s]sf] rfn kfpgf;fy gf/fo0fL Ozfgsf] z/L/nfO{ em6\sf lbFb} l7ª\u pleO{ vf6glhs} .
ægf/fo0fL ÛÆ zf/bfsf] cfjfh cfof] .
ælbbL d oLF 5' . ;fx|} k]6 b'Vof], aflx/ uP/ cfsL .Æ gf/fo0fLn] aRg] pkfo lgsfnL . Ozfgn] l;/sleq}af6 dfly / tnsf bfFt s:;]/ afFWof] / dgdg} eGof]– ægsRr/L s]6L .Æ
æk]6 b'Mv]sf] eP tftf]kfgL vfpm yd{;df 5 . clnslt Hjfgf] klg 5 tLF vf6d'lg .Æ zf/bfn] gf/fo0fLsf] s'/f kTofO{ .
ækb}{g . clxn] cln 7Ls 5 .Æ
eGbfeGb} gf/fo0fL sf]7fleq k;L, zf/bf aflx/ . zf/bfnfO{ Ozfgsf] 5]pdf a;f}Fa;f}F nfUof] . pm vf6sf] 5]pdf a;L . Ozfg cw{lgb|fdf k'lu;s]sf] lyof] . p;n] zf/bf a;]sf] yfxf t kfof] t/ yfxf gkfPem}F u¥of] . ;fgf] efO cem} d:t lgb|fd} lyof] . s]xLa]/ a;]/ zf/bf p7L . aflx/ ;'g;fg /ftsf] ;fd|fHo emg\ 3gf ePsf] lyof] . htftt} cGwsf/} cGwsf/, laxfgLkvsf] 3gf cFWof/f] .
zf/bf aflx/ lg:s]/ 6xlnFb} ubf{ stfstf pmleq klg udL{ a9]h:tf] cg'ej u/L . cfZro{ dfGb} z/L/ 5fdL . z/L/sf]  tfkdfg ;fdfGo g} lyof] . pm tnfdfly pSnL / Ozfglt/ sfg ;f]‰ofO{ . zf/bfnfO{ km]l/ Ozfgsf] 5]pdf a;f}Fa;f}F nfUof] . 6';'Ss a;L vf6sf] 5]pdf . gf/fo0fL leqaf6 zf/bfsf] rfn dfl// klN6/x]sL lyO{ . lgs}a]/ zf/bf leq k;]sL lyOg . /ft l5lKk;Stf klg glgbfPsL gf/fo0fL s]xLa]/df emkSs lgbfO{ . p;n] zf/bf leq k;]gk;]sf] rfn kfOg .
=============
laxfg pHofnf] x'g} nfUbf Ozfgsf] z/L/df km]l/ s;}n] :kz{ u¥of] lr;f] xftn] . gf/fo0fLsf] /flknf] :kz{ ef]lu;s]sf] Ozfg em;Ss em:Sof] . sf]xL km]l/ z/L/df n'6k'l6Ph:tf] nfUof] p;nfO{ . z/L/df l;/sn] cem nk]6\of] / csf}lt/ kmSof]{ .
ldld{/] pHofnf] x'g} nfUbf gf/fo0fLsf] lgb|f v'Nof], zf/bf sf]7fdf lyOg . gf/fo0fL rfn df/]/ aflx/ lg:sL . zf/bf Ozfgsf] vf6df l;/saflx/} ;'lt/x]sL lyO{, sf]N6] k/]/ .
ælbbL tkfO{+ Ozfg bfOsf] vf6df ÛÆ gf/fo0fLn] zf/bflt/ kms]{/ egL . 
b'j}sf cfFvfdf u'Rrf c8\s]em}F eof] . Ozfg Ao'F‰of] . b'j}nfO{ lgofn]/ x]/\of] . Pp6L plePsL lyO{ csL{ ;Fu} vf6df ;'lt/x]sL .
==========
zf/bfsf] 3/df gf/fo0fLn] u/]sf] Jojxf/n] w]/} lbg;Dd kf]ln/Xof] OzfgnfO{ . p;nfO{ Tof] Jojxf/ ;DemFbf 3l/ 3[0ff nfUYof] 3l/ bof . 3l/ ;f]RYof]– ælsg Tolt;f/f] u/]sL xf]nL Tof] s]6Ln] < olt ;f/f] lgn{Hh x'g' gx'g] p;n] . ljxf ug{ klg ufx|f] x'G5 7fpFs'7fpF o:tf] u/L eg] .Æ km]l/ ;f]RYof]– æa}+z / o'4df ;a} s'/f hfoh x'G5g\ . ;a}n] u/]s} s'/f t ug{ vf]h]sL lyO{ lg Û s] g} gf}nf] s'/f u/L / ljr/Ln] <Æ
s'/f v]nfpFbf v]nfpFb} p;n] Ps lbg 5f]6f] Dof;]h k7fof] df]jfOnaf6M
ægf/fo0fL, To; /ftsf] ltd|f] Jojxf/ ;DemFbf ltdLn] l5§} ljxf ug'{ pko'St x'g] 7fg]F . sf]xL s]6f ;fyL dg k/fPsL 5\of} eg] hlt;Stf] rfF8f] ljxf ug'{ a]z .Æ
Ozfgsf] dg xNsf eof] . Dof;]hsf] tTsfn hjfkm kmsf{Og gf/fo0fLn] . Ozfgn] 7fGof], gf/fo0fL Tof] /ftsf] 36gf / p;sf] Dof;]haf6 nlHht ePsL x'g'k5{ .
sl/a Ps xKtfkl5 gf/fo0fLsf] Od]n cfof]M
Ozfg bfO,
gd:sf/,
d cfhsf ldlt;Dd tkfO{+nfO{ bfO g} eGg rfxG5' lsgeg] tkfO{+ d]/f] bfOsf] ;fyL xf] . cfh;Dd tkfO{Fn] dnfO{ csf]{ gftfsf nflu :jLsf/L;Sg'ePsf] 5}g . To;}n] gofF ;fOgf] ghf]l8Fbf;Dd k'/fg}n] sfd rnfpFb} 5' . o;df cgf}7f] gdfGg' xf]nf .
d]/f] ljxfsf] s'/f tLj| ?kdf rln/x]s} 5 . w]/} s]6fx? x]l/;s]F . x]g{ cfpg]x? klg a9]sf 5g\ . k|:tfj cfO/x]sf] 5 . zfob d ca ljjfx ug{ afWo x'g]5' . 8fS6/n] klg rfF8f] ljjfx ug{ / z/L/sf] xfdf]{g ;Gt'ngdf Nofpg ;Nnfx lbPsf 5g\ . t/, dnfO{ nfU5, ljjfx s;}sf] jxsfj jf nx}nx}df nfu]/ ug]{ s'/f xf]Og . o;df b'j}sf] dg, ;f]r / Ifdtf klg ldNg' cfjZos 5 . d k/Dk/fut s]6L x}g, hf] cfˆgf] OR5fnfO{ s;}sf] efjgfdf anL r9fcf];\ . d tkfO{Fh:tf] of]Uo ;fyLsf] vf]hLdf 5' . d h;nfO{ x[bo ;'DkG5' To;nfO{ z/L/ klg ;'Dkg ;S5', Tof]afx]s c? s;};Fu z/L/sf] Jofkf/ ug]{ / 5f8f of}g ;DaGw /fVg] ?lr 5}g d]/f] . dnfO{ yfxf 5, dleq s]xL c;Gt'ng 5 xfdf]{gsf] . To;}n] dnfO{ slxn]sfxL c;fwf/0f kL8f lbG5 . z/L/sf] rfxgf /f]Sg lgs} d'l:sn k5{ .
zf/bf lbbLsxfFsf] 36gf klg ToxL sf/0f ePsf] xf] . t/ d}n] cfh;Dd arfPsL 5' cfkm"nfO{ . tkfO{FnfO{ z+sf nfu]sf] eP Ifdf dfUg'afx]s d;Fu c? s]xL 5}g . dfkm ug'{xf]nf . d}n] leq}b]lv tkfO{FsL x'g] k|lt1f u/]sL 5' . d /fd|/L lrG5' tkfO{F / tkfO{Fsf] Ifdtf . To; lbg d]/f] z/L/ / efjgf tkfO{;dIf ;dlk{t ePs} xf] . cflv/ dg ldNg];Fu z/L/ ldNbf s] g} kfk x'G5 / < d tkfO{Fafx]s c?;Fu ljxf ug{ ;lStg . tkfOFn] dnfO{ :jLsfg{'ePg eg] =======.
pxL tkfO{FsL
gf/fo0fL
gf/fo0fLn] o:tf] Od]n k7fpnL eGg] Ozfgn] sNkgf klg u/]sf] lyPg df]jfOnaf6 Dof;]h k7fpFbf . t/ eof] To:t} . Ozfg åGåsf] e'd/Ldf 3'ld/Xof] lgs} lbg;Dd . hjfkm k7fOxfNg lxDdt ug{ ;s]g . ;do laTb} uof] . sn]h ;lsPkl5 b'u{d 7fpFdf ;/sf/L gf]s/Ldf vl6of] . jiff}F laTof] . gf/fo0fLsf] ;Demgf slxn]sfxLF cfO/x] klg vf]hva/ ug]{ / ;Dks{ ug]{ k|of; u/]g . ljxf ug]{ s'/f klg k5fl8 ws]Nof] . 3/sfn] klg p;nfO{ s/sfk ug{ 5f8] . gf/fo0fL p;sf] :d[ltaf6 lj:tf/} w'ldn eO{ .
========
Ps lbg cfgfof; Ozfgsf] df]jfOndf gofF Dof;]h b]vfk¥of] . Dof;]h gf/fo0fLsf] bfh' z'sb]jsf] lyof] .
æOzfg d}n] ltdLnfO{ e]6\g ;fx|} h?/L ePsf] 5 . s[kof of] Dof;]h kfof} eg] Ps k6s sn u/ x} .Æ
æofrgfsf] efjdf o:tf] Dof;]h k7fpg] cj:yf lsg cfof] z'sb]jnfO{ <Æ p;n] Dof;]h kfpgf;fy sn u¥of] . ptfaf6 hjfkm cfof]M
æOzfg ltdL sxfF 5f} < rfF8} e]6\g'kg]{ 5 .Æ
ælsg ;D‰of} oltsf lbgkl5 < s]xL h?/L 5 eg] kmf]gd} eg g .Æ
æltdLnfO{ e]6\g' 5 Ozfg, ;fx|} h?/L 5 e]6\g . rfF8} e]6f}F g x} ;s];Dd .Æ cln cflQPsf] :j/df af]Nof] z'sb]j .
z'sb]jsf] kmf]gn] Ozfgsf] dg e'6e'l6g yfNof] . ef]lnkN6} ;'sb]jsf] 3/ k'Uof] . lgGofp/f] cg'xf/ nufP/ z'sb]jn] OzfgnfO{ :jfut u¥of] . 3/leq} gk;L OzfgnfO{ df]6/;fOsnsf] kl5 a:g Ozf/f u¥of] / zx/lt/ bf}8fof] .  
z'sb]jsf] df]6/;fOsn c:ktfnsf] u]6leq k'u]/ /f]lsof] . b'j}hgf ;/f;/ dlxnf jf8{leq l5/] .
s'gfsf] j]8df gf/fo0fL klN6/x]sL lyO{ . b'j}cfFvf 5fgflt/ x]/]/ nuftf/ aa{/fO/x]sL lyO{– æOzfg bfO d tkfO{Fafx]s c? s;};Fu ljxf ulb{g . d tkfO{F;Fu} ljxf u5'{ .Æ
gf/fo0fLnfO{ b]Vgf;fy OzfgnfO{ efpGg xf]nfh:tf] eof] . PsPsu/L afNosfnb]lvsf b[Zo ;D‰of] . Od]nsf] Joxf]/f ;D‰of] . ;'sb]j / p;sL cfdf ;Fu} lyP 5]pdf al;/x]sf .
Ozfgn] z'sb]jlt/ kmSof]{ . af]nL 3fF6Ld} c8\Sof] . af]Ng ;s]g .
æOzfg, tLg dlxgfb]lv gf/fo0fLsf] oxL xfnt 5 . clt ePkl5 ltdLnfO{ va/ u/]sf] . 8fS6/x? eG5g\, gfd lnPsf] dflg; e]6\of] eg] 7Ls klg x'g ;S5 .Æ
;+;f/} cFWof/f] b]Vof] Ozfgn] . yrSs e'OFdf a:of] . z'sb]jlt/ kms]{/ ;f]Wof]– æd}n] ljxf u/]F eg] 7Ls xf]nL t gf/fo0fL <Æ
z'sb]j lg?Q/ eof] . Ozfgsf] cfFvf l6lNknfP/ kf]lvP ufnflt/ . z'sb]jnfO{ 3KnSs cFufnf] xfn]/ lgs}j]/ kZrftfksf] af9L aUg lbof] .
gf/fo0fLsL cfdfn] elgg\– æef] afa' ca s]xL pkfo /x]g . ;fx|} l9nf] ef] .Æ
Ozfg lbgel/ gf/fo0fLnfO{ s'/]/ c:ktfnleq} al;/Xof] . ;a}n] eg]– æcfh t gf/fo0fL ;fx|} sd aa{/fO{ . 7Ls x'G5] Sof/ .Æ
ef]lnkN6 laxfg} z'sb]jn] kmf]g u¥of]– æxfdL gf/fo0fLnfO{ lnP/ 3f6 hfFb} 5f}F . k'm;{t eP cfpm x} .Æ
Ozfg 3f6 k'Ubf gf/fo0fL v/fgL eO;s]sL lyO{ . ldltM @)&@.!).(

;GtjL/sf] :jKggu/

;GtjL/ bdfO{sf] cfly{s cj:yf tLg k':tfb]lv h:tfsf] t:t} lyof] . p;sf] cfly{s cj:yfdf tLg k':tf;Dd klg s'g} ;'wf/ ePg . ;fx'sxfF alga'tf] u/]/} cfh;Dd p;n] hLjg wfg]sf] lyof] . To;}sf e/df p;n] ljxf u/\of], afa'cfdfnfO{ kfngkf]if0f u/\of] . b'O{6f 5f]/f5f]/L klg hGdfof], t/ s] eP/ xf] ltgLx? ;fg}df v;] . s]xL lbg zf]s klg dgfof] . t/, hLjg kfNg] r6f/f]df p;n] tL 5f]/f5f]/L d/]sf] klg /fd|f] eof] ls g/fd|f] eof] vf;} ljrf/ u/]g . x's]{–a9]sf eP klg ef/ g} x'GYof] ls 3/kl/jf/ u'Nhf/ x'GYof] p;n] To;nfO{ vf;} ;do lbP/ ljrf/ ug'kg]{ 7fg]g .
;DkQLsf] gfddf v/sf] Pp6f 5fk|f] / cfˆgf b'O{ kfv'/f dfq lyP ;GtjL/;Fu . 5fk|f] klg ;fx's} af/Ldf xfn]sf] lyof] . ;fx'sf] bofdfofdf lyof] p;sf] af; . ;fx'n] slxn] 5f]8\g cfb]z lbg] x'g\ s'g} 7]ufg lyPg . p;sL >LdtL k'tnLn] Ps lbg a]n'sf cu]gfsf] l8ndf a;]/ cfuf] tfKb} ubf{ u'gf;f] u/L– æx]/ a'9f, ca a'9];sfn nfUg yfNof], o;/L x'Fb}g . tLg k':tf oxL 5fk|f]df laTof] . of] 5fk|f] xfn]sf] 38]/L klg cfˆgf] gfddf 5}g . slxn] ;fx'sf 5f]/fn] pl7af; nfpg] x'g\ eGg ;lsFb}g . s]xL t ug}{k5{ gq t s's'/sf] d/g x'g] ef] .Æ
;'GtnLsf s'/f ;'g]/ ;GtjL/ uDeL/ eof] . ‰jf§} t s] eGg ;SYof] / Û p;n] s]xL ;f]Rg vf]Hof] . cfuf] tfk]/ Psf]xf]/f] cu]gflt/ x]l//x\of] . k'tnL rflxF a'9fn] s]xL eGnf ls eg]/ 3f]l/P/ al;/xL .
æb]zdf k|hftGq cfÚsf] 5 .Æ ;GtjL/n] lgs}a]/kl5 d'v vf]Nof]– æul/as} enfOsf] s'/f u5{g\ ;a} . ca t xfd|f] klg lbg cfpnf ls Û cl:t :s"nsf] efif0fdf klg ul/as} s'/f w]/} eP . ca ul/ax?nfO{ s] s] sfo{qmd ldnfpF5f}F, k};f xft kg]{ Joj:yf u5f}{ eGof 5g\ . ;a} g]tfn] eg]kl5 s]xL g s]xL t cjZo} unf{g\ . Pp6f 5fk|f] xfNg] 38]/L / sdfP/ vfg] clnslt hUuf / sfd eof] eg] t c? s] rflxof] / ÛÆ ;GtjL/n] eljiok|lt cfzfjfbL ePsf] s'/f u/\of] . g]tfsf] efif0fdf p;sf] bx|f] e/f];f lyof] .
;GtjL/sf] s'/fn] k'tnLsf] cg'xf/ klg x'g;Dd pHofnf] eof] . cu]gfsf] cfuf]sf] pHofnf]df p;sf] cg'xf/ l6lnSs 6lNsPh:tf] b]lvof] . cg'xf/df v'zL kf]Tb} k'tnL af]nL– æTolt eP t s] g} rflxof] / xfdLnfO{ <Æ
;GtjL/ / k'tnLsf] of] ;Dafb ;lsFbfg;lsFb} cFu]gfsf] glhs} cf]5\ofPsf] k/fnsf] u'Gb|Ldf klN6of] ;GtjL/ . lbge/sf] sfdn] yfs]sf] lyof], km':; lgbfof] . k'tnL klg pm;Fu} 6fFl:;P/ 9NsL / lgbfO{ ;GtjL/h:t} .
========
/flt lgb|fdf PSsf;L ;GtjL/ aa{/fof] . aa{/fx6 ;'g]/ k'tnL Ao'FemL . ;GtjL/ lgb|fd} aa{/fO/x]sf] lyof] . p;sf] aa{/fx6 /dfOnf] nfu]/ s]xLa]/ ;'lg/xL k'tnLn] . lgs}a]/ ;'g]kl5 xfF:t} emSemSofP/ ;GtjL/sf] aa{/fx6 aGb u/fOlbO{ . ;GtjL/ lapFlemof] . lapFlemFbf v';Ln] ub\ub\ lyof] . p;sf] cg'xf/sf] v';L k'tnLn] klg k9L . ;GtjL/ lj:tf/} p7\of] / ufu|f]af6 Ps cDvf]/f kfgL ;f/]/ lkpg yfNof] . k'tnL pmlt/} x]l//xL . ;GtjL/sf] cg'xf/df Tof] lbgh:tf] v';L slxNo} b]v]sL lyOg k'tnLn] .
æx]/\ a'9L, ca xfd|f b'Mvsf lbg ;lsP Sof/, ;fx|} /fd|f] ;kgf b]v]F d}n] .Æ ;GtjL/n] k'tnLlt/ kms]{/ eGof] . k'tnL km'?ª\u eO{ a'9fsf] s'/f ;'g]/ .
ælsg olt w]/} v';L eof} a'9f < s] b]Vof} To:tf] <Æ k'tnLsf] v'Nb'nL ;GtjL/lt/ kf]lvof] . ;GtjL/ egf}F ls gegf}F eg]/ bf]dgd} /Xof] s]xLa]/ .
æ/fd|f] ;kgf /flt g;'gfpg" eG5g\ . laxfg kf] ;'gfpF ls Û w]/} xtf/ gu/\ x} . s'v'/f] af:g]a]nf eOxfNof], w]/}a]/ 5}g ca pHofnf] x'g . pHofnf] ePkl5 ;'gfpFnf .Æ ;kgf ;'gfpg laxfg kv{g' kg]{ ;+s]t u/\of] ;GtjL/n] .
;GtjL/ cfkm'n] b]v]sf] ;kgf ;'N6f] eOlbP x'GYof] eGg] rfxGYof] . /flt ;kgf ;'gfof] eg] pN6f] x'G5 eGg] ;'g]sf] lyof] p;n], cfˆgL cfdfaf6 . p;sf] ;kgf ;fFRr} ;To x'G5 eGg] ljZjf;n] leqleq} p;nfO{ c;Ld v';L lbPsf] lyof], k'tnLnfO{ rflxF ulx/f] cfzf / /x:o . b'j}hgf p7]/ cfuf] afn] / r'krfk cfuf] tfk]/ pHofnf]gx'Gh]n hfu|fd} al;/x] . ;'t]gg\ .
e'se's] pHofnf] ePkl5 ;GtjL/ aflx/ lg:Sof] . Psl5g aflx/ 6xlnP/ km]l/ leq k:of] . 6'qm'Ss k'tnLs} 5]pdf a:of], 6fFl:;P/ .
5l/Psf s]zn] el/Psf] k'tnLsf] 6fpsf] ;'D;'DofpFb} ;GtjL/ af]Ng yfNof]]– ætFnfO{ a'9fn] s] s] g ;kgf b]Vof] xf]nf eGg] nfu]sf] xf]nf, ;'g\ x} t ca .Æ ;GtjL/n] k'tnLsf] Wofg cfkm"lt/ tfGof] . k'tnL ;'Gg xtfl/O{ . ;f;} c8\s]nfh:tf] eof] p;nfO{ .
k'tnLn] ;GtjL/sf s'/flt/ cfˆgf] sfg ;f]‰ofO{ / cfˆgf] dgsf] s'/f vf]nL– æToxL ;'Gg t olt /fltb]lv al;/fsL 5' . l56f] geg]/ s] afx|;QfO; s'/f hf]l8/fsf] lg ÛÆ leq}b]lvsf] ;'GtnLsf] pTs07f af]Nof] .
;GtjL/n] ;kgfsf] a]lnlj:tf/ nfof]]– æd xfd|f] ufpFsf] blIf0flt/ ;Ddk/]sf] 7fpFdf k'u]F5' . Tof] 7fpFdf hª\un kmF8fgL u/]/ xfdLh:tf y'k|} ul/ax? 3/af/ u/]/ a:g], v]tLkftL ug]{ sfd ul//x]sf lyP . 7"nf7"nf ?vx? kmfF8]/ agfPsf] kmfF6 cfkm"cfkm"n] ef]urng ug{ 5'6\ofpFb} lyP . dnfO{ klg efudf 5'6\ofpFb} lyP . kNnf ufpFsf] dgjL/] klg dnfO{ af]nfpFb} lyof] . d klg v';L x'Fb} wfl/nf] a~r/f] lnP/ ?v sf6\t} lyPF . lgs} hª\un kmfF8]F5' . ToxL kmfF8]sf] sf7n] Pp6f b'O{tn] 3/ klg agfPF5' . xnuf]? lsg]/ v]tL sdfO ub}lyPF, t}Fn] af]nfO5;\ . emNofF:; Ao'lemPF Tolt g} a]nf . clna]/ gAo'FemfPsf] eP x'GYof] . cem} slt /dfOnf] lyof] Tof] ;kgf . Ps l5g gp7fPsf] eP x'GYof] lg . ca aG5 Sof/ a'9L xfd|f] klg lhGbuL .Æ ;GtjL/sf] ;kgf ;'Gbf;'Gb} k'tnL klg ;GtjL/sf] ;kgfdf k'uL .
ætLg k':tfb]lvsf] ul/aL 5'6\g] ef] t a'9f < ;kgf t lgs} /fd|f] kf] b]v]5f} t Û t/, ;kgf slxn]sfxLF pN6f] x'G5 eG5g\ . ;'N6} eof] eg] t aGYof] lg lhGbuL .Æ k'tnLn] nfdf] ;':s]/f xfnL / ;GtjL/lt/ k'n'Ss x]/L . ;GtjL/ s]xL af]n]g, Ps l5g r'krfk al;/Xof] .
æh];'s} xf];\ . of] cefuL yfqf]df ca r}F al:tgF . csf]{ xKtf oL @.$ j6f s'v'/f klg a]r]/ nfuf}F dw]zlt/ . ;Dd 7fpFdf uPkl5 sfd ug}{ k/] klg cln ;'lj:tf t xf]nf . o:tf] psfnf]cf]/fnf] t ug'{ kb}{g . oxfF t ca Ps al:tgF, b'O{ al:tgF .Æ ;GtjL/n] cfˆgf] lg0f{o k'tnLnfO{ ;'gfof] .
*
k'tnLn] cfkm" lgs} ;fgf] x'Fbf dflg;x? dw]zdf hª\un kmfF8]/ 7"nf7"nf 3/ agfP/ v]ltkftL u/]/ a;]sf], w]/} ufOj:t' kfn]sf], w]/} wfg / tf]/L kmnfP/ wgL ePsf] ;'g]sL lyO{ . p;sf afa' klg dw]zdf lgs} jif{ sfd u/]/ Pp6f 3/ agfP/ a;]sf lyP c/] . cfkm" cufl8sf b'O{ hgf bfh'x? cf}nf]n] v;]kl5 cf}nf] vKg g;s]/ km]l/ kxf8}lt/ kms]{sf] s'/f ;'g]sL lyO{ p;n] . cfh ;GtjL/sf] s'/f ;'Gbf km]l/ p;n] Tof] afnssfnsf] s'/f ;DemL . ;GtjL/sf] lg0f{o / cfkm"n] ;'g]sf] s'/fn] k'tnL cln cndndf k/L . leqL dgn] ;GtjL/sf] lg0f{odf s]xL ;+zf]wg ug'{k5{ ls eGg] ;f]lr/xL, dgdg} .
æltd|f] s'/f t l7s} xf] t/ dw]zdf w]/} cf}nf] nfU5 eGg] d}n] ;'g]sL 5' . xfd|f b'O{hgf bfh'x? ToxL cf}nfn] v;]5g\ . To;kl5 xfd|f afcfdf klg dw]z 5f8]/ km]l/ kxf8} kms{g'ePsf] lyof] /] .Æ cfˆgf] dgsf] s'/f ;'gfO{ k'tnLn] . ;GtjL/n] r'krfk} ;'lg/Xof] k'tnLsf s'/f . s]xL hjfkm lbPg p;n] .
*
;GtjL/sf] cfˆgf] ;DkQLsf gfddf b'O6f efn] / rf/j6f kf]yL s'v'/f lyP . To;nfO{ ufpFsf] xl6ofdf nu]/ a]lrlbof] . To;af6 p;n] s]xL ;o ?k}ofF xft kf/\of] . s]xL lbg a;]/ ufpFdf xft lnPsf t/ ;Sg afFsL sfdx? ul/lbof] . Hof]ltifLnfO{ ;fOt x]/fP/ sflt{s dlxgfsf] klxnf] xKtfsf] jLlxaf/ ;GtjL/ / k'tnL cfkm\gf] ;kgfsf] ufpFlt/ nfUg] ljrf/ u/] . pHofnf]df ufpF 5f8\bf w]/} dfG5]n] s] s;f] eg]/ cg]s s'/f ;f]Wnfg\ eg]/ pgLx? laxfg e'se's] pHofnf] x'Fbf ufpF sf6L ;Sg] u/L lxF8\g] of]hgf agfP . k'tnL klg To;sf nflu tof/ eO{ . b'j}n] l7Ssl7Sssf] emf]nfdf s]xL vfg]s'/f, cf]8\g] n'uf / nfpg] n'uf kf]sf] kf/]/ xfn] . ;fgf];fgf] s'Dnf]h:tf] lyof] pgLx?sf] emf]nf klg . /flt g} Tof] l7s7fs kf/] / ca]/ u/]/ b'j}hgf lemldSs lgbfP . PsemKsf] lgbfP/ s'v'/f] af:g]a]nfdf p7] . ;GtjL/n] k'tnLnfO{ cl3 nufP/ 3/aflx/ lg:Sof] . 3/sf] 9f]sfsf] tfn aGb ul/lbof] . 3/df c? s]xL lyPg . 5f]8]/ pgLx? lj:tf/} tn a]F;Llt/ nfu] . kms]{/ Ps k6s x]g]{ dg klg nfu]g ;GtjL/nfO{ .
;GtjL/n] ;'g]sf] lyof]— t/fO / vf]Frdf cf}nf] nfU5, cg]s sL/fkm6\ofª\u|fn] /f]u ;f5{g\, ar]/ lxF8\g'k5{ gq Ps ;o ?k}ofF lnP/ uPkl5 hLjgel/ vfgnfpg / lsl/of vr{ klg k'U5 eGg] ;'g]sf] lyof] . af6f]el/ p;n] of] s'/f k'tnLnfO{ klg ;'gfof] . o:t} syf xfNb} pgLx? b'j}hgfn] ufpF sf6] .
b'O{ lbg lxF8]kl5 pgLx? r'/]sf] hª\un kf/ u/]/ kmfFl6nf] 7fpFdf cfOk'u] . ;GtjL/n] k'tnL;Fu eGof]– æd}n] /ftL ;kgfdf b]v]sf] ufpF o:t} lyof] . sxLF oxL ufpF kf] xf] ls Û s'g} 3/df k'u]/ ;f]Wg'k5{ . oxLF kf] kmF8fgL rln/x]sf] 5 ls ÛÆ
;GtjL/ / k'tnLn] Pp6f 3/df k;]/ ;f]Wg] ljrf/ u/] . ;GtjL/ Pp6f 3/sf] cfFugdf k'u]/ 3/sf dflg;;Fu ;f]Wg] ljrf/n] pleof] . 3/leqaf6 Pp6f o'js lg:s]/ ;f]Wof]– æs;nfO{ vf]Hg' ePsf] < sxfFaf6 cfpg' ef] <Æ
æxfdL kxf8af6 cfPsf . otflt/ ul/ax?nfO{ hª\un kmfF8]/ a;fPsf] 5 c/] eg]/ xh'/ . tkfO{+nfO{ s]xL yfxf 5 ls eg]/ ;f]w]sf] .Æ ;GtjL/n] eGof] .
æof] 7fpFdf t To:tf] s'/f yfxf 5}g . of] ufpF lgs} k'/fg' ufpF xf] . oxfF t gofF 7fpF kmF8fgL ePsf] ;'lgPsf] 5}g . a? tkfO{+n] eg]sf] h:tf] oxfFeGbf cln blIf0flt/ l;dfgfglhs w]/} hª\un kmfF8]/ a:tL a;fO{+b}5 c/] eGg] ;'g]sf] 5' . oxfFaf6 lgs} 6f8f 5 . tkfO{+x? ;/f;/ hfg'eof] eg] Ps lbgdf k'luG5 . cfh af6fdf af; a:g'k5{ . ef]ln laxfg eft vfg]a]nfdf k'Ug'x'G5 .Æ ;GtjL/sf] s'/f ;'g]kl5 o'jsn] eGof] .
o'jssf] s'/f ;'g]kl5 ;GtjL/ cfkm\gf] ;kgf ;fFrf] x'g] s'/fdf cem ljZj:t eof] . k'tnL klg lgs} xlif{t eO{ . o'jsn] km]l/ yKof]– æemf]/f kmF8fgL ug{;Sg]n] hlt kmfF8] klg x'G5 . kmfF8\g ;s]hlt cfkm\g} x'G5 .Æ
;GtjL/nfO{ Tof] o'js O{Zj/sf] ;dfrf/bftf b]jb"th:t} nfUof] . p;sf] dg v';Ln] ub\ub\ eof] . k'n'Ss k'tnLsf cfFvfdf x]/\of] . k'tnL ;GtjL/eGbf klg a9L v';L b]v]/ ;GtjL/n] cfFvf leldSs lemDSofof] / ef]nf lnP/ o'jsnfO{ wGojfb lbFb} p;sf] cfFugaf6 aflxl/of] .
b'O{ lbgb]lvsf] p;sf] ysfO PsfPs ufoa eof] . cfkm" xfjfdf pl8/x]sf] / cfˆgf] cufl8 O{Zj/ j/bfg lbg tof/ eP/ xfFl;/x]sf]h:tf] cg'ej u/\of] p;n] . Pp6f c;Ld zlSt / cfzfsf] ;+;f/df lalng ePsf] lyof] ;GtjL/ Tolta]nf . v';L / pd+un] ;GtjL/ / k'tnL Psf]xf]/f] blIf0flt/ al9/x] .
;GtjL/sf] ;kgf ;fFRr} ;xL /x]5 eg]/ k'tnL klg ljZj:t eO{ . s'v'/f a]r]sf] ?k}ofF ;GtjL/sf] vNtLaf6 36]sf] lyPg . af6fsf] 5]pdf ;df];f, lemNnL / srf}8L b]v]kl5 p;n] o;f] vNtL 5fDof] / k'tnLlt/ x]/\of] . k]6df ef]sn] af; ug{ nfu]sf] cfz+sf ub}{ p;n] k'tnLnfO{ eGof]– æca Psl5g a;]/ vfhf vfg' k5{ Sof/ . hlt xtf/ u/]klg cfh gk'lug] s'/f eOuf] . ef]ln t s;f] gk'Uu]nf . ca a;]/ Ps l5g vfhf vfpF clg km]l/ lxF8f}Fnf . cfh aLr af6}df af; x'G5 .Æ
;GtjL/ / k'tnL vfhf vfg xf]6ndf l5/] . xf]6njfnfn] vfg]s'/faf/] ;f]Wof] ;GtjL/nfO{ . ;GtjL/n] lgs} ef]s nfu]sfn] lemNnL, sr/L, d'/O{ / ;df];f c8{/ u/\of] . xf]6njfnfn]  dfu]hlt vfg]s'/f Kn]6el/ NofP/ pgLx?sf cufl8 /flvlbof] . k'tnL / ;GtjL/n] ef]s / xif{;Fu} ld;fP/ Tof] Ps Kn]6 vfhf k]6;Dd k'/\ofP .
vfhfsf] k};f ;f]w]/ ;GtjL/n] vNtLaf6 k};f lgsfNof] / r'Stf u/\of] . Pp6f c;Ld t[Kttfsf] cg'ej u/\of] ;GtjL/n] Tolta]nf . cfˆgf] vlNtaf6 k};f lgsfn]/ o;/L cfkm"nfO{ dg nfu]sf] vfg]s'/f lsg]/ hLjgd} klxnf]k6s vfPsf] lyof] p;n] . k'tnLn] t ;kgfdf klg o;/L xf]6ndf a;]/ vfg]s'/f vfg] ;f]r]sL lyOgF . Tof] sfd k"/f u/] cfh pgLx? b'j} hgfn] .
vfhf vfO;s]/ km]l/ af6f]nfu] blIf0flt/ . Psl5gkl5 Pp6f hª\unleq l5/] pgLx? . htftt} ?vx? n8]sf lyP . k'/fgf ?v x'g\ ls eg]/ p;n] lg/LIf0f u/\of] t/ xf]Og tL ?vx? ev{/ 9flnPsf lyP . ?vx? lgofln;s]kl5 ;GtjL/n] cfˆgf] ;kgfsf] e"ld oxL x'g'k5{ eGg] cg'dfg u/\of] .
/ft emdSs kl/;s]sf] lyof] . cfkm"n] klxn] ;'g]sf 8fsf, rf]/, n'6]/f / u'G8fx?sf syfsxfgL ;D‰of] . ;Ldfgfsf] glhs, /ftsf] a]nf, p;nfO{ dgdg} 8/ nfUof] . emf]nfdf n'sfP/ /fv]sf] v's'/Llt/ Wofg lbof] / xft k5fl8lt/ nu]/ 5fDof] Ps k6s . v's'/L 7Ls 7fpFdf lyof] . dg 9'Ss kf/\of] p;n] .
============
;GtjL/ hjfgLdf v'a ;Lkfn' lyof] v's'/L grfpg . rf/}lt/ v's'/L grfP/ h:tf];'s} v's'/L k|xf/nfO{ klg 5]Ng ;SYof] pm . lxDdt cem} 5Fb}lyof] . lgh{g hª\undf Tof] lbg ;GtjL/n] cfˆgf] v's'/L grfpg] snf km]l/ ;D‰of] . emdSs 7"nf] ;fFem k/]kl5 lgs}k/ Pp6f lknlkn pHofnf] b]lvof] . af6f] b]Vg d'l:sn x'Fb} uof] . pHofnf] lgs} 6f9f eP klg To;n] pgLx?nfO{ ;xf/fsf] sfd u/\of] . lknlkn pHofnf] 7DofpFb} k'tnL / ;GtjL/ To; 3/lt/ ;f]lemP .
/ftsf] ;dodf cfPsf kfx'gfnfO{ ;f]wvf]hkl5 kfnLdf u'Gb|L cf]5\ofOlbP/ af;sf] Joj:yf ul/lbP 3/jfnfn] . cfkm" Tolt 6f9faf6 cfpg'sf] sf/0f 3/sf ;a} dflg;nfO{ ;'gfof] ;GtjL/n] . 3/wgLn] h+un kmF8fgL u/]/ wdfwd a:tL a;fpg] sfd ePsf] s'/f ;fFrf] xf] eg]/ ;GtjL/nfO{ ;'gfP . ;GtjL/ dgdg} ubub eof] v'zLn] . /ftel/ ;GtjL/ / k'tnL leqleq 8/fpFb} kfn}kfnf] u/]/ ;'t] . af; a;]sf] 3/ klg ;GtjL/n] ;kgfdf b]v]s}h:tf] lyof] .
;a}lt/ hª\un kmfF8\g] / sAhf ug]{ sfd eO/x]sf lyP . p;n] klg ef]lnkN6b]lv cfˆgf] :jKggu/L a;fpg] sfd ;'? u/\of] . Ps jif{ k'Ubfgk'Ub} pm;Fu Pp6f ;fgf] 3/ / s]xL v]taf/L eof] . Ps xn uf]? klg lsGof] . :jKggu/Ldf ;GtjL/ / k'tnL /dfP/ a:g yfn] .
*
Ps lbg emf]/f gfkL eGb} gfkLsf] Pp6f 6f]nL ufpF k:of] .
æcab]lv hª\un kmF8fgL ug]{x?nfO{ sf/jfxL x'G5, hltn] kmfF8]kmfF8] . kmf8]/ 3/jf; u/]sfhltsf] wgLk'hf{ aG5, To;kl5 afFsL hª\un kmF8fgL u/]df sf/jfxL x'G5 .Æ jgsf sd{rf/Ln] pbL{ nufP, /jfkm b]vfP . k'ln;, jgkfn] / gfkLsf cldgx?sf] 7"nf] 8ˆkmf ufpFsf] Pp6f ls;fgsf] uf]7df vfg]a:g] Joj:yf u/]/ lgs} lbg a:of] . nfdfnfdf lkmQf lgsfn]/ hUufsf] gfk lnP . hª\un / cfjfbL hldg 5'6\ofP .
gfkhfFr ug]{ dflg;x? ufpFaf6 uPsf] s]xL dlxgfkl5 glrg]sf dflg;x? ufpFdf b]lvg yfn] . hUuf lsga]r ug]{, a;fO ;g]{ o:t}o:t} s'/f u/] pgLx?n] . s]xLn] t …of] hª\unIf]q ePsfn] a:tL p7fpFb}5, ;:tf]d:tf]df a]r]/ oxfFaf6 lxF8, a]Rg] xf] eg] xfdL lnG5f}FÚ klg eg] .
aNnaNn agfPsf] 3/ / kfPsf] hdLg u'Dg] xf] ls eGg] 8/n] ;GtjL/sf] dgdf lr;f] k:of] . ;a} ufpFn]x? hDdf eP/ ;/;Nnfx u/] . cf–cfˆgf] hUufsf] gfkLgS;f rfF8f] sfod ug'{k5{ eg]/ ufpF ljsf; ;ldlt / glhssf g]tfx?nfO{ xf/u'xf/ u/] . ;a}lt/af6 cfZjf;g kfP . 9'Ss eP ;a} ufpFn]x? . k':tf}Fb]lv 7fpF7]ufgf gePsf dfG5]x? cfˆg} hldg / 3/ x'g] cfzfdf 9'Ss eP .
r'gfj x'g] ;dodf ufpFdf ef]6 dfUg cg]syl/ g]tfx? cfP, ljleGg kf6L{sf . pgLx?n] ufpFsf] ;d:of cfˆg} ;d:ofh:tf] u/L s'/f u/] . cg]s cfZjf;g lbP . ætkfO{+x?sf] hUuf / 3/ btf{ u/fpg xfd|f] kf6L{n] kxn ug]{5 . xfdLnfO{ ef]6 lbg'eof] eg] xfdL of] sfd cjZo u5f}{ .Æ ;a}n] k|lt1f u/] .  lah'nL, kfgL / ;8ssf] nflu cfjZos ah]6 ldnfpg] s'/f u/] . s]xLn] t of] ul/ax?sf] kf6L{ xf], xfdL ul/a, ;'s'Daf;Lx? ;a}nfO{ hldgsf] dflns agfpF5f}F eGy] . sf]xL blnt, hghflt, cfk|jf;Lsf] lxt u5f}{ eGy] . ;a}n] PsPs s'/fsf] cfZjf;g lbP, ul/asf] jsfnt ul//x] / cfZjf;g lbg ldNg] / ;Sg]hlt cfZjf;g klg lbO/x] .
*
;GtjL/sf] ufpF @) jif{;Dd To:t}To:t} cfZjf;g ;'g]/ al;/Xof] . ;a} g]tf, sd{rf/L, 7"nf7fn', u}/;/sf/L ;+:yfx? ;a}n] ufpFsf], hgtfsf] s'/f u/] t/ ;GtjL/n] hUuf / 3/ cfˆgf] gfpFdf ePsf] s'g} k|df0f kfpg ;s]g, g c? s'g} ufpFn]n] g} kfP .
Ps lbg laxfg} ufpFn]x? rf}tf/f]df hDdf eP . hUufsf] k|df0f vf]Hg / bjfj lbg lhNnfsf] d'Vo k|zf;s l;l8cf]sxfF hfg] lg0f{o u/] . zfob ufpFn]x? l;l8cf]n] ;d:of ;dfwfg ul/lbG5g\ eGg] ljZjf; u/]sf lyP . ;GtjL/ klg Tof] 6f]nLdf ;dfj]z eof] . 6f]nsf 6f7faf7f elgPsf uof/fd bfxfnsf] g]t[Tjdf !) ;b:oLo 6f]nLn] sfd ;'? u/\of] . 6f]nL l;l8cf]sxfF hfg] eof] .
ufpFn]x?n] l;l8cf]sxfF ph'/L ug{ hfFbf cg]s emGem6 Joxf]g'{k/]sf], ef]lnef]ln eg]/ cg]skN6 Pp6} sfdsf nflu wfpFbf sfd geP/ jfSs eP/ To;} 5f]8]/ a;]sf], Gofo kfpg wfpFbfwfpFb} yfs]/ To;} 5f]8]sf], Gofo kfpg tfl/v wfpFbf / jsLnnfO{ k};f ltbf{ltbf{ 3/v]t g} a]r]/ ;'s'Daf;L ePsf] klg ;GtjL/n] kxf8 x'Fbf g} ;'g]sf] lyof] . st} cfkm"klg ToxL x'g]lt/ nfu]F ls eg]/ em:Sof] ;GtjL/ .
æd}n] t o:tf sfd ug{ c8\8f wfpg]sf] lgs} cg'ej ;'g]sf] lyPF . ;a}n] Pp6fn] csf{nfO{ b]vfpF5g\ / ysfpF5g\ clg lg/fz eP/ cfkm}F 5f]8\g] cj:yfdf k'/\ofpF5g, lg0f{o ug{ sf]xL rfxFb}gg\, sfg'g, lgod / sfuh vf]H5g\, lhDd]jf/ sf]xL 5}gg\ eGy] xf] ls Sof xf] <Æ ;GtjL/n] 6f]lng]tf uof/fdnfO{ v';'Ss eGof] .
;GtjL/sf] s'/f ;'g]/ uof/fdn] klg k'/fgf dflg;x?n] eg]sf s'/f ;D‰of] . cg'ej Psflt/ lyof] csf{lt/ sfdsf] lhDd]jf/L . d'G6f] xNnfpFb} uof/fdn] ;GtjL/sf] s'/fdf cfˆgf] k|ltlqmof hgfof]– æhdfgf ablnO/G5, dflg; klg ablnG5g\, gablnPsfnfO{ xfdLn] abNg'k5{ .Æ lxDdt b]vfof] uof/fdn] .
laxfgsf] vfgf vfO;s]/ lxF8]sf] uof/fd / ;GtjL/sf] 6f]nL l;l8cf]sxfF k'Uof] . 6f]nLnfO{ g/d ;f]kmfdf a;fpFb} l;l8cf]n] ;f]w]– æs] ;]jf u/f}F tkfO{+x?sf] <Æ l;l8cf]sf] s'/fn] ;GtjL/ bª\u k/\of] . lhNnfs} olt 7"nf xflsdn] klg olt ljgd| eP/ s'/f u/] . s] ;]jf u/f}F eg]/ ;f]w] . ;fFRr} km]l/P5g\ Sof/ xflsdx? . uof/fdn] eg]sf s'/f 7Ls /x]5g\ . sfd x'g] ;Defjgf 5 Sof/ . ;GtjL/n] k'n'Ss uof/fdlt/ x]/\of] . uof/fd udSs km'n]/ d':s'/fof] .
æxfdL emf]/faf6 cfPsf .Æ l;l8cf]sf] k|Zg ;'g]kl5 uof/fdn] j]lnlj:tf/ nfpg ;'? u¥of]–  æxfdLnfO{ 9fnkmfF8 u/]/ a; eGg] cfb]z ePsfn] emf]/f kmfF8]/ a:of}F . @) jif{ eO;Sof] . of] yf]/} ;do xf]Og . xfdL a;]sf] hldg xfd|} xf] eg]/ s]xL ;/sf/L sfuh dfu u/]sf xf}F . gfkL 6f]nL uP/ gflk;s]sf] klg xf] t/ clxn];Dd To;sf] s]xL v'6va/ ePg . To;}n] xfdL cGofodf k/]sf 5f}F xh'/, Gofo ul/lbg'k/\of] . hUuf btf{ u/fOlbg'k/\of] .Æ
uof/fdsf] a]lnla:tf/ ;'lg;s]kl5 l;l8cf]n] cln uDeL/ x'Fb} eg]– æx]g'{;\ uof/fdhL, tkfO{+x?h:tf hgtfs} ;]jf ug{ a;]sf xf}F xfdL . hgtfsf] sfd g} xfd|f] k"hf xf] . tkfO{+x?nfO{ dsf{k/]sf] kSs} xf] . d of] lHfNnfdf cfPb]lv g} tkfO{+x?sf] ;d:of ;'lg/x]sf] 5' . a'em]sf] 5' t/ of] sfd d]/f] sfo{If]qdf k/]g . of] sfd gfkL / dfnkf]t sfof{nosf] xf] . d pgLx?nfO{ kmf]gdf elglbG5', tkfO{+x? ToxLF uP/ s'/f u/] a]z xf]nf . d]/f] sfd zflGt, ;'/Iff x]g]{ / k|zf;g rnfpg] xf] .Æ olt eGb} l;l8cf]n] gfkL / dfnkf]tsf xflsdnfO{ kmf]g ul/lbP / xfd|f s'/f ljrf/ ul/lbg l;kmfl/; u/] .
ætkfO{+ lhNnfsf] d'Vo k|zf;s xf] . Psk6s of] ;d:of ;dfwfg ug{ l56f] kxn ul/lbg';\ eg]/ ;a} xflsdx?nfO{ af]nfP/ xh'/n] elglbP xfd|f] sfd aGYof] ls xh'/ . To;f] eP x'g]gx'g] s] x'g] xf] 6'+uf] nfUg]lyof] .Æ uof/fdn] l;l8cf]nfO{ cln hf]8 u/] .
uof/fdsf] s'/f ;'g]/ l;l8cf] cln lr8lr8fh:tf eP . pgn] uof/fdlt/ kms]{/ eg]– ætkfO{+x?sf nflu tkfO{+s} ;d:of 7"nf] 5 . d]/f] oxfF tkfO{+sf]eGbf klg 7"nf7"nf ;d:of 5g\ . tkfO{+x? dfnkf]t / gfkLdf hfg';\, dnfO{ cfkm\gf] sfd ug{ lbg';\ .Æ
h;sf] 3/af;sf] g} 6'+uf] nfUg ;Sof 5}g Tof]eGbf 7"nf] ;d:of t kSs} 5}g xf]nf . uof/fdn] s'/f l;WofpFbfgl;WofpFb} l;l8cf] p7]/ lxF8\g vf]h] . lgl:s;s]kl5 yfxf eof] pgL k|zf;g dGqLnfO{ e]6\gsf nflu dGqL a;]sf] xf]6ndf hfg lg:s]sf /x]5g\ . ;GtjL/n] Tof] yfxf kfPkl5 uof/fd / ;fyLnfO{ eGof]– æoL b]z / hgtfsf] k"hf u5'{ eG5g\ t/ km]l/ dGqLnfO{ e]6\g xfd|f ;d:of kG5fP/ xf]6nlt/ kf] nfu] t Û logn] eg]sf] 7Ls ls u/]sf] l7s <Æ 
uof/fd / ;GtjL/sf] 6f]nL gfkL / dfnkf]t sfof{no k'Uof] . ToxfF k'Ugf;fy bnfnx? e'lDdP– æs] sfd 5 xh'/ < s'g} sfd 5 eg] xfdL ldnfO lbG5f}F . gS;f ldnfpg], btf{ ug]{ ;a} sfd x'G5 xh'/ .Æ
;GtjL/ bnfnx?sf] 3]/faGbL b]v]/ 5Ss k¥of] . 6f]nL bnfnx?sf] rqmJo'x kf/ u/]/ leq k:of] . dxfef/tsf] o'4d}bfgsf] rqmJo'xh:t} nfUg yfNof] ;GtjL/nfO{ Tof] sfd .
6f]nLn] dfnkf]t xflsd;Fu s'/fsfgL u¥of] . xflsdn] 6f]nLsf] s'/f ;'g]/ eg]– æof] sfd k|s[ofdf 5 . sfg"gcg';f/ ;a} s'/f k'¥\ofP/ ug'{kg]{5 . gfkLsf] xflsd;Fu klg s'/f ug'{{xf]nf . btf{ ;ldltsf] a}7s a;]sf] 5}g . l;l8cf] ;fasf] cWoIftfdf Pp6f ;ldlt ag]sf] 5, To;n] sfd ub}{5 .Æ
æclg sfg'g adf]lhd sfd ug{ klg aLzf}F jif{ nfU5 t xh'/ <Æ o;k6s uof/fdsf] ;6\6fdf ;GtjL/n] k|Zg u/\of] . 
æxflsdx? km]l//xG5g\ . x'g]x'g] a]nfdf s'/f a'em]sf dfG5] ;?jf eOlbG5 . gofFnfO{ km]l/ s'/f a'emfpg ;do nfU5 . o:t}o:t} eP/ tkfO{+sf] sfd clNem/x]sf] 5 . x]g'{;\ g xfd|f] b]zsf] /fhgLlt 7Ls geO{ sfd} ug{ ufx|f] eof] .Æ ufpFn]x?sf] sfd ug]{lt/ eGbf /fhgLltnfO{ bf]if y'kfg{ yfn] dfnkf]t xflsd .
dfnkf]t xflsdsf s'/f klg l;l8cf]sf h:t} lyP . uof/fdsf] cg'xf/df cln lg/fzfsf] afbn nfu]h:tf] b]lvof] . c? ufpFn]x? cem sfnf b]lvP . ;a}sf] cg'xf/df cGof}n / lg/fzfsf] sfnf] afbn d8fl/g yfNof] .
æx'g]–gx'g] l56f] 6'+uf] ulb{g' k/\of] xflsd ;fÚa . xfdL t Tof] 7fpF 5f]8\g' g a:g'h:tf] bf]wf/df k/\of}F .Æ uof/fdn] k'/fg} cg'/f]w bf]xf]/\ofof] .
æxfdL tkfO{+x?sf] dsf{k|lt ;+j]bgzLn 5f}F . rfF8} lg0f{o u/fpg] k|of; u5f}{+ . Ps k6s gfkL xflsdnfO{ klg e]6\g'xf]nf .Æ xflsdsf] cfZjf;gkl5 uof/fdsf] 6f]nL km]l/ gfkL xflsdsxfF k'Uof] .
gfkL xflsd lrof vfP/ 3fd tflk/x]sf lyP . uof/fd / ;GtjL/sf] 6f]nLn] xflsdnfO{ 3]/faGbL ub}{ cfˆgf] dsf{ ;'gfof] . ;'lg;s]kl5 xflsd af]n]– ætkfO{+x?sf] ;d:of k|zf;lgs / k|fljlws ;d:of dfq} xf]Og . of] /fhgLlt;Fu klg ufFl;Psf] 5 . To;}n] Psk6s tkfO{+x? /fhgLlts kf6L{ / lhNNff ljsf; ;ldltsf ;efklt;Fu klg e]6]/ s'/f ug'{xf]nf . xfd|f] sfd gSzf tof/ ug]{ xf], gSzf tof/ 5 . gSzf nfu" ug{sf nflu lhNnfaf6 lg0f{o u/]/ ljefu k7fpg' k5{ . o;df jgsf] klg ;xdlt rflxG5 . tkfO{+x?n] b'Mv kfpg' ePsf] 5 . t/ s] ug'{, d}n] dfq} s]xL ug{ ;lStgF . Psk6s g]tfx?;Fu klg s'/f u/]/ dGqLsxfF g} k'Ug'k5{ ls <Æ ;d:ofsf] cem 7"nf] kxf8 agfO lbP gfkL xflsdn] .
ædGqLsxfF olt ;fgf] sddf lsg k'Ug'kg]{ < sfg'gn] ;a} clwsf/ t tkfO{+x?nfO{ g} lbPsf] 5 . km]l/ xfdLnfO{ lsg b'Mv lbg'x'G5 <Æ uof/fd cln sl8\sof] .
uof/fdsf] s8\sfO ;'g]/ gfkL xflsdn] eg]– æd}n] b]v]sf] / ef]u]sf] s'/f eg]sf] xf] . d]/f] klg hflu/sf] s';L{ tkfO{+x?sf] ;d:ofhlts} 7"nf] 5 . /fhgLlta]u/ s;}sf] xft rNb}g . dGqLsf] cfb]z NofOlbg';\ ToxL lbg sfd x'G5 .Æ
l;l8cf]b]lv gfkL;Dd wfpFbf ;a}sf cf]7d'v ;'ls;s]sf] lyof] . gfkL xflsdsf] s'/fkl5 ToxfFaf6 aflxl/of] ;GtjL/sf] 6f]nL .
æca g cfpg' cfOxflnof] Ps k6s lhNnf ljsf; ;ldltsf ;efklt / jgsf xflsdnfO{ klg e]6]/} hfpmF g t s] eGbf/5g\ .Æ 6f]nLsf Pshgf ;b:on] eg] . uof/fd / ;GtjL/ yfls;s]sf lyP . 6f]nL lhNnf ljsf;sf ;efkltsxfF k'Uof] .
6f]nL hUuf btf{sf] ;Gbe{df cfPsf] eGg] yfxf kfPkl5 ;efkltn] eg]– æd tkfO{+x?sf] kIfdf 5' . t/ s] ug'{ oL ;/sf/L xflsdx? k6Ss} xfdLn] eg]sf] ;'Gb}gg\  . sfhu / sfg'g b]vfP/} x}/fg kf5{g\ . d t x/]s k6ssf] a}7sdf tkfO{+x?sf] ;d:of ;dfwfg ug'{{k/\of] elg/x]s} 5' . tL xflsdx?nfO{ e]6]/ cln bjfj lbg' ef] eg] xfdLnfO{ klg ;lhnf] x'G5 .Æ sfd agfO lbg] 5fF6 ToxfF klg b]v]gg\ ufpFn]x?n] .
;efkltsf s'/f cfˆgf 7fpFdf ;xL a];xL s] lyP yfxf lyPg t/ ufpFn]sf ;d:of ;'gfpg] hf]; / hfFu/ eg] cGof}nsf] vf8nlt/ ws]lnFb} lyof] .
ærfF8f] lg0f{o u/fO lbg'k/\of] xh'/  . xfdL t ;fx|} dsf{df k/\of}F .Æ ;GtjL/n] yKof] .
ætkfO{+x? al;/xg'ePs} 5 . s;}n] ToxfFaf6 p7fpg ;St}g . xfdLn] ;8s / lah'nLsf] nflu o;kfnL s]xL ah]6 5'6\ofOlbPsf 5f}F . tkfO{+x? 9'Ss x'g'xf];\ . Ps lbg tkfO{+x?sf] hUuf btf{ gu/L ;'Vv} 5}g .Æ
lhNnf ;efkltsf] s'/f ;'lg;s]kl5 6f]nL km]l/ jg sfof{nolt/ nfUof] . jgsf xflsd kl/lrt} lyP . ufpFn]nfO{ b]Vgf;fy eg]– æca csf]{ dlxgf;Dd ;/sf/sf] tkm{af6 s]xL lg0f{o cjZo xf]nf . xfdLn] 9fnkmfF8 eO;s]sf] hUuf btf{ ul/lbg cfb]zsf nflu dGqfno k7fPsf 5f}F . Tolta]nf;Dd w}o{ ug'{;\ . a? Ps k6s dGqLHo"nfO{ eGg'xf]nf .Æ
jgsf xflsd;Fu s;}sf] bf]xf]/f] s'/f ug]{ hfFu/ b]vfPgg\ . uof/fdn] lg:sg]a]nfdf eGof]– ærfF8f] ug]{ k|of; ul/lbg'xf]nf .Æ
*
csf]{ dlxgf lg0f{o cfOxfN5 ls eg]/ ufpFn]x? cfzfjfbL b]lvP . Ps dlxgf;Dd klg lg0f{o cfPg, a? ;Ldfgfsf] glhs ePsfn] ufpF g} ;fg]{ eGg] xNnf rNg yfNof] . ;a} ufpFn]x? cflQP . Tolts}df lhNnfdf jg / e"ld;'wf/ dGqL cfpg] xNnf rNof] . ufpFn]x? dGqLnfO{ e]6]/ s'/fsfgL ug{ kfP x'GYof] ls eGg] cfzf ug{ yfn] . ;GtjL/n] Tof] va/ uof/fdnfO{ ;'gfof] . dGqL cfpg] df}sf kf/]/ ;a} ufpFn]x? dGqLsxfF uP . dGqLn] eg]– æof] lg0f{o d PSn}n] ug{ g;Sg] ePsfn] dGqL kl/ifb\df k7fPsf] 5' .Æ
dGqLsf s'/f ;'g]kl5 jfSs eO;s]sf ufpFn]x?n] eg]– æsfg'gcg';f/ cfˆgf] b]zleq ug'{kg]{ sfddf klg oqf]ljlw hl6ntf b]vfP/ lsg b'Mv lbg'x'G5 < oltsf jif{b]lv xfdL 7fpF 5f]8\g' g a:g'sf] kL8fdf cg]s xNnf ;'g]/ al;/x]sf 5f}F . hgtfsf nflu t dGqfno / dGqL ;j]{;jf{ g} x'g\ h:tf] nfU5 . lg0f{o ug}{ g;Sg] xf] eg] o:tf] dGqLdf /xg' g} lsg k/\of] <Æ
olt elg;Stf ;a} ufpFn]x?sf cfFvf /f]if / lbSbf/Lsf cfF;'n] el/P . dGqLn] eg]– æPs k6s tkfO{+x?n] k|wfgdGqL;Fu klg s'/f ulb{g' eof] eg] dnfO{ klg lg0f{o u/fpg cln ;lhnf] x'G5 .Æ
*
k~rfotsfndf /fhfn] hgtfsf gfddf ;Gb]z lbFbf cGtdf >L kz'kltgfyn] xfdL ;a}sf] sNof0f u?g\ eGy], clxn] oL ;a} Ps csf{nfO{ b]vfpF5g\ . lhNnfsf] Pp6f c8\8fn] lg0f{o u/] x'g] s'/fdf cg]s dGqfno / ljefu rfxfbf{ klg x'g] sfd x'Fb}g . Pp6f dfG5]n] lg0f{o ubf{ x'g] sfd cfh b'O{ bzs;Dd klg x'Fb}g . sfd hxfFsf] txLF 5 . logLx? ;a}n] hgtfs} s'/f u5{g\ . sxfF 5g\ t logsf hgtf < uof/fdn] lbSbf/ x'Fb} cfˆgf] :d[ltsf kfgf kN6fof] . lbSbf/Ln] cfkm"nfO{ ysfpF5, lxDdt 36fpF5, sfd aGb}g . lbSbf/ dfg]/ 7fpF klg t 5f]8\g ;lsGg lg Û uof/fdn] km]l/ cfkm"leq lxDdt a9fof] / ;fyLx?;Fu eGof]– æca o;}p;} b'Mv kfOxflnof] sf7df8f}F uP/ k|wfgdGqLnfO{ g} e]6f}F . k|wfgdGqLsxfF uPkl5 t s;f] gxf]nf .Æ ufpFn]x?n] km]l/ cfzfsf] lbof afn] cfkm"leq .
@)%^ ;fn d+;L/ dlxgfsf] @% ut] ufpFn]x?sf] Ps 6f]nL k|wfgdGqLnfO{ e]6]/ hUuf btf{sf] s'/f ug{ sf7df8f}F hfg] eP . Pp6f lj1lKt lgsfn]/ ;a} kqsf/x?nfO{ afF8] . ef]lnkN6 ;dfrf/ agfP ;a} klqsfx?n] . ;dfrf/df– ufpFn]x? clGtd k|of;sf nflu sf7df8f}F uP/ k|wfgdGqLnfO{ e]6\g] laifo klg pNn]v lyof] .
Tof] lg0f{o ePsf] lbg a]n'sf ;GtjL/n] k'tnL;Fu eGof]– æb]zs} k|d'vnfO{ e]6]kl5 t s;f] gxf]nf . ca 6'+uf] nfU5 .Æ 
;GtjL/ ;lxtsf] % hgfsf] 6f]nL sf7df8f}F hfg] u/L ufpFaf6 lxF8\of] . ;GtjL/ sf7df8f}F lxF8]kl5 k'tnL dfq} 3/df a;L .
6f]nL k|wfgdGqLnfO{ e]6\g l;+xb/jf/ k'Uof] . Ps l5gkl5 l;+xb/jf/sf] sfof{nodf l5/] k|wfgdGqL . uof/fdn] lrg]sf Pshgf g]tf klg pgLx?;Fu} lyP . k|wfgdGqLsf] s';L{sf] cl3lNt/ 7"nf7"nf cIf/df n]lvPsf] lyof]– lgod;Ddt sfd cfhsf] cfh} x'G5 . uof/fd / ;GtjL/n] tL 7"nf cIf/ k|wfgdGqL;Fu s'/f ug'{cl3 /fd|/L k9] . pgLx?nfO{ tL cIf/n] luHofPh:tf] nfUof] .
6]a'ndf 5l/Psf cg]s cvaf/lt/ Wofg df]8] . cvaf/sf] cl3Nn} k[i7df 7"N7'nf cIf/n] n]lvPsf] lyof]– :jKggu/sf] hUuf @) jif{df klg btf{ ePg . k|wfgdGqL ToxL klqsf kl9/x]sf lyP . ;GtjL/ / uof/fdn] klg ToxL k9] . klqsfn] ;a} ljj/0f ;fFrf] g} n]v]sf] lyof] . t/, cGtdf n]v]sf] lyof]– æzfob of] ufpFsf] hUuf btf{ ug]{ lg0f{o ;/sf/n] klg ug{ ;Sg] 5}g a? of] a:tL g} cGoq ;g]{ alnof] ;Defjgf 5 . To;sf nflu ;/sf/n] csf]{ 7fpF x]g{ ;Da4 lgsfonfO{ lgb]{zg lbO;s]sf] 5 . k|fljlws ?kdf btf{ ug{ s'g} ;d:of geP klg cg]s jfXo sf/0f o;df lhDd]jf/ /x]sf] s'/f ;Da4 ;"q atfpF5 .Æ
of] ;dfrf/ x]/]kl5 uof/fd / ;GtjL/n] d'vfd'v u/] . k|wfgdGqLn] kl/ro ul/;s]kl5 ToxL klqsf b]vfpFb} eg]– æd}n] lg0f{o u/]/ ;DalGwt dGqfnodf k7fO;s]sf] 5' . rfF8} tkfO{+x?nfO{ cGoq ;fg]{ sfd x'g]5 . ToltGh]n;Ddsf nflu tkfO{+x? ToxLF al;/xg'xf]nf .Æ
-blIf0fL ;Ldfgfsf]  sl/asl/a b'O{ lsnf]ld6/sf] b'/Ldf /x]sf] Tof] ufpFsf] hUuf ;GtjL/sf] 5f]/fsf] kfnf;Dd klg btf{ ePg . a:tL klg ;/]g . kl5 lj:tf/} Tof] j:tL g} csf]{ b]zsf] gSzfdf k/]sf] /x]5 eGg] xNnf ;'lgof] . otfsfn] ptfsf] / ptfsfn] otfsf] eg]/ Tof] ufpFnfO{ b]vfO/x] . gSzfdf gk/]sf] Tof] ufpFnfO{ cfh klg :jKggu/sf] gfdn] lrgfO/xG5g\ dflg;x? . of] ufpF a;]b]lv clxn];Dd lsg hldg ef]urng ug]{x?sf gfddf btf{ x'g ;s]g < lsg csf]{ b]zsf] e"lddf k/]sf] eg]/ xNnf km}nfOof] < lsg ;a} sfd eO;s]/ klg a:tL x6fpg] jf btf{ ug]{ b'j} sfd x'g ;s]g < cfh;Dd g s;}n] o; s'/fsf] hjfkm kfP g s;}n] o; s'/fsf] hjfkm lbg g} cfjZos 7fg] . cfh;Dd klg of] :jKggu/sf afl;Gbf s'g b]zsf x'g\ 7]ufg nfUg ;s]sf] 5}g . b]zleq x'Fbfx'Fb} b]zljxLg 5g\ oxfFsf dflg;x? ._ 2014.06.15
dfOnf bfOsf][ bz}F 
dfOnf bfO sf7df8f}F l5/]sf] cf7 jif{ eP5 . cf7 jif{df Ps k6s klg bz}Fdf 3/ hfg kfPsf 5}gg\ . cfh laxfg pgnfO{ o; kfnL bz}Fdf 3/ hfpFm ls h:tf] nfUof] . cfkm";Fu} sf]7fdf a:g] ;fyL an]nfO{ eg]–  ædnfO{ o; kfnL bz}Fdf ufpF hfg dg nfUof] . tF s] u5{;\ <Æ
an] cfª tGsfpFb} p7\of] . æuO;\,  sf}8L g ;f}8L p;} bf}8L . s] sf] vr{n] hfG5;\ < 3/ k'u]/ cfpg a;ef8f dfq} tLg xhf/ nfU5 . af6fdf vfg csf]{ kfFr ;o . 5f]/f5f]/LnfO{ s]xL ;/;fdfg nlulbg' k/f] slDtdf b'O{ xhf/ . >LdtLnfO{ of}6f ;f/Lrf]nf] lnlbg' k/\of] ToNnfO{ tLg xhf/ . afpcfdfnfO{ So} nUg' k/f] csf]{ b'O{tLg xhf/ . sfFa6 NofpF5;\ oltsf k};f < ls rf]g{ hfG5;\ < o}F a;]/ PSnf] Hofg kfNg t uf/f] e};sf] rf8df 3/ uP/ /dfpg] s'/f u5{ . u} xfln;\ eg] klg dg b'Mvfpg' dfq} xf] .Æ vf6df klN6Fb} aa{/fof] an] . dfOnf bfO ;'lg/x] .
æclg k};f gsdfpg]n] r}F bz}Fdf 3/} ghfg' t <Æ
æhfg" .Æ
æclg s] oqf]ljlw ah]6sf] lni6 agf t t}Fn] < of] t x/5]?jf s'/f e}uf] lg ÛÆ
æzx/fF sfd ug]{ dfG5] 3/ hfFbf So} gnL hfG5;\ t < t]/f 5f]/f5f]/L, :jf:gL ;a}n] y'S5g\ tFnfO{ . afpcfdfn] klg lrQ b'vfpF5g\ . ;lDem g cfkm}F . dnfO{ s] eG5;\ ÛÆ
an]sf s'/f oyfy{ lyP . dfOnf bfO Ps tdf;n] an]lt/ x]l//x] . s]xL af]n]gg\ .
ædnfO{ klg 3/ hfg t dfg 5 lg t/ ;'sf] sdfO 5}g . s] n] hfg' 3/ < ef] xf];\ . o}F a:5' .Æ an]n] km]l/ yKof] .
an] / dfOnf bfO sf7df8f}F l5/]/ Ps jif{ a;kfs{df ef/L af]s] . To;kl5 3/ agfpg] 7]sbf/sxfF uP/ HofdL sfd ug{ yfn] . of] sfd ug{ yfn]sf] klg ;ft jif{ eof] . klxn]klxn] clncln arfpFy] . 3/df slxn]sxLF @.$ xhf/ k};f k7fpFy] klg . clxn] dxFuLn] cfsfz 5f]Psf] 5 . dhb'/Lsf] sdfOn] hLjg wGg} ufx|f] x'g yfNof] . vfBfGg, t/sf/L, 3/ef8f ;a} a9\of] . To;dfly aGb, x8tfn, s] s] s] s] . o:tf a]nfdf lagf sfd a:g'k5{ . km';{tsf] lbg tf; v]n]/ laT5 .
=========================================
æcfh g]kfn aGb . uf8L klg rNof 5}gg\ . h'n'; 5 ;8sel/ . sfddf hfg g;lsg] ef] .Æ dfOnf bfO;Fu} sfd ug]{ csf]{ ;fyL ;Gt] cfOk'Uof] . pm dfOnf bfO;Fu} HofdL sfd uYof]{ .
æca o:tf] tfnn] ePg . ljb]z xflgg' k5{ h:tf] 5 . s}No} zflGt x'g] ePg b]zdf . 3/ klg aGg 5f8] . clncln kfOg] sfddf klg eg]sf] a]nfdf 7]sbf/n] k};f lbFb}g . dxFuL r'lnP/ ;u/dfyfsf] 6'Kkf]df k'Ug nflu;Sof] . ul/a t ef]sef]s} dg]{ eP ca .Æ ;Gt]n] ePe/sf ljs[lt / dgsf of]hgf e6\ofof] .
æhfg] eO;\ ljb]z Û s] sf] k};fn] hfG5;\ < P]n] t ljb]z hfg klg Ps nfv nfU5 . 8n/sf] efp a9]/ bnfnn] efp a9fsf a9fo} 5g\ . cl:t xfd|f ufpFsf] eLd]n] stf/ hfG5' eGof] / ;f]Wg ufsf] d]gkfj/sf] dfG5]n] t Psnfv nfU5 kf] eGb}Yof] . o:tf] a]nfF s] u/L hfg' ljb]z < Psnfv ef t d t ufpFdf u/ of}6f sfd kf] yfNy]F . ofF HofdL sfd u/]/ a:y]F < ufpFdf lbgel/ tLg rf]6L vfP/ klg kfFr ;o Hofnf kfOG5 . ofF lgbel/ ;'Svf sfd ubf{ klg To} kfFr ;o . dfOnf bfOn] cfFvLe'O v'DRofpFb} of]hgf atfP .
æh] eP klg o;kfnL r}F bz}Fdf 3/ hfG5' hfG5' .Æ dfOnf bfOn] lg0f{o lnP .
æhf g t hf lsg s/fsf] P]n]b]lv < 5f]/f kfpg' s}n] s}n] sGbgL af6\g' P]n] . lxF8\ a? tf; v]Ng hfpF . cfh sfd x'Fb}g . vfg]s'/f cln l9nf] vfpFnf .Æ an]n] tf; v]Ng hfg] ;'/;f/ u/\of] .
dfOnf bfO 6;d; ePgg\ . an] aflxl/of] . ;Gt] klg an];Fu} aflx/ lg:Sof] .
æsfFaf6 Nofpg] t bz}F vr{ < vr{ gh'6fO t 3/ hfg ;lsFb}g . 3/df klg ;a}n] zx/a6 cfÚsf] eG5g\ . r]nLa]6LnfO{ o;f] b'O{rf/ k};f blIf0ff lbg} k/f] .  cfpg]hfg] dfG5] zx/af6n] klg w]/} jif{kl5 cfÚsf] eg]/ cf; u5{g\ . ltgnfO{ klg So} ug}{ k/f] . ;fyLefO;Fu /dfOnf] ug{ klg k};} rfOG5 . ufpF eGg' dfq} . cfhef]ln t zx/eGbf vlr{nf] 5 . TofF So} kfOFb}g . sfd ug]{ dfG5] ;a} ljb]z bu'/]kl5 ufpF ;'g;fg 5 . ePsf af/L afFem}5g\ . cfOdfO, s]6fs]6L / a'9fa'9L dfq} ufpFdf a;]kl5 ufpFdf t bzf g} nfUof 5 . o;/L ufpF s] aGnf / v} Û  ;a}hgf lsg]/ vfg] e};s] ufpFdf klg . ljb]z ufsfn] k7fsf] k};f vfg], nfpg] / s]6fs]6L k9f}g] sfd u/\of 5g\ . ef]ln ljb]zaf6 v]lbP eg] s] unf{g\ <Æ dfOnf bfOn] cfkm", ufpF / b]z ;a} ;f]r] . cfkm\gf] 3'F8f kmf6\g nfu]sf] kfOG6lt/ o;f] gh/ bf}8fP .
æof] klg kmf6\g nfu]5 . slt l56f] kmf6\5g\ cfhsfnsf n'uf < l6Sg} kf] 5f8] t Û lsg]sf] Psjif{ klg efÚ5}g . kmf6\g nfUof] . ;6 klg km]g]{ a]nf efÚ5 . of] rf8 klg gcfP ef x'GYof] lg Û lsg cfÚsf] xf]nf < dg dfq} t'na'NofpF5 .Æ dfOnf bfO cfkm\gf] cj:yf ;f]r]/ dgdg} e'6e'l6P .
æcfhb]lv l6s6 v'Ng] eGof 5 . l6s6 lnG5' . l6s6 lnPkl5 9'Ss x'G5 . o:kfnL 3/ t hfG5'hfG5' . h] ;'s} xf];\ . cfkm\g} 3/ t xf] lg Û ;s] of] d}gf clna9L k};f sdfO xf]nf gef ef8f ef] eg] hfG5' . afnaRrf gb]v]sf] klg b'O{ jif{eGbf a9L e};sf] . k/f/;fn dfof cfpFbf lnP/ cfÚsL Tolt xf] . ltg]? klg afp lrGg 5fl8;s] xf]nfg\ . dfOnf bfO dgdg} 3/lt/ tflgP .
ævlNtdf ;'sf] 5}g . s] n] lsGG]f l6s6 < ef]ln Aofg sfddf uP/ 7]sbf/;Fu k};f dfUg' knf{ . cfh l6s6 lng gkfOg] g} ef] . ef]ln;Dd ;lsg] kf] xf] ls Û lxh} ;lsof] l6s6 eGg a]/ 5}g . l6s6 n'sfpF5g\ clg ;lsof] eG5g\ . ;QdL;Dd a]R5g\ n'sf/ . wDSofpg ;Sg]nfO{ lbG5g\ . nf6f l;wfnfO{ 5}g eG5g\ . dgkl/ 5 lgtsf] . sNnfO eGg' o:tf s'/f < sNn] ;'G5g\ ;f]emfl;wfsf s'/f < ph'/L ug]{ eGg] ;a} 7fpF x/fO xfn] . emg\ P]n] t ;sf{/, sd{rf/L, Jf]kf/L, n6\6], d'Gb|], 8g ;a} of}6} h:tf 5g\ . k'l;n;df ph'/L ug{ uof] eg] ph'/L ug]{nfO{ g} pN6} k};f dfU5g\ . 8gsf] gfd n]v]sf] /5 eg] k}n] p;}nfO{ kmf]g u/]/ ph'/L No'F ls gNo'F eG5g\ . v} s}n] aGnf xfd|f] b]z < uof] ca xfd|f] lbg . g]tf, 8g, j]kf/L, k'ln;, k|;fzg ;a} p:t} eP . lgwf{nfO{ sfg"g a8f g} hfg'g\ h:tf] 5 . s] eGg' / v} .Æ dgdg} cg]s s'/f v]nfP dfOnf bfOn] .
æst} k};f ;fk6L kfOof] eg] l6s6 t cfh} lsG5' . ef]ln l6s6 kfpg ufx|f] 5 .Æ dg}dg ;f]Rb} dfOnf bfO ;fk6L vf]Hg 7]sbf/sf] 8]/flt/ bf}l8P . 7]sbf/ ev{/ p7]/ lrof lkpFb} lyP .
ædfOnf bfO stf t <Æ 7]sbf/n] dfOnf bfOnfO{ b]Vgf;fy ;f]w] .
æbzF glhs cfof] . o;kfnL 3/ hfpF eg]sf] l6s6 lng] k};f ePg . clnslt k]ZsL kfpF5' ls eg]/ 7]Sbf/ ;fa .Æ
æca bz}cl3 sfd xf]nf h:tf] 5}g . tk}Fx?sf] sfdsf] k};f lb ;s]F . ca sfdsf] k};f sfFsL 5}g . c?nfO{ klg k};f lbg' kg]{ 5 . d cfkm}F k};f vf]Hg hfg nflu/fÚ5' . tk}FnfO{ k};f lbg ;Sg] cj:yf g} 5}g dfOnf bfO .Æ 7]sbf/n] dfOnf bfOnfO{ k};f lbg] 5fF6 b]vfPgg\ . dfOnf bfOsf] cfzf v/fgL eof] . bz}Fdf 3/ hfg] l6s6 sf6\g] sfpG6/ / l6s6n] pgsf] cfFvf cufl8 cfP/ luHofP h:tf] nfUof] . dfOnL, 5f]/f5f]/L / a"9f afa'cfdfsf] cg'xf/ klg cufl8 cfP/ gfRg yfn] .
7]sbf/n] kmgSs kms]{/ df]6/ ;fOsn :6f6{ u/] . hfFbfhfFb} eg]– æk};f eof] eg] lbg So} uf/f] y]g dfOnf bfO . tk}Fsf] cfkt\ d a'em\5' .Æ olt eGb} 7]sbf/ df]6/;fOsn lnP/ af6f nfu] . dfOnf bfOsf k}tfnf ux|f}F eP . xftuf]8f e'Odf 6fFl:;P h:tf] nfUof] pgnfO{ . kfOnf ;fg{ vf]h] . dgn] zlSt x/fO;s]sf] ;+s]t u/\of] . clnslt k/ ;/]/ km]l/ 6f]nfP .
tf; v]Ng uPsf ;Gt] / an] ToxL af6f] sf]7f kms{+b} lyP . dfOnf bfOnfO{ b]v] . . ;Gt]n] eGof]– ædfOnf bfO sf]7flt/ nfUg] x}g <Æ dfOnf bfOnfO{ af]Ng] hfFu/ rn]g . cfFvf o:;f] 3'dfP/ x]/] . ;Gt] / an] cufl8 al9;s]sf lyP . xftdf rfdn / t/sf/Lsf] emf]nf lnP/ km6fkm6 sf]7flt/ nfu]sf b'j}nfO{ pgn] 6f]nfP/ x]l//x] .
dfOnf bfOn] 8Da/], xs]{, jL/] clg kNnf ufpFsf ;x'afsf 5f]/f emns sfsL{nfO{ ;Dem] . emns sfsL{ pgsf] ufpFsf ;fx'sf 5f]/f . skgdf 3/ lsg]/ a;]sf lyP . dhb'/ ;DaGwL xs, clwsf/ ;+/If0f ug]{ Pp6f cGt/f{li6«o ;+:yfdf sfd uy]{ . kf]xf]/ ;fn dhb'/L ug]{x?nfO{ s] s] s] s] u5f}F{ eg]/ pgn] eg]sf] ;'g]sf lyP dfOnf bfOn] . ;+u7g agfp, ;+:yf agfpm eg]/ e]nf u/]/ nfdf] efif0f u/]sf lyP . pgL;Fu JolStut ?kdf klg lgs}a]/ ukm u/]/ uPsf lyP . …So} ;of]u rfOof] eg] ;Demg' x} dfOnf bfOÚ klg eg]sf lyP . dfOn bfOn] 7fg] ltgn] cjZo ;xof]u unf{g\ . olt hfaf] l6s6sf] k};f t Ps 5fs vfhf vfFb}df ;lsG5 pgsf] . Toltsf jif{b]lv d}n] ufpFdf pgLx?nfO{ ;3fs} xf] . zx/ k;]kl5 dfq} t xf] lg pgLsxfF sfd ug{ guPsf] . gq lxpFb jiff{ pg}sf] xnf] hf]t]sf] x'F . v]tLkftL nufO lbg] sfd d}n] g} uy+]{ . dfUg} uPkl5 t s;f] gb]nfg\ < af6fdf hfFbfhfFb} cg]s s'/f ;f]r] pgn] .
skg hfg] a; cufl8 cfP/ /f]lsof] . a; r9]/ emnssf] 3/ k'u] . emnsn] dfOnf bfOnfO{ b]v]/ k/}af6 eg]– æP dfOnf bfO cfh stfaf6 af6f] la/fpg ef] < a;f}F dfOnf bfO leq} .Æ emnsn]  dfOnf bfOnfO{ cfkm\gf] ;lh;hfp a}7s sf]7fdf a;fP .
dfOnf bfOn] sf]7f jl/kl/ cfFvf bf}8fP . yl/yl/sf ljb]zL x\jL:sLsf af]tnn] ;lhPsf] l;;fsf] ;f] s]z cufl8 lyof] . yl/yl/sf l/kf]6{x?n] el/Psf] b/fh s'gfdf lyof] . cg]s yl/sf ul/aL emNsg] ufpFn]x?sf t:jL/x?, kf]i6/x?, ljb]zLx?;Fu a;]/ lvr]sf cg]syl/ sfo{qmdsf kmf]6fx? kvf{ndf 6fFluPsf lyP . dfOnf bfOn] tL ;a}nfO{ /fd|/L x]/] . leqleq} cfzfn] el/P dfOnf bfO .
emnsn] …lrof ls skmL dfOnf bfOÚ eGb} ;f]w] . dfOnf bfOn] lrof g} vfpF eg] . x'gt Tolta]nf vfgf vfg] a]nf e};s]sf] lyof] . t/ emnsn] vfgf vfg] s'/f u/]gg\ . emnssf] b[li6df dfOnf bfO lrofsf nflu of]Uo 7xl/P . Pp6L ev{/ !).!@ jif{ hltsL x]bf{ r]K6f] cg'xf/sL s]6L lrof lnP/ sf]7fdf cfO .
æclnslt la:s'6 lnP/ cfOh . dfOnf bfOnfO{ ef]s nfu]sf] xf]nf . vfhf vfg Eofpg' efÚ5 ls 5}g <Æ vflt/bf/L u/] h:tf] u/] emnsn] .
s]6L dfly tnfdf uO{ . dfOnf bfOn] lroflt/ lgofn] . emnsn] lrof vfg xftn] O;f/f u/] . dfOnf bfOn] lrof ;'?Kk tfg] . s]6Ln] la:s'6 cufl8 NofP/ /flvlbO{ . ;fgf] x'Fbf dfOnf bfOnfO{ la:s'6 v'a dg kYof]{ . vNtLdf k};f eof] ls Tof] u'lnof] la:s'6 lsg]/ gvfO 5f]8\b}gy] . la:s'6 xftdf lnP/ la:tf/} tndflysf bfFtn] lsl6Ss 6f]s] . lsglsg cfh pgnfO{ Tof] la:s'6sf] :jfb tLtf]lttf] nfUof] . s:tf] :jfb gefÚsf] cfh < la:s'6 t /fd|f} xf]nf Û x]bf{ t /fd}| 5 . lsg :jfb r}F gld7f] < lrof klg lxhf]cl:t vfÚsf] h:tf] dL7f] 5}g . cfh d]/f] d'v lau|]5 Sof/ Û la/fdL x'g kf] cfF6]F ls Sof xf] < dfOnf bfOn] lrofsf] ;'sf]{ tfGb} dgleqsf s'/f klg lrof;Fu} lgn] .
ædfOnf bfO tk}F xQktL gcfpg] dfG5] cfh slt sfdn] cfpg' ef] t <Æ emns r'krfk} lyP . lrofsf] sk /fv]sf] a]nf kf/]/ dfOnf bfOnfO{ ;f]w] . dfOnf bfO cln cGsgfP . egf}F ls gegf}F pgL bf]wf/df k/] .
ælsg cSdlsg' ef < elgxfNg';\ g dfOnf bfO . tk}F t cfkm\g} 3/sf] dfG5] kf] t ÛÆ emnsn] dfOnf bfOsf] dg xNsf agfpg] k|of; u/] .
dfOnf bfOsf cf]7 kmfl6\6g dfg]gg\ . Psl5g kl5 an u/]/ cf]7 km6\ofP . lha|f] rnfP . cfjfh leq} blaP h:tf] nfUof] pgnfO{ . ;':t/L cfjfh lgsfNb} eg]– æv} s] egf} / afa' o;kfnL 3/ hfpF eg]sf] . l6s6 cfhb]lv v'n]5 . l6s6 sf6\g] k};f klg vNtLdf /}g5 . cfh aGbsf] xNnfn] sfd klg u}og . 7]sbf/nfO{ eg]sf] klg 5}g eg] . l6s6 lsGg kGw| ;o hlt ;fk6L lbg'x'G5 ls eg]/ cfsf] . cK7]/f] k/f] . Tolt u'g ug'{eP bz}kl5 cf/ lty+]{ .Æ
emnsn] dfOnf bfOsf] cg'xf/af6 cfFvf x6fP . cln k/lt/ x]b}{ eg]–  ædfOnf bfO tk}FnfO{ lgs} ufx|f] k/]sf] /5 . s] ug'{ lxhf] dfq} 5f]/LnfO{ cd]l/sfdf k9\g bZf nfv ?lkofF k7fO lbPF . cfkm";Fu !).@) xhf/ vr{ xf]nf . tk}FnfO{ lbg t gk'Ug] kf] ef] t Û cln @.$ lbg k}n] ef So} ug{ ;lsGYof] . s] ug'{ dfOnf bfO dfkm ug'{;\ .Æ
æP xh'/ e'hf vfg cfO:of];\ . cfh lsgd]n ug{ hfg' k5{ . l9nf x'G5 . aGbsf] xNnf dfq} /5 . ;a} v'nf 5 /] . d}n] ;fyLx?nfO{ kmf]g u/]/ ;f]lw;s]F . ef6e6]gL cufl8 e]6\g] eGof 5 . uf8L cfpF5 ls cfpFb}g 8fOe/nfO{ kmf]g ul/:of] . l56f] e'hf Ho'gf/ ul/:of] x} . d t a;]F .Æ dflyNnf] tnfaf6 cfPsf] gf/L :j/ dfOnf bfOsf] sfgdf alh|P . dfOnf bfOsf] dg cldnf] eof] . emns cln cFWof/f] cg'xf/ nufpFb} p7\g vf]h] . dfOnf bfOsf] k};f ;fk6 kfpg] cfzf lg/fzfsf] af9Ln] x'TofP/ kNnf] lsgf/fdf nu]/ k5fl/lbof] . 
p7]/ 9f]sf vf]Nb} emnsn] eg]– ætk}Fx?n] ;+u7g agfsf] ef d clkm;df eg]/ s'g} of]hgfsf] gfddf clnslt bz}Fvr{ k7fO lbg ;Sy]F . Totflt/ ;f]Rg' ePg5 . s] ug'{ dfOnf bfO ;of]u ug{ ;lsPg tk}FnfO{ .Æ emns cf}krfl/s x'g vf]h] . To;kl5 emnssf zAb aGb eP . 9f]sf 8\ofDd nfUof] . b'j}xft hf]8]/ xj;\ t eGb} dfOnf bfO 9f]sfaf6 aflx/ lgl:sP .
l6s6sf] cfz cem} d/]g . dfOnf bfOsf uf]8f sf]7flt/ a9\g dfg]gg\ . pgn] km]l/ ufpFsf] lav]{ eGg] ;fyLnfO{ ;Dem] . lav]{ pgsf] ;d"xsf] gfOs] h:t} lyof] . slxn]sxLF ;/;fk6 rflxFbf p;};Fu lng] uy]{ . s]xL cK7\of/f] k/f] eg] xf6\6x'6\6 klg uYof]{ lav]{ . cln 6f9f a:Yof] pm . dfOnf bfOsf k}tfnf PsPs u/L lav]{sf] sf]7flt/ a9] .
ælav{] 3/df 5 ls 5}g ÛÆ pgsf] dgdf r;Ss nfUof] .
 æ/}g5 eg] kmls{G5' . hfg' r} k/f] . t} sfd ef] eg] l6s6 lnG5' cfh} .Æ dfOnf bfOsf] cfzf km]l/ ;u/dfyfsf] cfwf/ lzlj/af6 r'r'/f]lt/ nfUof] . 
;/f;/ dfOnf bfO lav]{sf] sf]7fdf k'u] . lav]{sf] 9f]sfdf 6s\6s\ cfjfh lbP . l5d]sL sf]7fsf Pshgf dfG5] aflx/ lgl:sP .
ælav]{ t cfh laxfg} aflx/ lg:s]sf] b]Vof y]F . sf]7fF 5}gg\ bfO . df]afOn ug'{;\ g .Æ
dfOnf bfOn] cfkm\gf] vNtLdf ePsf] df]jfOn 5fd] . df]jfOn lgsfNb} gDa/ x]g{ vf]h] .
ædnfO{ k9\g cfpFb}g, lav]{sf] gfd 5 ls x]lb{g' t ÛÆ  dfOnf bfOsf] df]afOndf lav]{sf] gDa/ b]lvof] .
ænufO lbpF <Æ p;n] ;f]Wof] . æn s'/f ug'{;\ .Æ 306L l6lgGg u/]kl5 p;n] km]l/ dfOnf bfOsf] xftdf df]afOn lbof] . lav{] kmf]gdf af]Nof] . dfOnf bfOn] ;f]w]– æsfF xf] lav]{ ltdL < h?/L lyof] . sf]7fF cfy]F .Æ
æd glhs} 5', cfOxfn]F .Æ lav]{ df]6/;fOsn lnP/ cfOk'Uof] .
ælsg dfOnf bfO cfh cln cFWof/f] 5 t cGjf/ < So} b'Mv k/f] ls Sof xf] <Æ df]6/ ;fOsn /f]s]/ dfOnf bfOsf] cg'xf/ lgofNb} lav]{n] eGof] .
æSo} 5}g .Æ
ægn'sfp g bfO . lnDnfO d kfFr jif{b]lv lrG5' . ltdL cfh lgs} ufx|f]df 5f} . cGjf/n] eG5 .Æ lav]{n] hf]8 u/\of] . 
dfOnf bfOn] d'v vf]n] . æ3/ hfg l6s6 lnpF eg]sf] . cfhb]lv l6s6 v'n]5 . vNtLdf ;'sf] k};f 5}g . b'O{ 7fpFdf uPF, kTofgg\ . ul/a x'g' klg So} /}g5 lav]{ Û k/\of a]nf s;}n] ;of]u ubf{ /}g5g\ . d'vn] ;of]u ug]{ w]/} x'Fbf /5g\ sfdn] ug]{ dfG5] kfOFbf] /}g5 .Æ dfOnf bfOsf] d'6'df k/]sf] ufF7f] v'l:sof] . cfFvfaf6 a//{ cfF;'sf en au] . 3fF6Lsf] leqaf6 lxSslxSs cfjfh cfof] . yrSs e'OFdf a;] . dfOnf bfOnfO{ b]v]/ lav]{ klg eSsflgof] .
ædfOnf bfO lav]{ lhpFb} 5, g?g';\ . db{n] cfF;' emfg]{ x}g k/fqmd ug'{k5{ . kl;gf aufpg ;s'Gh]n / gf/Ldf df;L x'Gh]n lxDdt gxfg'{;\ . slt rfOof] tk}FnfO{ l6s6 lsGg < cOn] ev{/ d}n] Ps hgf 7]sbf/;Fu ;fyLx?nfO{ lbg k]ZsL lnP/ cfÚsf] 5' . d]/f] efudf klg clnslt k5{ . n lng';\ . b'O{ xhf/ efÚ k'U5 <Æ lav]{n] xftdf k};f lnFb} dfOnf bfOsf] kfv'/fdf ;dfP/ p7fof] . dfOnf bfOn] 8fsf] 5f]8] . cfkm"nfO{ ;DxfNg ;s]gg\ .
lav]{n] dfOnf bfOnfO{ sf]7fleq lnP/ uof] . lgs}a]/ dfOnf bfO / lav]{ d'vfd'v ul//x] . dfOnf bfOn] cfkm\gf] ;6sf] 5]pn] cfFvfsf cfF;' k\'5\t} eg]– æul/asf] dd{ ul/an] g} a'em\bf]/5 lav]{ . tF t d]/f] ;fyL dfq} xf]Og afp /5;\ . d of] u'g s}No} e'lNbgF . dnfO{ P]n] kGw| ;o ?lkofF ef k'U5 . Tolt hfaf] k};fdf klg kTof/ eOgF d cfh . tF ;Fu wg t w]/} 5}g dg /5 . ;of]usf nflu wg x}g dg rfOFbf] /5 lav]{ . d}n] cfh aNn a'em]F .Æ dfOnf bfOsf cfFvf cem} /l;nf lyP . lav]{sf cfFvfn] klg leqsf] af9L /f]Sg ;s]gg\ . l6nlknfP . lav]{n] klg csfFlt/ kms]{/ ?dfnn] cfFVff 5f]Kof] .
æe}uf] bfO ca g/f]pm . of] k};f d]/f] xftdf efÚsf] a]nf d]/f] tk}Fsf xftdf x'Fbf tk}Fsf] . sfd rnfpg';\ . cem} s]O rfOof] eg] eGg' .Æ lav]{ cln xtf/df lyof] . dfOnf bfOnfO{ aflx/ 5f]8]/ pm labf eof] .
=========================================================
dfOnf bfO l6s6 lng rfj]n uP . sfpG6/ jl/kl/ bnfnx? em'lDd/x]sf lyP . bnfnx? xNnf ub}{ lyP– ægofF a;,  ;:tf] l6s6 . rfF8} ug'{;\ . Pp6f l6s6sf] kGw| ;o . yf]qf a;df km;fpnfg\ . larf/ ug'{;\ .Æ
 dfOnf bfO ;f]emf dfG5] . sfpG6/ glhs} uP . sfpG6/jfnfnfO{ ;f]w]– æl6s6 5 <Æ
æ5}g . laxfg} ;lsof] . v'Ngf;fy b'O3+6fdf l6s6 ;fkm . pm tL aflx/lt/sfnfO{ ;f]Wgf];\  . t} kfOxfN5 ls ÛÆ sfpG6/jfnfn] hjfkm lbof] . 
dfOnf bfO cSdsfP . ætL t bnfn xf]Ogg\  / < ltg]?;Fu t l6s6 g} gSsnL x'G5 eG5g\ ÛÆ dfOnf bfO km]l/ ;+s6df k/]  . ef]sn] k]6 d8fl/g yfNof] . cfGb|f a6fl/P . 38L 3'dfP/ x]/] lbpF;f]sf] b'O{ ah]5 . cf]7d'v ;'s]/ 6fFl:;g yfn] . glhs}sf] xf]6ndf k;]/ kfgL lkP . cln ;f; cfof] . 
km]l/ sfpG6/lt/ uP . sfpG6/ aGb u/]/ dflg; lxFl8;s]sf lyP . bnfn em'lDdP .
æ;:tf]df l6s6, gofF a; .Æ dfOnf bfOn] dgdg} ;f]r]– æof] klg ef]ln km]l/ gkfOPnf . l6s6 t lng} k/f] .Æ
pgn] vNtldf xft 3';f/] . sRofss'r's kf/]/ vNtLdf xfn]sf] Ps xhf/ / kfFr;osf gf]6 xftdf lnP . ægSsnL l6s6 k/f] eg] lav]{;Fu C0f sf9]/ Nofsf] k};f To;} e'; x'G5 . 3/ hfg klg kfOFb}g .Æ dgdg} ;f]Rb} cGsgfP . bnfnsf] gfOs] cl3 ;/\of] .
æs] x]/\of afh] < l56f] ug'{;\, gq o} klg ;Ss]nf . ef]lnb]lv l6s6 5}g . ln xfNg';\ .Æ dfOnf bfOn] xftdf k};f lnP/ b'j} xftn] ;dft] dfgf}F tL gf]6 vf]nfdf kqm]sf lrKnf df5f x'g\ . lrKn] eg] km]l/ Toqf] d]xgtn] kqm]sf df5f kfgLdf x/fpF5g\ .
k};f bnfnsf] xftdf lbP . l6s6sf] ;fgf] lrs{6f] pgsf]] xftdf k/\of] . dfOnf bfOsf] cg'xf/ v';Ln] wkSs aNof] .
ægSsnL t x}g < gSsnL /5 eg] t km]l/ 7Ls x'Fb}g lg ÛÆ bnfnlt/ kms]{/ dfOnf bfOn] km'lt{ b]vfP .
ægSsnL t ;a} gSsnL, tk}F gSsnL, d gSsnL, a; gSsnL . ;a} gSsnL ePl5 l6s6 lg gSsnL x'g s] a]/ <Æ Pp6fn] lvltltQ xfF:b} eGof] . dfOnf bfO l6s6 vNtldf xfn]/ sf]7flt/ nDs] .
æef]lnb]lv sfd u/]sf] k};f ;a} hf]ufpg ;lsof] eg] bz xhf/ hlt t x'G5x'G5 . cem} Ps dlxgf afFsL 5 . a? /ftLsf] klg sfd kfOof] eg] u5{{ .Æ dfOnf bfO l6s6 kfPsf] v';LofnLdf of]hgf agfpFbf agfpFb} sf]7f k'u] .
ef]lnkN6 ;8s agfpg] Ps hgf 7]s]bf/sxfF uP . 7]s]bf/n] /fltsf] sfd ldnfO lbof] . p;n] eGof]– æ/ftL sfddf cfof} eg] 8]9f k};f x'G5 . lbgdf ;flas x'G5 .Æ
ef]lnkN6b]lv dfOnf bfO gofF 7]sbf/sxfF sfd ug{ uP . /ftlbg sfd u/]/ dlxgfel/df aLz xhf/ sdfP . vfglkgdf ;fF3'/f] u/L vr{ u/]/ bz}F vr{ arfP . 5f]/fnfO{ kfOG6, 5f]/LnfO{ k|ms, >LdtLnfO{ ;f8L lsg] . a"9f afa'cfdfnfO{ klg Ps;/f] n'uf lslglbP . vNtLdf a:of] kfFr xhf/ . dfOnf bfOn] ;f]r]]–  æof] kfFr xhf/n] bz}F wfG5' . kms{+bf ;lsP ;fk6L dfu]/ cfpF5' . ofF cf/ k7f}F5' .Æ
=========================================================
æcfh gf}/yfsf] ;QdL . 3/ hfg] l6s6 cfh}sf] 5 . d e/] 3/ nfU5' . sf]7fdf l56f] cfOh lg ÛÆ laxfg} dfOnf bfOn] sf]7fdf a:g] ;fyL an]nfO{ eg] .
æx}g cfh} hfg] / Û l6s6 lslg;Sof 5f} < gq t l6s6 kfpg t ufx|f] kf] 5 t Û l6s6 klg ;SsnL r}F Nofof} s] < gSsnL k/]5 eg] t 5tdf k/f}nf . bnfnsf] km]nf k/\of} ls ÛÆ an]n] ePe/sf] z+sf u/\of] .
dfOnf bfOn] l6s6 lems]/ an]nfO{ b]vfP . sfnf cIf/ e}F;L a/fa/ g} xf] p;nfO{ klg . t/ klg an]n] l6s6 xftdf lnP/ v]nfof] . dfgf}F dfOnf bfOnfO{ 3/ k'/\ofpg] oxL l6s6 xf] . 
æ7Ls 5, /fd|} u/\of} . ltdL hfpm . d r}F oLF a:5' . !.@ af]tn vf]of las]{ NofpF5' . Ps lsnf] df;' lsG5' . o}F bz}F dfG5' . oqf] vr{ u/]/ 3/ hfg'eGbf o}F d:tL ul/G5 . of] vr{n] jfF hfg\5f]/\5f]/Lx? df;'eft vfG5g\ .Æ an]n] p;sf] bzF} s;/L laT5, atfof] .
dfOnf bfO l6s6 xftdf lnP/ @ ah] sf]7faf6 lg:s] . jL/] ljbf ug{ a; r9\g] 7fpF;Dd uof] .
ænf} hfp x} bfO /fd|/L . efph"nfO{ klg ;Dem\of 5 eGb]pm . vNtL cln ;Dxfn]/ /fv lg Û kfs]6 dfnf{g\ .Æ la/]n] dfOnf bfOnfO{ ;hu u/fpFg klg Eofof] .
dfOnf bfO a;df pSn] . pgnfO{ eg]sf] ;L6 gDa/df Ps hgf dlxnf uhwDd al;/x]sL lyOg\ . l6s6 xftdf lnP/ dfOnf bfO s/fP– æof] t d]/f] l;6 xf] . p7\g';\ .Æ
æPs d}gf cl3 l6s6 sf6]sf] xf] d}n] . d]/f] l6s6 x]g{';\ .Æ dlxnfn] l6s6 lgsfn]/} k|ltjfb ul/g\ . dfOnf bfO 5Ss k/] . bnfnx?sf] e'm08 ;Dem] . pgLx?n] eg]sf zAbx? ;Dem] . PsfPs ub}{ bnfnx?sf] cg'xf/ pgsf cfFvf cufl8 l;g]dfdf gfr] h:t} u/L gfRg yfn] .
sG8S6/lt/ a9\b} dfOnf bfO sl8\sP– æPs d}gf cl3 l6s6 sf6\tf klg gSsnL / bf]xf]/f] l6s6 lbg] < d cfkm\gf] l;6 5f]l8\lbgF .Æ
s08S6/n] dfOnf bfOsf] l6s6 xftdf lnP/ /fd|/L x]/\of] . pm uHof]{– æbnfnn] sf6]sf] l6s6 /5 . sfpG6/sf] l6s6 x}g of] . h] ef klg d nlUbG5' tk}FnfO{ . t/ l;6 r}F 5}g . tk}Fn] sf6]s} l;6df a:g';\ . tk}Fx? sfFsfF l6s6 lng'G5 clg ofF emu8f ug'{G5 . tkfO{+sf] l6s6df t 5t n]Vof 5 . 5tdf r9\g cln k/ k'Ug' k5{ . gfu9'+uf s6];L a:g" . P}n] leq} a:g';\ . Æ
dfOnf bfOnfO{ efpGg xf]nf h:tf] ef] . Toqf] b'Mvx08/ vk]/ sf6]sf] l6s6 To} klg 5tdf kl/of] . pkfo s]xL b]v]gg\ pgn] . sf]lRrP/ pleO/x] . ufu9+'uf s6]kl5 sG8S6/n] eGof]– æ5tsf l6s6 efsf hlt 5tdf hfg';\ .Æ dfOnf bfO n'?n'? sfnf] cg'xf/ nfP/ 5tdf r9] . 5tel/ klg 6Gg} dfG5] lyP . df]8 / psfnLcf]/fnLdf lrplrp ubf{ub}{ a; d'lUng k'Uof] . ;Dd af6f] cfof] . a; xlNng cln sd eof] . cln /fxtsf] ;f; km]/] . xfjfn] z/L/el/ sfjf vfPs} lyof] .
æ;fdfg /fVg] 7fpFdf dfG5] . ;fdfgs} bhf{df kf] /fv] t Û dfOnf bfOsf] :jfledfg leqleq} d'd'{/fof] . xfjfn] ;ftf] lnof] . asf]{ lgsfn]/ z/L/ 5f]Kg] k|of; u/] . laxfg ;a]/} uf8Ln] eLdfg ahf/df cf]/flnlbof] . b'O{306f k}bn lxF8\g} afFsL lyof] . /fqL a;sf] wª\wªLdf dfOnf bfO sdnfsf] au/lt/ nfu] . 
========== ========== ==========
lbpF;f] sl/a ! ah]lt/ dfOnf bfO 3/ k'u] . cf7 jif{kl5 3/ cfPsf] 5f]/f] b]v]/ a'9L cfdfn] cfFvf tGsfpFb} elgg\– æoqf] jif{ ;'Gg] kfl/;\ o:kfnL bz}F /dfOnf] x'g] ef] Û kf]xf/ ;fn klg cfpF5;\ ls eg]/ cfFvf 66\6fpGh]n x]/]F, cfOg;\ . s:tf] g/dfOnf] ef] bz}F . cf3f}F afFlr/G5' ls /Gg o:kfnL r}F bz} cfof] ca .Æ
dfOnL efph" klg ufOj:t' / afv|fsf] x]/rfx u/]/ 3/df cfOg\ . dfOnf bfOnfO{ b]v]/ dfOnL efph"sf] cg'xf/ pHofnf] / rlDsnf] b]lvof] . bz}F cfP h:tf] nfUof] pgnfO{ . Ps l5gdf 5f]/f] / 5f]/L klg cfOk'u] . dfOnf bfOnfO{ b]v]/ sf] l56f] af;Fu k'Ug] eg] h;/L bf}l8Fb} cfP/ cFufnf] df/] .  Psflt/ 5f]/f], csf{lt/ 5f]/L a;L . dfOnf bfOn] emf]nfaf6 Ps]s cf]6f la:s'6, rsn]6 / rfprfpsf Kofs]6 lgsfn] . 5f]/f, 5f]/L / dfOnL efph"nfO{ xftdf /flvlbP . 5f]/f5f]/Lx? la:s'6 / rsn]6 lnP/ s[ts[To eP . dfgf}F tL Kofs]6x? sf7df8f}Fsf] P]Zjo{ g} x'g\ . afcfdfnfO{ Pp6fPp6f ld;|Lsf] kf]sf] xftdf lbP/ 9f]lulbP . cfdfn] elgg\– æefUodfgL eP;\ .Æ dfOnf bfO l3Rr xfF;] . dfgf}F ld;|Lsf] kf]sfsf] ;6\6fdf pgnfO{ O{Zj/Lo j/bfg g} k|fKt ePsf] 5 .
æbzF}df ltdL gcf/ s:tf] vNnf] x'GYof] . o:kfnL aNn bz}F cfof] . s}n]sfOF t 3/ cfpg] klg ug'{ lg Û s:tf] lgi7'/L <Æ dfOnL efph"n] a]n'sf dfOnf bfO;Fu u'gf;f] ul/g\ .
dfOnf bfOn] efm]nf vf]n]/ efph"nfO{ Nofsf] ;f/L b]vfP . efph" ;f/L b]v]/ km'?ª\u eOg\ . afa'cfdfnfO{ NofPsf sk8f klg Kofs]6} lhDdf lbP . 5f]/fnfO{ af]nfP/ kfOG6 7Ls x'G5 ls x'Fb}g eg]/ hfFr] . 5f]/f] kfOG6 nfpg kfP/ cfsf;df p8] em}F u/L pk|m\of] . 5f]/L k|ms nfP/ gt{sL h:t} u/]/ kmgkmgL 3'dL . ;a}nfO{ dfOnf bfOn] bz}F NofOlbP .
===============================================
3/ k'u]sf] csf]{ lbg . bz}Fsf] gjdL .
;a}lt/ v;L sf6\g], ;'Fu'/ df/ xfGg], /fFuf 9fNg], lkª xfNg] sfd x'g yfn] . 5f]/fn] eGof]– æafaf xfd|f] 3/df v;L g9fNg] <Æ 5f]/Ln] egL – ædl;gf rfdnsf] eft gvfsf] klg w]/} eof] . cfdfn] bz}Fdf NofpFnf eGg' efYof] sltv]/ lng hfg] <Æ dfOnf bfOn] vNtLdf ePsf] kfFr xhf/sf gf]6 emNemnL ;Dem] . pgsf] dg Ps tdf;sf] eof] .
æ3/sf] 5fgfsf] v/ dSsfsf] 5 . ufOj:t' lvOFb} uPsf 5g\ . v]tjf/Ldf afnL /fd|/L nfpg ;lsPsf] 5}g . bz}Fdf vfg] /fd|f] rfdn 5}g . v;L sf6]/ 3/df /dfOnf] gu/]sf] klg Ps o'uf e};Sof] . 5f]/fnfO{ csf]{ jif{b]lv aflx/ k9fpg k7fpg' kg]{ . afa'cfdf a"9f eP . s]xL eof] / cf}iflwd'nf] ug'{ k/\of] eg] vNtLdf ;'sf] 5}g . s;/L rnfpg] xf] Jojxf/ <Æ dfOnL efph"n] 3/Jojxf/sf cg'xf/ PsPs ub}{ dfOnf bfOsf cufl8 p3fl/g\ . dfOnf bfO s]xL gaf]nL al;/x] . vNtLdf ePsf xhf/xhf/sf kfFrj6f gf]6 lems]/ dfOnL efph"sf xftdf /flvlbP .
æo:kfnL w]/} sdfO ePg . dxFuL ;fx|} a9]sf] 5 . uf/f];f/f] u/]/ rnfpm . bz}F l;WofpF clg c? ;Nnf u/f}Fnf . ef]ln r]nLa]6L, Oi6ldq klg l6sf] nfpg cfpnfg\ . st} kfOP ;;fgf v'b|f ;f6L /fv .Æ
dfOnL efph"n] bfOn] lbPsf gf]6 jN6fOkN6fO ul/g\ . 5f]/f5f]/Lsf s'/f ;lDemOg\ . cfFvf p7fP/ dfOnf bfOlt/ x]l/g\ . dfOnf bfO lgGofp/f] cg'xf/ nfP/ dfOnLnfO{ x]l//x]sf lyP .
æ;fx|} yf]/ ef] xlu . k'/\ofpg ufx|f] x'G5 xf]nf ltDnfO{ . st} yf]/} ltgf] l/g kfOg] ef vf]h . d km]l/ jfF uPkl5 k7f}Fnf .Æ
dfOnL efph"sf cfFvfdf cfF;' l6lNknfP . ækb}{g oNo} k'/\ofpF5' . b'Mv;'v u/L 6fg'{k5{ . b'Mv}b'Mvdf laTg] ef] lhGbuL . s}No} v's'nf] u/L j]jf/ ug{ gkfOg] ef] .Æ lg/fzfsf] nfdf] ;':s]/f xflng\ dfOnL efph"n] . 
================
dfOnf bfOsf Ps hgf l5d]sL gofF kf6L{df nfu]sf lyP . bz}F / ltxf/sf] ;+:s[lt If]qLafx'g\sf x'g\ eGb} kmnfs]/ efif0f ub}{ lxF8\y] . cfkm\gf] rflxF s] xf] eGg] atfpg klg ;Sb}gy] .
ætfdfªx?n] bz}Fdf ;]tf 6Lsf nfpg] lg0f{o u/\of 5f}F . o;kfnLb]lv xfdLn] ;]tf 6Lsf nfpg' k5{ . /ftf] /+u gxfNg" l6sf nfpFbf .Æ 6Lsfsf] lbg laxfg} dfOnf bfOsxfF cfP/ ;'gfP . dfOnf bfOnfO{ of] ;'g]/ slG;/L tft]/ cfof] .
ælogn] h]h] eG5g\ To} xfdLn] dfGb} lxF8\g' kg]{ < k'/fgf] ;+:s[lt, ;a} g]kfnLsf] rf8 eg]/ sqf] u/]/ bz}F dfGg cfÚsf] t s] s] / s] s] eGg] log]? <Æ dgdg} /Gsf 5'6\of] dfOnf bfOnfO{ .
æ6Lsf nfpg] g} xf] eg] lsg /ftf] / ;]tf] elg/g" < ls nfpg" ls gnfpg" . eO/fÚsf] rng laufg{ vf]Hg]x? Û /ftf] / ;]tf]df 5'6\ofP/ ;dfh efF8\g' k/\of 5}g . ltd]/\sf s'/f ltd]?;Fu} /fv . d /ft} nfpF5' . sxLF gefsf] hfqf xfF8L ufpFdf <Æ dfOnf bfOn] l5d]sLsf] ;ftf] lnP .
æltd]? h] u5f}{ u/ . cg]s av]8f lems]/ rng laufg]{x? .Æ d'd'{/fpFb} dfOnf bfO p7] . ;dfrf/ eGg cfPsf l5d]sL sfnf]gLnf] x'Fb} s]xL gaf]nL p7]/ cfkm\gf] 3/lt/ nfu] .
a"9L cfdfn] elgg\– ælsg gfgL oqf] jif{ r}F …/ftf] 6Lsf lgwf/\df l6lnSs 6lNsof]Ú eGb} uLt ufpFb} nuf/ lxF8] . cfh r}F lsg o:tf s'/f u/\of xf]nfg\ < cflv/L rng t xf] ljjfb u/]/ s] kfpF5g\ / afa' loGn] < o'uf}Fb]lvsf] rng o;f] / p;f] eg]/ layf]n]/ laufg]{ eP oL 7]psfn] . o:t} ef]8fx/\n] xf] 7fpF laufg]{ . d t /ft} 6Lsf nfOlbG5' afa' . eGg]n] h];'s} eg'g\ .Æ
a]n'sfv]l/ /ftf 6Lsf / hd/fn] lgwf/ ;lhPsf dfOnf bfO 3/af6 lg:sg vf]h] . 5f]/Ln] egL– æaf d klg ;Fu} hfG5' lg ÛÆ dfOnf bfOn] s]xL gaf]nL 5f]/Lsf] 6fpsf] ;'D;'DofP . 5f]/f] glhs} a;]/ x]l//x]sf] lyof] . æd Ps}l5gdf cfpF5' x} 5f]/L  .Æ dfOnf bfOn] 5f]/LnfO{ eg] .
5f]/L afa' uPlt/ x]/]/ cfF6df al;/xL . /ft lgs} lat]kl5 leq k;L . lbg lat], dlxgf lat], jif{ lat] dfOnf bfO kms]{/ cfpg] cfzfdf a;]sf dfOnf bfOsf afa'cfdf, 5f]/f5f]/L / dfOnL efph"n] To;kl5 dfOnf bfOnfO{ slxNo} b]Vg kfPgg\ . ;dfKt
 k|of; cgnfOg klqsf jif{ # c+s % ;+:s/0f @# / l;Gw'nL cfjfh c+s !%, @)&) df k|sflzt
HofsL
a]Olhª cf]nlDks :6]l8od– …j8{ g]i6Ú glhs} xf]6n ;]e]g 8]h Ogsf] rf}yf] tnfaf6 d / yfO{ OlGhlgo/ of]yf ;Fu} a;]/ lrgLofF jf:t'snfsf] Tof] cgf}7f] :6]l8od lgofNb} lyof}F .  s;}n] 9f]sf 9S9Sofof] aflx/af6 . d}n] xQkQ 9f]sf vf]n]F . 9f]sf cufl8 Pp6L lrgLofF ;'Gb/L dfbs d':sfgdf plePsL lyO{ . p;n] dnfO{ b]Vg]lalQs} …xfO{Ú eGb} xft p7fO{ / sf]7fleq k:g] cg'dltsf] k|ltIff ul//xL . d}n] p;nfO{ sf]7fleq cfpg O;f/f u/]F, pm leq k;L . d sf]7f aGb u/f}F ls gu/f}F bf]wf/df k/]F . 9f]sf v'n} 5f]8]/ p;nfO{ vf6df a:g O;f/f u/]F .
d}n] p;nfO{ To;} lbg laxfg vfhf vfg a;]sf] a]nf /]i6'/]G6df b]v]sf] lyPF . p;sf] cfTdljZjf;o'St cg'xf/, lxF8fO, d':sfg / klx/gn] d]/f] dgdf p;sf] lrq 5flkO;s]sf] lyof] . xNsf l3p /+usf] sf]6 / ldgL:s6{df ;lhPsL HofsLsf] df]xgL ?knfO{ d]/f rf]/ cfFvfn] dflyb]lv tn;Dd} w]/}k6s lgofn]sf lyP . pm xtf/xtf/ 8fOlgª 6]andf ;hfOPsf vfhfsf kl/sf/ a6\6fdf Kofs u/]/ em'08\ofpFb} aflxl/PsL lyO{ lrghfg ug{ gkfpFb} . clxn] km]l/ Tof] s]6L xfdL a;]sf] sf]7fleq l5/]sL lyO{ . p;sf] pGd'St d':sfg / z/L/df emNsg] ;'Gb/tfn] of]yf / dnfO{ r'Dasem}F tfg]sf] lyof] p;}lt/ . 
æd HofsL .Æ p;n] cfˆgf] kl/ro lbO{ .  
xfdLn] k|To'Q/df s]xL eGg gkfpFb} dlt/ kms]{/ af]nL– ædnfO{ tkfO+{;Fu a;]/ Pp6f kmf]6f] lvRg dg 5 . tkfO{+n] nufPsf] kf];fs -g]kfnL bf}/f;'?jfn / 9fsf6f]kL_ c;fWo} dg k5{ dnfO{ . O6;\ o'lgs . d ToxL s'/f ug{ tkfO{+nfO{ vf]Hb} cfPsL . l8:6a{ t ul/gF <Æ sf]7fdf cfpg'sf] sf/0f atfpFb} cf}krfl/s x'g vf]hL HofsL .
ljb]zL ;fyLsf] cufl8 s'g} o'jtLaf6 cfkm"n] nufPsf] klx/gsf] k|z+;f clg ;Fu} a;]/ kmf]6f] lvRg] k|:tfj ;'Gbf s;sf] dg km'?ª\u gxf]nf / Û d]/f] gfs l3/f}Fnfhqf] eof] . d}n] HofsLnfO{ laxfg b]v]eGbf klg ;'Gb/L b]v]F Tof] ;'g]kl5 .
ætkfO{+nfO{ laxfg b]Vgf;fy Pp6f kmf]6f] lvlrxfnf}F eGg] nfu]sf] lyof] t/ Tolta]nf d;Fu Sofd/f lyPg . To;}n] /f]lsPF . e/] vfgfkl5 ;do ldnfP/ km]6f] lvrf}F x} ÛÆ pleP/} p;n] ;a} s'/f Ps} ;f;df l;WofO{ HofsLn] . d}n] glhs}sf] s';L{df a:g O;f/f u/]F . pm d a;]s} a]8sf] csf]{ 5]pdf a;L cln ;DxflnP/ . d;Fu} al;/x]sf] yfO{ ;fyL of]yfsf] kl/ro u/fpg vf]h]F d}n] . of]yfn] cfˆgf] kl/ro lbOg;St} p;n] d'v cldnf] agfO{ .
ælsg o;f] u/]sL xf]nL p;n] <Æ d]/f] dg of]yfk|lt p;n] u/]sf] Jojxf/n] lvl;|Ss eof] . 
ætkfO{+ g} xf] yfONofG8af6 cfpg'ePsf] d]sflgsn OlGhlgo/ < dnfO{ bf]/fn] ;a} s'/f atfPsL lyO{ tkfO{+sf] af/]df . ;/L, dnfO{ 6]lSgl;og / 6]lSgsn ha b'j} dg kb}{g .Æ
Pp6L ;'Gb/Lsf] d'vaf6 g]kfnL kf];fssf] k|;+zf clg ;Fu} kmf]6f] lvRg] k|:tfjn] ;u/dfyfsf] r'r'/f]df k'u]sf] HofsLk|ltsf] cfb/efj of]yfk|ltsf] p;sf zAbn] km]bLdf emfl/lbof] .
æs:tL c;Eo s]6L /lx5] . s'/} ga'emL klxnf] e]6d} s] ;f/f] x]k]sL .Æ d]/f] dgn] ;Dafb ug{ yfNof] HofsLsf zAb;Fu . lar/f of]yf, p;sf] cg'xf/ jif{g} nfu]sf] afbnh:tf] eof] . Pp6L s]6Laf6 cfˆgf] k]zfk|lt JoSt zAbaf0fn] p;sf] x[bodf kf/]sf] rf]6sf] cg'dfg nufPF d}n] . p;sf] cg'xf/n] b]vfPsf] k|ltlqmof zAbeGbf s8f lyof] . t/ p;n] zAbdf s]xL eg]g, HofsLlt/ x]l/ dfq /Xof] xfF;]/ .  
HofsLsf] Tof] k|:tfj / kl/ro xfd|f nflu ck|Tofl;t lyof] .
æs:tL jfrfn 5] of] s6L < clg slt :df6{ / k|m\ofª\s <Æ p;sf] JolStTjn] tfGof] xfdLnfO{ .
æg]kfnL kf];fs dg k/fPsf] / k|z+;f u/]sf]df wGojfb HofsL .Æ ljgd|tf / s[t1tfsf] 9f]sfaf6 HofsLleq k:g] cj;/sf] pkof]u u/]F d}n]— æef]ln ljxfg xfd|f] sG6«L l/kf]6{ k]z ug]{ ;dotflnsf 5, To;df cfpg'eof] eg] d]/f] b]zsf] af/]df klg hfGg kfpg'x'g]5 . ToxLa]nf ;Fu} a;]/ rfx]hlt kmf]6f] lvrfF}nf .Æ d}n] p;sf] OR5f k"/f ug]{ / glhlsg] df}sf u'dfpg rflxgF .
æXofe c l;6 .Æ cfk"m a;]sf] a]8af6 p7]/ s';L{ tfGb} HofsLn] xfdLtkm{ Ozf/f u/L . d]/f rf]/ cfFvf 3l/ dfly / 3l/ tn ul//x] p;sf a+}zfn' cª\ux?df .
æslt ldlxg]t u/]/ agfPsf xf]nfg\ O{Zj/n] lognfO{ Û o:tf] dg} nf]Eofpg] ;'Gb/tf s;/L e/] xf]nfg\ logsf] z/L/df Û zfob ljZj;'Gb/Lsf] sNkgf u/]sf lyP xf]nfg\ O{Zj/n] lognfO{ agfpFbf .Æ d]/f] leqL dgn] k6sk6s ;Dafb u¥of] p;sf] ?k;Fu . af/Daf/ 3r3RofO /Xof] pmlt/ cfFvf ;f]‰ofpg . d}n] b]v]sf lrgLofF s]6Lx?dWo] pm g} cAnn nfu]sL lyO{ dnfO{ .
HofsLn] pleP/ of]yf / dnfO{ a:g Ozf/f ul//x]sL lyO{ . ;n{Ss k/]sf dl;gf cf}nfn] ;lhPsf p;sf b'j} xftsf] Ozf/f / lzi6tf;Fu} 5rlnPsf] d[b' d':sfg d]sflgsn OlGhlgo/ of]yfk|lt eg] cln Jo+UofTds lyof] .
lrgLofF o'jtLsf] gfd t HofsL gx'g'kg]{ xf], s;/L o;n] cfk"mnfO{ HofsL egL < d dgdg} ts{sf e]n p/fNb} lyPF, HofsLn] xfdLlt/ kms]{/ egL – æd]/f] rLgLofF gfd rflxF No" ofª  . HofsL d]/f] c+u|]hL gfd, c+u|]hL lzIfsn] /flvlbPsf] . xfdL lrgLofFx? ljb]zL;Fu kl/ro ubf{ c+u|]hL gfd clg lrgLofF;Fu lrglofF gfd k|of]u u5f}F ;Demg ;lhnf]sf nflu .Æ cg'xf/lt/ nq]sf] skfn ;DxfNb} ykL— ætkfO{+nfO{ d]/f] gfd ;'g]/ crDd nfUof] xf]nf ‰jf§ ;Gbf s]6fsf] gfdh:tf] 7fG5g\ dflg;n] .Æ
d';'Ss xfF:tf l8Dknsf] vfN8f] cem ;'Gb/ b]lvof] HofsLsf] df]xgL ufnfdf .  
HofsL a]8sf] 5]pdf a:tf p;sf b'j} lt3|f 6\ofKk hf]l8P klg p;sf] ldgL:s6{ cln dfly ;/]sfn] aLrsf] ;fgf] 7fpF xfd|f nflu /x:odo ePsf] lyof] . 3l/3l/ pm rNdnfpFbf Tof] /x:odo If]q 9flsg] kftnf] leqL a:q b]lvPnfem}F x'GYof] . pm 3l/3l/ ;DxflnGyL :s6{ tfg]/ . b'j} uf]8f ;s];Dd glhs NofP/ hf]8]sL eP klg xfd|f cfFvf HofsLsf] Tof] ;fF3'/f] cb[Zo hut 7Dofpg nfnflot lyP . /x:osf] u'kmfh:tf] ePsf] lyof] p;sf] Tof] ;fgf] If]q .
p;sf] df]xgL ?k, d':sfg / klx/gsf] r'Dasn] xfdLnfO{ tflg/x]sf] lyof] . of]yf s'/f ubf{ d]/f cfFvfn] cj;/ kfpFy] clg d s'/f ubf{ of]yfn] . xfdL kfn}kfnf] p;sf] ;'Gb/tfdf n'6k'l6Psf lyof}F . cj;/ kfof] ls xfd|f nf]eL cfFvf ls HofsLsf] uf]/f], xl;nf] / k'i6 ufnf x'Fb} 5fltdf kmqm]sf km'nlt/ s]lGb|t x'Gy] ls 6ofKk hf]l8Psf ;'8f}n lt3|fsf] sfklt/ . 3l/3l/ t nfUYof] p;sf] ;'Gb/tfn] xfd|f] ;Gt'ng 8fFjf8f]n kfl/lbg ;S5, To;eGbf cl3 g} pm oxfFaf6 lg:s] x'GYof] . t/ HofsL 6;d; ePsL lyOg . p;nfO{ cem} w]/} s'/f ug{ dg nfu]sf] lyof] of]yf;Fusf] lrghfgkl5 .
===========
p;sf] sf]7f k|j]zn] xfdLdf gofF phf{sf] ;~rf/ ePsf] lyof] . Tolt df]xs lrgLofF ;'Gb/L;Fu ulkmg kfpg' Pp6f ck"j{ cj;/ xf] eGg] nfu]sf] lyof] xfdLnfO{ . p;nfO{ ;s];Dd a9L ;do xfd|f] sf]7fleq /fVg Pp6} pkfo lyof], nfdf] jftf{nfk .
æd}n] t tkfO{+nfO{ cfh dfq} b]v]F . s] tkfO{+ klg oxLF sfd ug'{x'G5 <Æ ;do tGsfpg] pkfo lgsfn]F d}n] .
æxf] . d oxL ;+:yfdf sfd u5'{ . s]xL sfdn] a]Olhª aflx/ lyPF . lxhf] /flt dfq kms]{sL .Æ
æs] tkfO{+ klg OlGhlgo/ xf] <Æ of]yfn] ;f]Wof] .
æxf]Og . d s'6gLlts ;]jfsL clkm;/ .Æ p;n] pQ/ lbO{— æaf/Daf/ aflx/ hfg] sfd kl//xG5 . ;w}F Ps} 7fpFdf al;/xg] sfd t dnfO{ dg klg kb}{g . cg]syl/ dflg;;Fu e]63f6, s'/fsfgL / a;p7 ug{ v'a /dfOnf] nfU5 dnfO{ . tkfO{+x?nfO{ klg zfob o;f] ug{ dg k5{ xf]nf .Æ olt eg]/ d':sfO /xL HofsL xfdLn] s]xL yK5f}F ls eg]/ . xfd|f] s'/fsfgL tlGsg yfNof] .
æTo;}n] 6]lSgsn sfd dg gk/fpg'ePsf] xf]nf .Æ  
æo;sf] syf cln nfdf] 5 . cln nfd} ;do nfU5 ;a} s'/f atfpg .Æ xftdf afFw]sf] 38Llt/ lgofNb} p;n] hjfkm kmsf{O{ . 
æeGg';\ g . cfh xfdL km';{td} 5f}F .Æ d}n] s/ u/]F .
==========
ædnfO{ dg gkbf{gkb}{ klg a'afcfdfn] dnfO{ cfw'lgs lrlsT;fsf] 8fS6/ agfpg vf]Hg'eof] .Æ ljutlt/ kmsL{ HofsL— æpxfFx?s} s/sfkdf d}n] cfw'lgs lrlsT;f cWoog u/]F] . zfob x/]s afa'cfdfnfO{ 5f]/f5f]/Lx? 8fS6/ ag"g\ eGg] nfUbf] xf] . d}n] :gfts txsf] k9fO k"/f u/F] . lgs} jif{ b]z / ljb]zdf sfd u/]F, t/ dnfO{ Tof] k]zfk|lt k6Ss} ?lr ePg .Æ
p;sf] sfd / k]zfaf/] xfdLleq pd|]sf lh1fzf d]6fpg vf]hL HofsLn] . d}n] 5f]/f5f]/LnfO{ 8fS6/ / OlGhlgo/ agfpg 3/ v]t a]r]/ sn]hsn]h rfxfg]{ xfd|f cleefjs clg lrlsT;zfq k9g gkfpFbf emf]qmfP/ eft g kfgL ePsf ljBfyL{x?sf 6L7nfUbf cg'xf/ ;Dem]F . aiffF};Dd k|j]z k/LIffsf] tof/Ldf ;do s6fO;s]/ klg gfd glg:sFbf cf]7d'v ;'sfP/ xLgtfsf] /fkdf hfln/x]sf xf]gxf/ k|ltefx? d]/f] cufl8 emnemnL cfO/x] .
ælsg HofsL tkfO{+nfO{ of]  k]zfk|lt oltlj£g 3[0ff <Æ d]/}h:tf] k|Zgsf] k]6f/f] of]yfsf] dgdf klg u'8'lNsPsf] /x]5 . yKof]– ælrlsT;f k]zf t /fd|f] k]zf xf] . yfO{x? klg o;nfO{ ;Ddflgt k]zf dfG5g\ .Æ  
xfd|f] k|Zg;Fu} HofsL s';L{af6 p7L / xfdLlt/ kms]{/ ;f]wL – æs'/f cln  nflDag] 5fF6 5\  Ps–Ps sk  lrof vfpmF x} . clg s'/f u/f}Fn km]/L .Æ
HofsLn] kfgL  ttfO{ / ;a}nfO{ k'Ug] lrof tof/ kf/L .
ætkfO{x?n] s'/f 7Ls} xf], t/ dnfO{ lrlsT;f k]zf dg} k/]g . cf–cfˆgf] ?lr / ;docg';f/ x'Fbf]/x]5 k]zf klg /fd|f] / g/fd|f] . cflv/ k};fk};f, sfdsfd eGbfeGb} hLjgsf] dhf g} TofUg' k5{ / d]lzgem}F ;w}F hf]ltg' k5{ eg] Tof] k};fn] tkfO+{nfO{ s] lbG5 / < k]zfdf nfu]/ tkfO{+n] v';L / ;Gt'li6 vf]h]sf] ls d]lzgh:tf] hLjg <Æ k|Zg;"rs pQ/ lbO{ HofsLn] .
cfkm"n] lrofsf] Pp6f sk p7fO{ / c? sk xfdLlt/ a9fO{ . cln efj's / uDeL/ x'Fb} cfˆgf] ljutlt/ kmsL{– æd tkfO+{x?n] s]xL lbgcl3 e|d0f ug{'ePsf] x]gfg k|fGtsf] Nofcf]ofª zx/df hGd]sL x'F . a'afcfdf b'j} ls;fg x'g'x'GYof] . clxn]h:tf] ;'ljwf;DkGg lyPg Tof] 7fpF s]xL jif{cl3;Dd . cefj / b'Mvd} pxfFx?n] hLjgsf pj{/ ;do latfpg' eof] . d pxfFx?sL PSnL 5f]/L . 5f]/L 8fS6/ agfpg kfP w]/} k};f sdfpnL,cefj x6\nf eGg] ;kgf lyof] pxfFx?sf] . cefjs} aLrdf l/gkfg u/]/ dnfO{ 8fS6/ k9fpg'eof] . dnfO{ eg] ;fg}b]lv o;df ?lr lyPg . pxfFx?n] hah{:tL ug{'eof] . d}n] 6fg{ ;lsgF . dnfO{ a]Olhªsf] Pp6f d]l8sn sn]hdf egf{ ul/lbg' eof] .Æ HofsL eGb} uO{– æd}n] s}of}Fk6s pxfFx?nfO{ eg]F – dnfO{ of] k]zf k6Ss} dg kb}{g . d o;df hLjg ljtfpg rfxGgF . k};f sdfpg 8fS6/} x'g'k5{ eGg] 5}g . cfkm'nfO{ dg k/]sf] c? g} k]zfdf nfu]/ klg w]/}n] k};f sdfPsf 5g\ . t/ pxfFx?n] d]/f] s'/f ;'Gg' ePg . slxn]sfxLF t k9fO 5f]8]/ cGoq} st} nfuf}F ls h:tf] klg nfUYof] . dg gnfuLgnfuL d}n] lrlsT;f zf:qdf :gfts k"/f u/]F . ;h{/Ldf d]/f] lgs} /fd|f] bVvn lyof] . d /fd|f] ;h{g ag]F, sfd ub}{ hFfbf . t/, d hlthlt /fd|f] 8fS6/ aGb} uPF d leqsf] c;Gt'i6L eg] r'lnFb} uof] . ljb]zdf uP/ sfd ubf{ ;Gt'i6L x'G5 ls eg]/ Tof] klg u/]F . l;+ufk'/ / hfkfg a;]F . ToxfFsf /fd|f c:ktfnx?df sfd ug]{ cj;/ kfPF . /fd|f] k};f sdfPF . a'afcfdf v'zL x'Fb} hfg'eof] t/ d eg] v';L x'g ;lsgF . ;dosf] 3]/f / afWotfsf] hfFtf]df lkl;Psf] lhGbuL klg s] lhGbuL, af/Daf/ o:t} ;f]rfOn] dnfO{ tflg/Xof] .Æ HofsLn] lrofsf] ;'sf]{ tfGb} lj/fd lnO{ .
æcfkm"nfO{ dg nfu]sf] k]zf / sfd geO{ d v';L x'Gg eGg] d}n] a'‰b} uPFÆ cfkm" gofF ;Defjgfsf] vf]hLdf nfUg'sf] sf/0f atfO{– æcfˆg} ?lrsf] sfddf ;Gt'i6, cfglGbt / v';L x'g vf]Hbf] /x]5 x/]s dfG5] .  a'afcfdfsf] ;dodf lrlsT;fs k]zf cfsif{s nfUYof] t/ clxn] rLgdf Tof] cj:yf 5}g . k|fljlws laifodf ?lr 36\t} 5 . o'jfx? gofF laifolt/ tflgFb} 5g\ . d klg gofF laifolt/ tflgPsL lyPF, a]Olhª o'lgjl;{6Ldf egf{ v'Nof] ljb]zL s'6gLlt laifodf . d}n] egf{ / 5fqj[ltsf nflu cfj]bg u/]F . ;+of]un] 5fqj[lt kfPF . To;kl5 dnfO{ cln ;fx; cfof] . cfkm'n] k9g rfx]sf] ljifo oxL xf] h:tf] nfUof] . 3/kl/jf/, cfkmGt ;a}n] dnfO{ 8fS6/Lh:tf] k]zf 5f8]/ ljb]zL s'6gLlt k9\g] Û eg]/ lv;L u/] . vf]h]sf] s'/f ldn]sfn] dleqsf] v';L eg] ab\b} uof] . d}n] k]zf kl/j{tg u/]F .Æ
lrof lkpFbflkpFb} efj's eO{ HofsL . dlxnf eP/ klg hf]lvd lng;Sg] cfF6 b]v]/ pmk|ltsf] ;Ddfgsf] efj cem} r'lnof] xfdLleq .
ædnfO{ lrlsT;ssf] d]sflgsn nfOkm dg} k/]g . clxn] ;DeFmbf nfU5, d}n] of]  ljifo / sfd 5fg]/ /fd|} u/]sL 5' .Æ s]xLa]/sf] ;Gg6fkl5 km]l/ k|;ª\u hf]8L HofsLn]– æ;+;f/sf yl/yl/sf dflg;;Fu e]6 x'G5, pgLx?sf cfgLafgL, k/Dk/f, ;+:sf/, ;+:s[ltsf af/]df hfGg], a'‰g] clg pgLx?af6 l;Sg] gofFgofF cj;/ kfO/x]sL5' . ;+;f/e/ 3'Dg / sfd ug{ kfPsL 5' .  rLg s] xf] lrgfpg kfPsL 5' . of] sfddf slxNo} lbSbf/L eGg] x'Fb}x'Fbf] /x]g5 . clxn] dnfO{ b]v]/ d]/f a'afcfdf klg 5f]/Ln] 7Ls} ul/5 eGg yfNg'ePsf] 5 .Æ xNsf xF'b} HofsL d':s'/fO{ .
HofsLsf] sxfgLn] xfd|f] dg klg Ps tdf;sf] eof] . slt :ki6, slt lg8/ clg slt ;fxl;nL /lx5] of] s]6L Û p;sf] JolStTjsf] leqLkf6f]n] xfdLnfO{ cfslif{t ub}{ uof] .
æxf] t lg v';L / cfgGbs} nflu t u5{ lg dflg;n] sfd . ToxL kfOPg eg] s] k]zf eGg' / ÛÆ d}n] p;sf] s'/fdf ;f/ ldnfPF— æb'lgofFn] b]Vg' / cfkm"n] cg'ej ug'{sf] km/s oxL t xf] .Æ d]/f] dgn] HofsLsf] efj's dg k9\g] k|of; ul//Xof] . ;a} r'krfk eof}F s]xLa]/ .
=============
ædnfO{ ;+;f/sf dflg; b]v]/ ljlrq nfU5 . ljb]zL s]6L eg]kl5 lsg o:tf] x'?Ss ePsf xf]nfg nf]Ug] dfG5]x? < emg\ oL OlGhlgo/x? t ===.Æ PSsf;L 3[0fel/Psf] cg'xf/df of]yflt/ kms]{/ HofsLn] egL— ætkfO+{ klg Tof] d+uf]lnog s]6Lsf] kl5 v'a nfUg'x'G5 /] lg . p;nfO{ yfONof08 g} lnP/ hfg] ljrf/ ug'{ef] ls Sof xf] <Æ
HofsLsf] s'/f Wofg lbP/ ;'lg/x]sf] of]yfsf] cg'xf/df PsfPs sfnf] afbnsf] 3g36f bf}l8g yfNof] . d':sfg aGb eP/ emf]n 3f]lK6Ph:tf] eof] p;sf] cg'xf/ .
æof] sfo{qmd ;lsPkl5 Tof] s]6L tkfO{+;Fu} t hfGg xf]nf Û s] kfpg Tolt dl/d]6]/ kl5 nfu]sf] < Ps–b'O{ xKtf e]6 x'g] dflg;k|lt o:tf] u/L dl/d]6]/ s] kfpg vf]h]sf] tkfO{+n] < 3/df >LdtL l5g\, ljxfjf/L ul/;Sg' ePsf] 5, 5f]/f5f]/L klg 5g\ eGg] ;'g]sL 5', s] km/s kfpg'eof] >LdtL / Tof] d+uf]lnkg s]6Ldf <Æ HofsLsf] l/;sf] cfuf] emg\ bGbgfP/ aNg yfNof] .
d':sfg / 76\6faf6} dgleq plDn/x]sf] 3[0ffsf] Hjfnfd'vL lj:kmf]6 u/fO{ HofsLn] . p;sf] :j/df rsf]{kg t lyPg t/ p;n] k|of]u u/]sf zAbn] ;a}s'/f vf]ln;s]sf lyP . zAbsf] ;xf/fn] 3[0ffsf] 3f]n kf]Tb} lyO{ HofsL  .
æd}n] To:tf] b[li6n] p;nfO{ x]/]s} 5}g . Pp6} sfo{qmddf 5f}F, e]63f6 eof], s;};Fu sf]xL cln glhs / 6f9f t :jfefljs} xf] lg ÛÆ k|li6s/0fsf] lbof] of]yfn] .
ædnfO{ ;a} s'/f yfxf 5}g, d}n] t bf]/fn] eg]sf] dfq ;'g]sL x'F . t/ tkfO{+ x/avt ToxL d+uf]lnog s]6L;Fu} x'g'x'G5 /] . c?sf] t jf:t} 5}g eGb} lyO{ bf]/f . tkfO{+sf] Tof] ultljlw k6Ss} dgk/]sf] /x]g5 p;nfO{ . tkfO{ s]6fdfG5]x?, s]6LdfG5]sf] dg s] a'‰g' x'G5 / <Æ lrofsf] 3'6\sf] lnFb} /f]lsO{ HofsL . of]yf s] eGg] eg]/ x]/]sf] x]/\o} eof], d':sfO dfq /Xof] .
=========
of]yf cd]l/sfdf k9\bf p;sL Pp6L cd]l/sL ;fyL lyO{ Oef . pm of]yfnfO{ cfˆgf] agfpg vf]HyL . of]yfnfO{ eg] Tof] s]6L k6Ss} dg kb}{gYof] . pm csL{ yfO{ c+rnLnfO{ dg k/fpFYof] hf] ;Fu} k9\yL . 3l/3l/ Tof] cd]l/sL s]6L p;sL yfO{ k|]ldsf;Fu cgf}7f} Jojxf/ uyL{ . 3l/3l/ emu8} u?Fnf h:tf] uyL{ . Psn] csf{sf] 7fpF lnOlbPh:tf] uy]{ pgLx? b'j}hgf . HofsLn] bf]/fsf] s'/f lgsfn]kl5 of]yfn] emnemnL ;D‰of] Tof] cd]l/sL s]6LnfO{ .
æcfkm'n] dg k/fPsf] s]6f csf]{;Fu csL{ s]6L glhs x'Fbf c;fWo} hng x'G5 s]6Lx?nfO{ . d s]6L ePsLn] of] s'/f a'‰G5' . tkfO{n] a'‰g'x'Gg of] s'/f . p;n] Tof] d+uf]lnkg s]6L;Fu tkfO{ glhs ePsf] / cfkm';Fu 6fl9Psf]df lrQ b'MvfPsL 5] .Æ HofsLn] xFf:t} s'/f vf]nL .
=============
u|]6jfn x]g{ a]Olhªaf6 af8flnª hfFbf a;df ;Fu} k/]sf lyP of]yf / bf]/f . a;leq k;]/ ‰ofnkl6\6sf] ;L6df a;]sf] lyof] of]yf . c? ;fyLx? cf–cfˆgf ;fyLx?;Fu hf]8f ldnfP/ a;]sf eP klg of]yf Tof] lbg PSn} lyof] . ;a}nfO{ l;6df a;fPkl5 bf]/f p;sf] glhs} cfO{ / ;f]wL– æoxFf s]xL 5 <Æ
xg t bf]/fnfO{ yfxf lyof] a;df r9\g' kg]{ ;a} dflg; rl9;s]sf 5g\ / of]yf;Fu}sf] l;6 vfnL 5 . t/ klg p;n] cf}krfl/stf k"/f u/L
æ5}g, a:g'eP x'G5 .Æ of]yfn] ;xh efjdf pQ/ lbof] / /dfOnf b[Zolt/ tflgof] . lbge/ pgLx? ;Fu} /x] .
To; lbgb]lv bf]/f of]yfk|lt cln a9L g} glhs eO{ . lgs} lbg rNof] Tof] k/]jf hf]8L . ;a}n] vf;v'; ug{ yfn] – æof]yf / bf]/fsf] hf]8L ;fx|} ldNbf] . s;/L 6\ofKk} ldn]sf Û w]/} jif{b]lvsf ;fyLh:tf .Æ
===========
a]Olhªaf6 ;ft lbg nfdf] ofqfdf lg:sFbf of]yf;Fu} l;6df a:g k'uL csL{ d+uf]lnog s]6L ;f]nf]+uf] . lgs} /fd|f] cªu|]hL af]NyL . xfF:tf ;fx|} lx:;L k/]sL b]lvGyL . ‰jf6\6 x]bf{ slnnf] pd]/sL b]lvGyL  . ;d"xs} hfb'u/L cfsif{0fdf k/]sL lyO{ . slxn] sf] p;sf] ;fydf a:g vf]H5 t slxn] sf] . pm klg gfOgf:tL ulb{gyL . p;nfO{ nfu]sf] x'Fbf] xf]— æoL ;a} tLg xKtfsf ;fyL t x'g\ lsg s;};Fu 6f9f / s;};Fu glhs x'g' <Æ
Ps b'O{lbgd} of]yf / ;f]nf]+uf]sf] hf]8L ;LdfxLg ;DjGwdf a9\b} uP . s'g}a]nf 5'l§P/ a:tf klg hf]8L 5'l§Psf] 9's'/em} nfUYof] of]yfsf] cg'xf/  . ;+f+3fO{ k'u]kl5 of]yfsf] hf]8L lsgd]ndf lgs} /dfPsf] lyof] .
of] ;a b]v]/ bf]/fsf] dg e'te't]h:t} /flknf] ePsf] lyof] of]yfk|lt . p;n] dgdg} ;f]r]sL lyO{ –æd;Fu To:tf] s] 5}g\ < clg Tof] d+uf]lnog;Fu s] To:tf] lrh 5 h;n] of]yfnfO{ tflg/x]sf] 5 < sfFr} vfpFnfh:tf] uyL{ bf]/f of]yf glhs kbf{ . e'6e'l6P/ /GylgPsf] lyof] p;sf] dg . 3l/3l/ 58\s] cfFvf nufpFyL of]yflt/ t/ of]yf cs}{ w'gdf d:t lyof] sf]/nL ufO{ e]6]sf] ax/h:t} . dgel/ ePsf] Joyf a]Olhª kms]{/ p;n] HofsLnfO{ kf]v]sL lyO{ PsfGt kf/]/ . ToxL ;'g]/ of]yfnfO{ s] eGg' g s] eGg' kf/]sL lyO{ HofsLn] .
===========
ætkfO{;Fu Pp6f kmf]6f] lnO xfnf}F x} . cfh d cln Jo:t ePsLn] rfF8} lgl:sG5' .Æ laxfgsf] vfhfkl5 HofsLn] d glhs} cfP/ egL . kmf]6f] lvr]/ 5'l§g} nfUbf d;Fu v'';'Ss ;f]wL— æof]yfsL d+uf]lnog k]|ldsf dnfO{ lrgfO{ lbg'; g, d klg x]5'{ To;nfO{ .Æ
d}n] vfhf vfO/x]sL ;f]nf]+uf]lt/ O;f/f u/]F .
æs]6L t lgs} /fd|L /lx5] . To;} tflgPsf] xf]Og /x]5 of]yf .Æ d;Fu cfˆgf] d"Nofs+g ;'gfO{ HofsLn]– æt/ dnfO{ 6L7 nfu]/ cfof] . dnfO{ o:tf s]6Lrxf/f ljb]zL k6Ss} dg kb}{g . of] of]yf eGg] dfG5] klg To:t} /x]5 .Æ bfx|f ls6\t} d'v lauf/L . p;sf] cg'xf/df of]yfsf] Jojxf/n] hGdfPsf] 3[0ffsf] kxf8 lxdfnh:t} cUnf] ag]/ r'lnPsf] lyof] . cln efj's x'Fb} Pp6f k'/fgf] 36gf lt/ kmsL{ pm .
============
æd ev{/ ljb]zL s'6gLltsf] :gftsf]Q/ txsf] cWoog k"/f u/]/ oxL clkm;df :jod;]jf ub}{ lyPF . clkm;n] Pp6f sfo{qmd cfof]hgf u¥of] ljb]zL OlGhlgo/x?sf nflu . ljleGg b]zsf ;xefuLx? cfpg] qmd hf/L g} lyof] . slxn] sf] t slxn] sf] uP/ ljdfg:ynaf6 ;xefuLx?nfO{ lnP/ cfpg] uYof}F . hlh{ofaf6 cfpg] Ps hgf ;xefuLnfO{ lnP/ cfpg] kfnf] d]/f] k/]sf] lyof] . d p;nfO{ lng ljdfg:yn k'u]F . xf]6nlt/ kms{+b} ubf{ af6f]df p;n] dnfO{ h] eGof] Tof] s'/f ;DemFbf cfh;Dd klg Tof] dfG5]nfO{ t ====.Æ
HofsLn] s'/f ubf{ub}{ d'l7\7 s;L, cg'xf/ /ftf]lk/f] kf/L / Psl5g /f]lsO{ . d p;sf] cg'xf/ x]/]/ cSsgaSs ePF, nf6f]h:tf] . slt ;f/f] l/; p7]sf] xf]nf of] s]6LnfO{ < s] eGof] xf]nf Tof] dfG5]n] / of] s]6L oltsf jif{kl5 klg oltla£g l/;sf] cfuf]df hNb}5] <
æTof] lgn{Hh OlGhlgo/ ;DemFbf clxn] klg d]/f] dgdf 3[0ff 3[0ffsf] tnfp el/P/ cfpF5 .Æ cfqmf]z / 3[0ff ldl>t cfjfhdf HofsL km]l/ af]nL . p;sf] cg'xf/ /ut r'x]nfh:tf] /ftf]lk/f] eof] .
æltd|f] s'g} s]6f;fyL 5g HofsL < d}n] p;sf] 3[0ffldl>t tnfpsf] kfgL csf}{lt/ aufpg] k|of; u/]F .
æ;fyL t 5g\ t/ …k]|dLÚ 5}gg\ sf]xL klg . Æ
æltdL h:tL af]N8 s]6LnfO{ k|:tfj /fVg] lxDdt klg t x'g' k¥of] lg s]6fx?df ÛÆ
 d]/f] s'/f ;'g]/ lbn vf]n]/ xfF;L HofsL . p;sf] cg'xf/ uj{n] wkSs aNof] .
 æcF Tof] OlGhlgo/sf] s'/f x'Fb} lyof] .Æ HofsL ;fdfGo x'Fb} uPkl5 d}n] km]l/ syfsf] nx/f] tfg]F .
æxfdL clkm;s} uf8Ldf lyof}F . clkm;s} Ps hgf ;fyLn] uf8L rnfPsf] lyof] . xfdL k5fl8sf] l;6df ;Fu} a;]sf lyof} . p;n] dnfO{ eGof]– æd lrlgofFx?nfO{ c;fWo} dg k/fpF5' . dnfO{ w]/} jif{b]lv rLg cfpg] wf]sf] lyof] . o;kfnL aNn ;fOt h'¥of] .Æ
Pp6f o'/f]k]nLn] rLgofFnfO{ dg k/fpF5 eg]sfdf d]/f] 5ftL klg uj{n] km'lnPsf] lyof] .
æ7Ls} t eg] 5 lg . rLg x]g{ / a'‰g s;nfO{ dg gnfUnf / .Æ   
æTolt dfq eg]sf] eP t d klg p;nfO{ lsg w[0ff uy]{ / < p;n] To;kl5 eg]sf] s'/fn] kf] t=== .Æ HofsLsf] cg'xf/ 3g36fn] 9flsPsf] cfsf;h:t} eof] km]l/ .
ædnfO{ lrlgofF s]6Lx? c;fWo} dgk5{ . Pp6L slnnL elh{g s]6L ldnfOb]pm x} HofsL . To;}sf nflu d olt 6f9fb]lv cfˆg} k};f vr{ u/]/ cfPsf] 5' .Æ xf]6n cfOgk'Ub} Tof] OlGhlgo/n] d;Fu o:tf] ck]Iff /fVof] .
ljb]zL cltyL gePsf] eP d p;nfO{ Tof] 6\ofS;Laf6 unxTofP/ aflx/ lgsfNy]F / eGy]F– ætF h:tf lgh / dof{bfxLg dfG5]nfO{ of] b]zdf kfOnf /fVg] clwsf/ 5}g . tF oxLFaf6 cfˆgf] b]z kmls{xfn\ .Æ t/ d Pp6f ljb]zL;Fu Jojxf/ ub}{ lyPF . d]/f] k]zfsf] dof{bf gf£g] / To;f] ug]{ cg'dlt dnfO{ lyPg . Pp6L cljjflxt o'jtLsf cufl8 p;n] o:tf] lgs[i6 k|:tfj s;/L /fVg ;s]sf] xf]nf eg]/ Psl5g t dnfO{ To;sf] cg'xf/ klg x]g{ dg nfu]g .Æ
æs:tf] lgr dfG5] /x]5 ÛÆ d]/f] dg klg Jolyt eof] HofsLsf] s'/f ;'Gbf;'Gb} .
æxf] t, ;fFlRrs} lgr xf] Tof] dfG5] . ePe/sf lrlgofF o'jtLnfO{ To:tf] lgr cfzon] x]g'{ clg Pp6L ckl/lrt s]6L;Fu To:tf] k|:tfj u/]sf] b]Vtf dnfO{ t efpGg xf]nfh:tf] eof] 6\lS;leq} . wGg uf8L xfFsL/x]sf] ;fyLn] Tof] ;a s'/f ;'g]g . Ps dgn] t Tof] dfG5]nfO{ ufnf km'6\g] u/L r8\sfOlbpmFh:tf] emfF]s klg rn]sf] lyof] t/ d ;DxflnPF . d}n] eg]F– æof] b]z cWoIf dfcf]sf] b]z xf] . tkfO+{ cfˆgL 5f]/L jf alxgLnfO{ s'g} ljb]zLn] o:t} k|:tfj u¥of] eg] s] ug{' x'G5 < ljrf/ ug{'ePsf] 5 <Æ
d]/f] lgzfgf 7Ls 7fpFdf k/]5 . p;sf] cg'xf/ nfhn] dl/rem}F rfpl/of] . lgGofp/f] cg'xf/ nufpFb} d;Fu eGof]— æ;/L HofsL, d}n] uNtL u/]F, dfkm u/ .Æ
d}n] yk s]xL af]Ng cfjZos 7flggF . clkm;df cfP/ xflsdnfO{ ;a} s'/f ;'gfPF . pxfF klg Tof] ;'g]/ ;fx|} b'MvL x'g'eof] . To;kl5 clxn];Dd hlh{ofsf s'g} gful/s xfd|f] sfo{qmddf cfPsf 5}gg\ .Æ
olt elg;Stf HofsLsf] cg'xf/df uf}/jsf] lah'nL lemlnSs aNof] . pm xNsf ePh:tL b]lvO{ . st} lxF8\g xtf/ u/]h:tf] u/L v';'Ss d]/f] sfgdf egL– æ;+;f/sf s'g} klg gf/L k'?ifaf6 jf;gfsf] cf;lQm xf]Og ;Ddfg / k]|d rfxG5g\ eGg] s'/f a'emfpg ;s] Tof] hlh{og OlGhlgo/ / of] of]yf b'j} kl/jt{g x'Gy] xf]nf .Æ
==============
5'l§g] lbg ljxfg xf]6nsf] 8fOlgª xndf ;a} ;xefuL e]nf eof}{ . tLgxKtf nfdf] cGt/f{li6o ;]ldgf/sf] clGtd lbg lyof] . HofsL, d / of]yf tLg} hgf vfhf vfg Pp6} 6]andf a:of}F . vfhf vfb} ubf{ ;f]nf]+uf]lt/ O;f/f ub}{ HofsLn] egL— æof]yf, ltd|f] Tof] s]6Lk|ltsf] cf;flSt cfhaf6 km]l/ >LdtLlt/ ;fg{'kg]{5,  hfpm, cFuf]nfdf s;]/ ;Ddfg / k|]dsf ;fy clGtd labfO{ u/ ltgnfO{ . ToxL vf]H5g\ gf/Lx? k'?if;Fu glhs eP/ .Æ @)&@.(.@%
..Olt..

gfglemª /f]8sL ;'Gb/L

;f+3fOsf] kn{ 6fj/ r9]/ ofªk' gbLdf hnofqfsf nflu …8'FufÚ r9\g} nfUbf klZrdkl§sf] cfsf; /lStd lyof] . ;8s  j/k/sf b[Zo abln/x]sf lyP . uf8L a9L / dflg; sd x'g] ;8sx? o'jfo'jtLsf hf]8Ln] el/e/fp x'g yfn]sf] lyP . kfs{df a:g] o'jf hf]8L aflSnPsf lyP . ;fFemsf] /+uLg aQLsf] emnemnfsf/ Hofnf]df cfln+uga4 eP/ dfbstf eb}{ lyP ;'Gb/L o'jtLx? . xfdL 3'Dbf3'Db} sNkgfsf] :ju{df cfOk'u]sf] cg'ej ug{ afWo ePsf lyof}F tL ;a} b[Zo dgdf ;d]6]/ .
æa]n'sfsf] ;f+3fO lbgeGbf cem nf]enfUbf] x'G5 x} . gfglemª /f]8 / kn{6fj/ Pl/of lbgdf eGbf /flt cem /dfOnf] x'G5 . a]n'sf ToxfF hfg g5'6fpg" .Æ ev{/} ;f+3fO k'u]/ kms]{sf] ldª\dfn] dnfO{ eg]sf] lyof] . ;f+3fO hfg nfu]sf] va/ ;'gfpFbf l;l/yfksf] ;fyL ;fjtn] klg p;nfO{ To;} eg]sf] /x]5 . ;f+3fO k'u]kl5 l;l/yfksf] dg gfglemª /f]8lt/ tflgof] .
æs:tf] xf]nf lrgLofF /fqL ;f+3fOdf < s:tf] xf]nf gfglemª /f]8 <Æ lh1fzf r'NofP/ Jou| ag]sf] lyof] xfd|f] dg . ToxfF k'u]/ c3fpGh]n 3'Dg / ToxfFsf] /fqLsfnLg /demddf /dfpg, /;kfgdf nl7\7g clg /dfOnf b[Zo Sod/fdf s}b ug{ xtfl/of] lyof}F xfdL .
ofªk' gbLljxf/sf nflu lrl6Ss k/]sf ;fgf7"nf ;]tf /ªsf 8'Fuf t}gfy lyP lsgf/fdf . ;fFemkv 8'Fuf r9]/ ofª\k' gbLlaxf/ ug{ rfxg]x? XjfQ} a9]sf lyP . o'jfb]lv a'9fa'9L;Dd tF5f8d5f8 ub}{ 8'Fuf r9\g xtfl/Psf lyP . l;l/yfk / d 8'Fufsf] dflyNnf] tnfdf r9\of}F / 5]psf] /]lnªdf c8]; nfUof}F . Psflt/ lrlgofF lgdf{0fsf] uf}/j kn{ l6=eL= 6fj/ / kmfOgflG;on 6fj/ /+uLg aQL afn]/ ofq' / bz{slt/ ;GWofsfnLg ;'Gb/tf kl:s/x]sf lyP eg] csf]{lt/ emsdSs aQL afn]/ k"jL{ gfglemª /f]8 kfx'gfnfO{ :jfut ug{ xtf/ ub}{ lyof] .
8'Fufsf] dflyNnf] tnfaf6 ofªk"sf] 5]pdf kmx/fO/x]sf] yfO{ em08f b]v]kl5 pQ]lht x'Fb} l;l/yfkn] eGof] –æ;f+3fOdf yfO{ em08f Û kSs} klg l;ofd a}+s x'g'k5{ Tof] .Æ  p;sf cfFvf yfO{ em08f, ofª\k", kn{ Pl/of / gfglemª Pl/ofdf cf]xf]/bf]xf]/ ug{ yfn] . xfdL b'j} /f]dfl~rt x'Fb} ;f+3fOsf] ;'Gb/tf lkpg d:t eof}F ;GWofsfnLg /demd;Fu} . l;l/yfk 3l/3l/ kmf]6f]lvRg xtfl/P/ em'lDdPsf lrlgofF o'jfo'jtLlt/ cfFvf ;f]‰ofpFYof] eg] 3l/3l/ j/k/sf /dfOnf b[Zolt/ tflgGYof] .
l;l/yfkn] ;'g]sf] lyof]— ælrlgof ;'Gb/Lx? ;+;f/d} nf]enfUbf dflgG5g\ ;fx|} /fd|f . uf]/f] / rlDsnf] cg'xf/, l:nd z/L/, ;fgf] sb, 5l/tf, ;fx|} km'lt{nf / cfsif{s . ljb]zLx? t lrgLofF ;'Gb/L eg]kl5 x'?Ss} x'G5g\ .Æ cfh p;n] c? s'/f;Fu} lwt df/]/ tL Ps ;] Ps ;'Gb/Lsf] ;'Gb/tf lkpg] wf]sf] k"/f ug]{ of]hgf agfPsf] lyof] . Tof] OR5f k"/f ug]{ 7fpFdf cfOk'Ubf pm cfkm"nfO{ ;+;f/s} efUodfgL 7flg/x]sf] lyof] . 
==========
æltd|f] / d]/f] s]ldsn ;fx|} ldN5, a]n'sf gfglemª /f]8 hfpFm x} .Æ dnfO{ p;n] lbpF;} a's u/]sf] lyof] . d}n] p;nfO{ :jLs[lt lbPsf] lyPF .
xfd|f] xf]6n gfglemª /f]8af6 sl/j #) lsnf]ld6/ 6f9f lyof] . tLgj6f d]6«f] kl/jt{g ug'{kYof]{ gfglemª /f]8 k'Ug . gofF ofqLsf nflu sl7g g} eP klg /fqLsfnLg b[Zosf] /dfOnf]df n'6k'l6g d]/f] dg klg tof/ ePsf] lyof] . xfdL b'j}hgf ;f+3fOsf] /fqLsfnLg /demddf /dfpg xf]6naf6 lg:s]sf lyof}F . d}n] klg ;f]r]sf] lyPF– ækm]l/ o; hGddf ;f+3fO cfOPnf, gcfOPnf, cfPsf] a]nf ;s];Dd x]g]{ / a'‰g] s'/f lsg 5'6fpg" ÛÆ d]/f] dgsf] pdª\u klg lxdfnem}F r'lnPsf] lyof] . k5f}6]kg, ul/aL / cljsf;sf] e'd/Ldf km;]sf] d'n'sdf hGd]x's]{sf dflg;nfO{ dfq xf]Og ljsl;t d'n'ssf ko{6snfO{ ;d]t lrlgofF ef}lts ljsf;sf cfZro{nfUbf ;+/rgfn] lha|f] 6f]Sg afWo agfpFy] .  
ufpF, zx/, kj{t, sGb/f, gbL, ;dy/ hxfF;'s} cfZro{hgs ef}lts ;+/rgf agfP/ krf; jif{d} ;+;f/sf ;fd' s'd hf]8\g ;Sg' lk5l8Psf] d'n'ssf] ko{6ssf nflu dfq xf]Og ;+;f/s} wgL / uf}/jzfnL b]zsf ko{6ssf nflu klg /x:odo nfUbf] xf] ;f+3fO x]bf{ . dflg;n] ug{ rfXof] eg] s;/L sfd ug{ ;S5 eGg] pbfx/0f g} lyof] ToxfFsf] ef}lts / cfly{s ljsf; . d]/f] lz/ ;f+3fO k'u]kl5 lrgLofFx?k|lt >4fn] lgx'l/Psf] lyof] . d}n] lrlgofF ;dfh / ;fzgsf af/]df cg]s s'/f ;'g]sf] lyPF . lrlgofFx?sf] cg'zf;g, dof{bf / ;+:s[ltsf af/]df cfkm"n] ;'g]sf s'/fsf] ;Totf hfFRg] / b]Vg] cj;/ lyof] d]/f nflu Tof] 3'dfO .
l;l/yfk / d}n] of]hgf agfof}F— æd]6«f]af6 kn{ 6fj/ Pl/of hfg], 8'Fufdf r9]/ ofª\k"sf] ;GWofsfnLg b[Zofjnf]sg ug]{ clg /fqLsfnLg gfglemª /f]8sf] /demddf /Dg] .
Ps 3G6] b[Zojnf]sgsf] ;do ;lsFbf gfglemª a]x'nLh:t} eO;s]sf] lyof] . l;l/yfksf] dg gfglemª /f]8lt/ bf}l8g yfNof] . z/L/df /f]df~r / cfFvfdf lh1f;f lnP/ l;l/yfkn] eGof]– æ;fFlRrs} /dfOnf] /x]5 of] 7fpF, gcfPsf] eP t ysys x'g] kf] /x]5 .Æ
p;nfO{ nfu]sf] x'Fbf] xf], ;f+3fO lrgLofFx?sf] ;kgf xf] clg ;+;f/sfnflu cfZro{ . To;nfO{ x]g'{, ef]Ug' / To;sf] :jfb lng kfpg' p;sfnflu lhjgs} 7"nf] pknlAe, cfgGb / uf}/jsf] ljifo xf] .
ofª\k" gbLsf] lsgf/d} /x]sf] k|m]Gr xf]6]n kgf]/dfsf] eJotfn] p;nfO{ cfslif{t u¥of] . lemlnldnL aQLn] wkSs an]h:tf] b]lvPsf] Tof] xf]6n x]b}{ d;Fu eGof]– æk|mfG; uP/ o:tf xf]6n x]g]{ / a:g] cj;/ kfOPnf, gkfOPnf oxfF Psl5g 3'ldxfnf}F .Æ
xfdL xf]6]n kgf]/dfsf] km/flsnf] naLdf k'Uof}F . xf]6n ;fFlRrs} cfsif{s / eJo lyof] . ljyf]ljg / df]hf6{sf] l;Dkmf]gLdf em'ld/x]sf lyP lrgLofF / ljb]zLx? .
l;l/yfkn] xf]6nsf] d"No;"rLlt/ cfFvf ;f]‰ofof] / cfˆgf] vNtLsf] …k;{Údf ePsf ljb]zL d'b|f ;D‰of]— æd]/f] vNtLdf ePsf] ;a} k};f l/TofpFbf klg Ps /ft a:g gk'Ug] /x]5 .Æ
d}n] p;sf] egfOnfO{ d':sfgn] ;f/ ldnfPF, zAbdf JoSt ul/gF .
xfdL aflxl/of}F kgf]/dfaf6 . ;8s lsgf/fsf a:g]6fx?df xf]cf];\ jf 5]pdf pleP/, lrlgofF o'jfo'jtL cfk;L cflnªug / r'Dagdf d:t lyP . cfln+uga4 tL hf]8Lx?df ;fFemsf] /+uLg k|sfz 7f]lSsFbf x'g;Dd ;'Gb/ hf]8Lh:tf b]lvPsf lyP pgLx? . rf]/ cfFvfn] kmls{kmsL{ x]/]sf] lyof] l;/l/yfkn] tL hf]8LnfO{ .  
xfdL hlthlt gfglemª /f]8lt/ a9\b} uof}F, l;l/yfksf] dg nf]Eofpg] To:tf b[Zo klg a9\b} uP . p;sf] dgdf cgf}7f] s'ts'tL nfUg yfNof] tL b[Zo x]bf{x]b}{ . xfdL gfglemª /f]8sf] dWoefudf /x]sf] …ko{6s kfs{Údf k'Uof}F . dflg;x? vrfvr lyP . kfs{sf a:g] 7fpF e]6fpg} d'l:sn . /ft / lbg g5'l§g] Tof] kfs{df y'lk|Psf dflg;x? x]bf{ nfUYof] ;+;f/sf] v';L t of] eGbf csf]{ 7fpFdf sxfF xf]nf / . o'jfeGbf lgs} a9L lyP o'jtLx? .
;nxem}F o'jtLsf] tfFtL b]Vtf dnfO{ dgdg} nfu]sf] lyof] –æoltsf o'jtLx?, /ftLsf] ;dodf lsg cfPsf xf]nfg\ oxfF < s] ubf{ x'g\ logLx? /ftL oxfF 3'd]/ <Æ cfk;L cflnªug / r'Dagsf] /;kfgdf cfa4 o'jf hf]8L, ;8sdf ;nxem}F Ps ;] Ps ;'Gb/Lx? b]VQfb]Vt} To;sf] pdª\u xfdLleq clncln u/]/ ;b}{ lyof] . l;l/yfk 6f]nfpg yfn]sf] lyof] rf/}lt/sf] b[Zo x]bf{x]b}{ . p;sf] o'jf cfFvf uf]/f / lrl6Ss k/]sf lrgLofF k/Lx?n] rf]l/;s]sf lyP .
gfglemª /f]8sf] /f}gs al9/x]s} lyof], xfdLleq / aflx/ . hlthlt /ft l5lKkFb} uof] ToltTolt emg\emg\ emNemnfsf/ / ;'Gb/ b]lvg yfNof] gfglemª /f]8 . dflg;sf] eL8 emg\emg\ a9\b} lyof] . /ft xf] ls lbg 5'6\ofpg d'l:sn lyof] rf/}lt/ 3'd]/ x]bf{ . dnfO{ nfUof]– /fte/ hfu|fd a:tf]/x]5 gfglemª /f]8 .
lgs}a]/sf] 3'dfOkl5 b'j}hgf Pp6f vfln a]Grdf a:of]F ;':tfpg . Pp6L cwa};] lrgLofF cfOdfO{ glhs} cfO{ . xfdLnfO{ nlIft ub}{ ;f]wL– æp8 o' nfOs rfOlgh d;fh < n]8L d;fh . pO{ Xofe Jo'l6km'n n]8L . Xofe c n's, gf] dgL .Æ
p;n] 6'6]km'6]sf] cªu]|hLdf s] af]nL Tof] k|:6} lyof] . Jofuaf6 g]dsf8{ ;fOhsf s]xL sf8{ lgsfnL / xfdLlt/ t]:of{O . sf8{df Psflt/ lrgLofF o'jtLx?sf] cw{gUg t:jL/ lyof], csf]{lt/ ;Dks{ gDa/ . l;l/yfk cfZro{ / sf}txnn] el/Psf cfFvf lnP/ sf8{lt/ Psf]xf]l/of] . p;sf] xftdf ePsf c? sf8{ b]vfpFb} cfOdfO{n] ykL– æ;]S; d;fh . Ao'l6km'n .Æ
p;n] s] eGg vf]h]sL lyO{ Tof] a'‰g sl7g lyPg xfdLnfO{ . lrgLofF cfOdfO{n] klg l;l/yfksf] dgsf] efiff a'‰g l9nf] ul/g . glhs}sf] d;fh ;]G6/lt/ Ozf/f ub}{ egL– æg6 e]/L kmf/, O6\; lgo/ . sd cg .Æ
l;l/yfk vfOnfUbf] lyof] . yfO{ o'js . #)÷#@ sf] x'Fbf] xf] . cfOdfO{n] /fd|f] u|fxs x'g;Sg] cg'dfg u/L– æsd, sd, gf] dgL . n's .Æ
l;l/yfksf] dg klUnFb} uPsf] lyof] . p;sf] dgn] ;+jfb ;'? u¥of]– æs:tf xf]nfg\ t o:tf] sfd ug]{ tL ;'Gb/Lx? < Psk6s t x]g}{ kg]{ eof] .Æ
l;l/yfk l;6af6 h'?Ss p7\of] / dlt/ kms]{/ eGof]– æhfpFm g t, x]b}}{df t s] lau|G5 / < dfq x]/fF} clg kmsf}{Fnf .Æ
dnfO{ yfxf lyof] leqL OR5f geO{ zAb To;} lg:sFb}g . p;sf] dg ;'Gb/L? x]g{ nfnflot eO;s]sf] lyof] . p;nfO{ d;fhsf] r'Dasn] cfslif{t ul/;s]sf] lyof] . p;sf] cfFvfdf …8'FufÚ sf] 5]pdf pleP/ kmf]6f] lvRg] lrlgofF ;'Gb/L o'jtLsf] x'n, kgf]/df cufl8sf] :jKg hf]8L gflr/x]sf lyP . ;fyLn] a}+ssdf eg]sf] s'/fn] klg pmleq yk lh1f;f / sf}t'xnsf] kxf8 7l8Psf] lyof] .
æs:tf] xf]nf Tof] d;fh ;]G6/ < s:tf xf]nfg\ tL …Jo'l6k'mnÚ x? <Æ gfglemª /f]8df 5fnf /ª\usf] :6lsG;, / xfkmkfOG6df ;lhPsf :jKg;'Gb/Lx? w]/} 5flg;s]sf lyP p;sf cfFvfn] . ltgn] p;sf] dgnfO{ glhsaf6 5f]O;s]sf lyP . p;sf] dgn] elg/x]sf] lyof]— æcl3 b]lvPs}h:tf eP t === ÛÆ 
ædfq x]/f}F g t .Æ d]/f] xft tfGb} eGof] l;l/yfkn] . d}n] d;fh ;]G6/af6 kms{+bf l/Qf ePsf vNtL ;emF] . pm;sf] cfFvfdf ofrgf bf}l8/x]sf] lyof] . pm d]/f] :jLs[lt vf]hL/x]sf] lyof] . d}n] d]/f] b]z / ;f+3fOsf] b'/L ;emF], slt …df]8g{Ú /x]5 d}n] ;'g]sf] / cfh b]v]sf] ;f+3fO{ < slt km/s /x]5 d}n] ;'g]sf] / clxn] b]lv/x]sf] dfcf]sf] b]z < slt k/s 5 gf/f 3f]Sg', kmnfSg' / ;dfhnfO{ / b]znfO{ rnfpg' < slt km/s 5 dlxnf d'lSt, bf;tf clg j:t' gagfpFm eGg] egfO / u/fOdf < s] ul//x]sf 5g\ oL d;fhsf nflu u|fxs vf]Hg] tL cwa}F;]  cfO{dfO{x? < cflv/ dfG5]leqsf rfxgfsf] af9L afFw afFw]/ sxfF 5]Sg ;lsG5 / .Æ
dgf]jfbsf ls/f :ofpF:ofpFtL ;nanfP dleq, d h'?Ss p7]F . xfdLnfO{ sf8{ b]vfpg] cfO{dfO{ clw nfuL l;l/yfk aLrdf clg d ;a}eGbfkl5 .
xfdL cln cFWof/f] uNnLdf l5/\of}F . dw'/f] k|sfz lyof] uNnLleq .
æ7"nf ;8sdf k'ln;n] a9L b'Mv lbG5 To;}n] cln 6f9f 5 . g8/fpg';\ d 5' .Æ dlxnfn] xfdLnfO{ cfZj:t kf/L . cln cl3 a9]kl5 af6fdf Pp6f ;]So'l/l6 uf8{ e]l6of] . pm lkm:; xfF:of] xfdLnfO{ b]v]/ . cfOdfO{n] lrlgofF efiffdf s] s] egL xfdLn] a'em]gf}F . p;n] u]6 vf]lnlnof] .
uNnL cem 9+'luPsf] lyPg, xfdL Tof] cfOdfO{sf] kl5 nflu/x]s} lyof}F, csf]{ cln km/flsnf] ;8sdf k'luof] . 5]psf] d;fh ;]G6/sf] af]8{ b]vfpFb} p;n] Pp6f ;fgf] xf]6nleq l5/fO{ xfdLnfO{ . xf]6ndf w]/} dlxnf clg yf]/} k'?if lyP a;]/ s]xL lkpFb} u/]sf .
dg nf]Eofpg] d':sfg;fy :jfut u/L xf]6]nsL o'jtLn] . emnSs x]bf{ s'g} :t/Lo xf]6ndf sfd ug]{ sfdsfhL dlxnfsf] klx/gdf lyO{ pm . xdLnfO{ p;n] cln leqsf] sf]7fdf lnP/ uO{ / ;fgf] af]tnsf] kfgL 6qm\ofO{ . ToxfF /flvPsf] nrsbf/ ;f]kmfdf a:g cfu|x u/L . aflx/kl§ s]xL o'jfx? lao/sf] r':sL;Fu} o'jtLsf] r'Dag ld;fP/ lkpFb} lyP . dfbs :kz{ / d':sfgn] o'jf z/L/df udL{ eb}{ lyP ;'Gb/Lx? .
l;l/yfksf] cg'xf/df cfz+sf / /f]df~rsf] jfbn 3'nldn ePsf] lyof] . p;n] xfdLnfO{ xf]6nleq ;Tsf/ ug]{ cfO{dfO{nfO{ nlIft ub}{ v';'Ss d]/f] sfgdf eGof] – æl; Oh l/oNnL Jo'l6km\n .Æ p;sf] /f]df~rsf] kxf8 ;u/dfyfeGbf cUnf] ePsf] 5 eGg] ;xh} cg'dfg u/]F d]n] .
æn OGhf]o ug'{; .Æ olt eg]/ xfdLnfO{ gfglemª /f]8af6 Nofpg] cfO{dfO{ ljbf eO{ .
ælao/ vfg] ls .Æ l;l/yfkn] ;fFlRrs} ;'Gb/L 7fg]sL dlxnf km]l/ xfd|f] ;fd'Gg] b]vfk/L 6s6s h'tfsf] cfjfh ;Fu} . ljgd| efjdf xd|f] cufl8 pleP/ pQ/sf] k|ltIff u/L/xL . xfdLn] s'g} pQ/ glbPkl5 p;}n] ykL– æO6\;\ slDnd]G6«L, gf] k] .Æ p;sf] c+u|]hL h:tf] ePklg xfdLn] cfzo a'lemxfNof}F .
æxfdL !! ah]leq d]6«f] rl9;Sg'k5{ . of] rfnn] t /ft laT5 oxLF . l56f] sfd l;WofO xfn\ sfddf nfUg] eP .Æ d}n] l;l/yfknfO{ ;dosf] ;Ldf ;Demfpg] k|of; u/F] .
ætF klg lx8\g, d PSn} t===.Æ cln cgsgfpFb} leqleq} kUn]/ lelh;s]sf] l;l/yfksf] cfTdf af]Nof] .
ædnfO{ kfn] /fv\ . k};fsf] …k;{Ú d;Fu} 5f]8\ . sfd ;s]kl5 lkmtf{ lbpFnf . gq t k};f / tF b'j}nfO{ vnf; kfb]{nfg\ oL gv/dfpnL …Jo'l6km'nÚn] .Æ d}n] cln 76\6f ub}{ l;l/yfksf] d'6' 5fd]F . l;/Lsf] cg'xf/df låljwfsf] hfnf] kf]ltof] . cl3sL …:jKg;'Gb/LÚ cfd|f] cufl8 plePs} lyO{ . aflx/ s]6fx? lao/sf] 3'l6s;Fu} csf]{ ;'Gb/Lsf] ;'Gb/tf kfgdf nflu/x]s} lyP . l;l/sf] cfFvfcufl8 plePsL …Jo'l6km'nÚn] p;nfO{ tflg;s]sf] lyO{ . pm Tof] …Ao'l6km'nÚsf] ldlg:s6leq s]lGb|t x'Fb} dfly 6fs'/flt/ ;b}{ ul//x]sf] lyof] .
æcf]s] . j]6 c dd]G6 .Æ Jo'l6km'n aflx/ lg:sL / b'O{ af]tn lao/ xftdf lnP/ kmsL{ .
æcfh cln w]/} u|fxs 5g\ . s]xLa]/ lao/ lkpg'xf];\ . d l5§} cfpF5' .Æ
p;n] olt eg]kl5 aflx/ lao/ lkpFb} u/]sf s]6fx? klg nfOgdf /x]5g\ eGg] a'‰of}F xfdLn] . d]/f] dg d]6«f]sf] ;do ;Dem]/ kmq\ofskmq\ofs ub}{ pk|mg yfNof] . efu'FefuF'em}F ePF d .  l;l/yfk eg] Jo'l6k'mn;Fu r'Dasdf kmnfd 6f+l;Pem}F eO;s]sf] lyof] . s]xLa]/df csL{ Jo'l6k'mn cfOk'uL 6fFl:;P/ a:g . gsrr/f] :j/df ;f]wL– æs] d klg ljo/ z]o/ ug{ ;S5' <Æ
l;l/yfksf] cg'xf/ /ftf]lk/f] eof] . gofF …Jol6k'mnÚn] ghflgFbf] u/L l;l/yfksf] xftdf xft /fvL / z/L/;Fu nkSs 6fFl;O{ . 3l/ p;sf cfFvf 5fltdf k'mn]sf u'nfkmlt/ x'Gy] t 3l/3l/ ;'s'df/L ufnf / cg'xf/lt/ . l;l/yfkn] dgdg} ;f]Rof]– æo:tf] cj;/ km]l/ cfpF5 cfpFb}g, o;nfO{ lwt df/]/ lkpg'k5{ df}sf k/]sf] a]nf .Æ
p;nfO{ d]6«f]sf] ;do / k;{ l/ltg] eon] 5f]l8;s]sf] lyof] . cnd:t lyof] km'nsf] /;kfgsf nflu Jou| eFd/fem}F . l;l/yfknfO{ kfv'/fdf ;dfP/ lj:tf/} p7fO Jo'l6k'mnn] . pm kl5 nfUof] cf1fsf/L afnsem}F . dflyNnf] tnfdf a;]sf yl/yl/sf …Jo'l6k'mnÚ;Fu ld;fP/ kmsL{ p;nfO{ 8f]¥ofpg] ;'Gb/L . d;Fu 6fFl:;g pm cfOk'Ubf /ftsf] ;fF9] bz aHg} nfu]sf] lyof] .
z/L/;Fu} vNtL vnf;\ x'Fbf lrgLofF e"lddf ef]Ug'kg]{ cj:yfsf] sNkgfn] d]/f] 6fpsfsf /f}F 7f8f eP . dgleq eosf] kxf8 ;u/dfyfem}F r'lng yfNof] . dnfO{ ca Tof] ;'Gb/Lsf] ;'Gb/tf, jg 6fOd vnf;\, jg cfj/ loy Ao'6km'n h:tf s'/fn] g5'g] eO;s]sf] lyof] . dleqsf] tfkdfg z"GoeGbf tn eml/;s]sf] lyof] .
d n';'Ss aflx/ lg:s]F / kms]{/ ;'Gb/Lx?sf] 9f]sflt/ lgofn]F . 9f]sfdf sf]xL klg lyPg . aflx/ a;]sf] ;'/Iff uf8{ lkm:; xfF:of] dnfO{ b]v]/ . ;'Gb/Lx? dnfO{ vf]Hb} 5g\ ls eg]/ km]l/ kms]{/ x]/]F . dg lrgLofF ;'Gb/Lsf] z/L/ / d]6«f]sf] ;do;Ldfsf] lr/fdf afFl8Psf] lyof] . l;l/yfkn] cg'ej ul/x]sf] …;'Gb/tfkfgÚ sf] sNkgfn] klg 3l/3l/ /f]dfl~rt agfO/x]sf] lyof] . t/, tL ;a}eGbf cUnf] lyof]– xf]6n k'Ug] d]6«f] 5'6\nf eGg] eosf] kxf8 . d km6fkm6 d]6«f] :6]zglt/ a9]F . clGtd d]6«f]sf] ;do eO;s]sf] lyof] . xtf/xtf/ l6s6 lnPF / d]6«f]leq l5/]F .  
============
l;l/yfknfO{ dflyNnf] tnfsf] /lStd k|sfzo'St sf]7fdf l5/fO{ Pp6L ;'Gb/Ln] . c;+Vo lh1fzfsf la?jf x'sf{pFb} /flknf] z/L/ lnP/ pm sf]7fleq k:of] . a}+ssb]lv ;f+3fO;Ddsf] p;sf] ofqf pTsif{df k'Ug} nfu]sf] cg'ej u¥of] p;n] . sl/a b'O{306f;Dd rNg] of] ofqf p;sf] hLjgsf] Ps cgf}7f] ofqf x'g]5 eGg] cg'dfg u¥of] p;n] .
gfglemª /f]8df e]l6PsL cwa}+z] cfOdfO{n] xfdLnfO{ b]Vgf;fy b/efpsf] km]xl/:t t]:of{PsL lyO{M
æjg 6fOd vnf;\– Ps ;o cf/PdaL, jg cfj/ 6' xG8«]8 cf/PdaL, jg gfO6 jg yfph]G8 cf/PdaL . gf] dgL km/ n'lsª .Æ
l;l/yfkn] b/efpkq ;D‰of] / sf]7fdf ePsf Jo'l6km'nlt/ cfFvf ;f]‰ofof] . p;nfO{ cu'jfO ug]{ Ao'l6km'nn] l;l/yfksf] cg'xf/ k9\b} egL– æb] cn cf/ cG8/ 6\jfG6L .Æ pQ/sf] k|ltIffdf Ps} l5g /f]lsP/ nx/} a;]sf Jol6km'nx?lt/ qmdzM b]vfpFb} egL– æ;L k|md a]Olhª, ;L k|md Og/ d+uf]lnof, ;L k|md ;fG;L, ;L k|md /;f, ;L k|md xªsª .Æ /f]lsP/ l;l/yfklt/ x]/]/ d':sfpFb} ;f]wL– ælXjr o' nfOs <Æ
l;l/yfkn] cfkm"leq plDn/x]sf] nfeflt/ Wofg lbof] / ;'Gb/Lx?lt/ lgofnof] . /lStd k|sfzdf ;a} Ao'l6km'nx? hjfgLsf] ;'/fkfgsf nflu of]Uo b]Vof] p;n] . ;a} Ps ;] Ps /fd|f / vfOnfUbf . p;nfO{ lgM;+sf]r efjdf al;/x]sL cln cUnL / vfOnfUbL Jol6km'nn] x[bo rf]/]em}F nfUof] . p;n] ;f]Rof]– æof] eL8df 5f]6f] ;doeGbf t xf]6n g} a]z .Æ
cfkm"leqsf] plDn/x]sf] nfef zfGt kfg{ p;n] cln a9L /sd r'Stf ug]{ ljrf/ u¥of] . ;f]Rbf;f]Rb} Wofg lbof], z/L/leqsf] DofUdf nfef aGg cft'/ eO;s]sf] 5 . of] b'n{e cj;/ lx/f kmf]g]{ cj;/ xf], r'Sg'x'Fb}g o;df .  
p;sf] cfFvfn] hfFr]sL Jo'l6km'nnfO{ b]vfpFb} p;nfO{ ufO8 ug]{ Jol6km'n;Fu eGof]– æs] d lognfO{ xf]6ndf lnP/ hfg ;S5' <Æ
æcjZo .Æ p;n] hjfkm lbO{– æt/, lognfO{ xf]6]n nfg] xf] eg] cln a9L k};f ltg'{k5{ . xfd|f]df ePdWo]sL /f]hf xf] of] s]6L .Æ
l;l/yfksf] dgsf] t/ª\u kl9;s]sL ufO8n] b/efp ug{ vf]hL . p;sf] cg'xf/ / dgn] Tof] s]6L 5f]8\g] 5}g eGg]df 9'Ss ePsL lyO{ pm .
æslt lbg'kg]{ xf], /fte/sf nflu <Æ z/L/sf] t/ª\unfO{ vNtL;Fu t'ngf ug{ vf]Hof] p;n] .
æ/fte/sf nflu k"/} @))) cf/PdaL . k};f oxLF r'Stf ug'{k5{ . l6K; tkfO{+sf] OR5f .Æ
l;l/yfkn] a}+ssdf cfkm"n] sdfpg] dfl;s sdfO ljrf/ u¥of] / yfO d'b|fdf bfFh]/ x]¥of] . ToxL k};fn] p;nfO{ dlxgfe/ To:tf] cj;/ cfpg ;SYof] yfONof08df . t/ km]l/ csf]{ dgn] ;Demfof] a}+ss / ;f+3fOsf] lsg t'ngf ug'{ < ljb]zL;Fusf] s'/} csf]{ . ljb]zLnfO{ cf]5\ofg agfpg'sf] uj{n] p;sf] 5ftL km'lnof] . k};fsf] ul0ft cf]em]n k¥of] .
æof] t cln w]/} g} eof] . dnfO{ oxfF lnP/ cfpg]n] t /ftsf] xhf/ dfq eg]sL lyO{ .Æ p;n] z/L/sf] tfkdfg ttfpg] ls gttfpg] lg0f{o k};fdf hf]Vg] ;'/ u¥of] .
æ7Ls} 5, To;f] xf] eg] p;nfO{ ;Gt'i6 u/fpg] lhDdf tkfO{+sf] . dnfO{ lbg] Psxhf/ oxLF a'emfP/ p;nfO{ xf]6]n n}hfg ;Sg'x'G5 lognfO{ .Æ
l;l/yfksf] dg k};f / cl3lNt/ plePsL slnnL ;'Gb/Lsf] r]k'jfdf r]lkof] . 6fpsf]el/ låljwfsf /fFsf ;lNsP .
æ;fF3fO km]l/ slxn] cfOPnf / oL Ao'l6km'n;Fu /ft latfpg <Æ dgdg} lxDdtsf] ;fu/ p/fNof] .
æd hDdfhDdL Ps xhf/ cf/PdaL dfq} lbg ;S5' .Æ p;n] a}+ssf] lrsk]6 dfs]{6df af]lng] efiff af]Nof] .
æ7Ls 5, t/, s]6LnfO{ ;Gt'i6 kfg]{ lhDdf tkfO{+sf] .Æ l;l/yfksf] dg kl9;s]sL ;'Gb/Ln] j}Zoo'usf] efiff af]nL .
l;l/yfkn] vNtLaf6 …k;{Ú lgsfNof] / To;leqsf cf/PdaLsf rfªaf6 bzcf]6f gf]6 lemSof] . ;'Gb/Lsf] cg'xf/df lemlnSs lah'nL rDSof] . p;n] l;l/yfksf] x[bo rf]g]{ ;'Gb/LnfO{ Ozf/f u/L . b'j} aflxl/P xf]6 hfg .
9f]sfaf6 aflxl/g} nfUbf b'j} ;'Gb/Ln] sfg / d'v hf]8] . cfjh rflxF ;'g]g l;/Ln] . p;n] cfkm" klxn] cfP/ a;]sf] 6]a'ndf ;fyL 5 ls eg]/ x]¥of] . ;fyL ToxfFaf6 6fk sl;;s]sf] lyof] .
;8sdf /f]lsPsf] 6\ofS;Llt/ lgx'l/P/ l;l/yfksL :jKg;'Gb/Ln] lrgLofF efiffdf s] s] s'/ u/L, 8«fOe/n] 6fpsf] xNnfof] / uf8L :6f6{ u¥of] . pm 6\oflS;Lleq k;L . l;l/ klg pm;Fu} 6\oflS;leq k:of] .
cfkm"n] ;kgfdf b]v]sL k/LnfO{ ljkgfdf kfpFbf l;l/yfksf] 5flt km'lnP/ k|zfGt dxf;fu/hqf] ePsf] lyof] . p;sf] dgn] elg/x]sf] lyof]– æd klg lrgLofFx?sf] z/L/ lsg]/ df]h ug]{ ;fdYo{ /fV5' .Æ p;n] gfglemª /f]8df b]v]sf ;'Gb/Lx?eGbf stf xf] stf /fd|L / lx;L k/]sL ;'Gb/L b]Vof] ;Fu} 6\ofS;Ldf a;]sL s]6LnfO{ . p;n] dgdg} eGof]– æo:tf] rdTsfl/s ljsf; ug]{ b]zsL ;'Gb/L;Fu, Tof] klg ;f+3fOdf /ft latfpg kfpg' ;fFlRrs} 7"nf] cj;/ xf] . hLjgsf] uf}/j xf] .Æ
p;sf] dg ubub eof] ;Fu} a;]sL ;'Gb/Lsf] tftf]kg cfkm'df ;bf{ . z/L/el/ s'ts'lt nfu]/ cfof] . p;nfO{ sltv]/ 6\ofS;L xf]6n k'Unf eg]em}F eof] . 58\s] cfFvfn] s]6LnfO{ k'n'Ss x]¥of] . cl3 b]v]eGbf cem} /fd|L / lx;L k/]sL b]Vof] . 6\ofS;Lsf] ult;'rs ;'O !)) df uP/ cl8Psf] lyof] . Tof] ult b]Vtf c?a]nf p;nfO{ cTof; nfUYof] / 8«fOe/nfO{ cln :nf] ug{ eGYof] . t/, cfh p;nfO{ Tof] ult klg ;fx|} l9nf]h:tf] nfUof] .
æs] ltdL c+u|]hL af]N5\of} <Æ p;n] ;Fu} a;]sL s]6L;Fu 6fFl:;P/ dgsf] 8fxf zfGt kfg]{ pkfo lgsfNof] .
æP; cfO Pd .Æ g;f]r]sf] pRrf/0fdf p;n] hjfkm kmsf{O{ . c+u|]hL dft[efifLs} h:tf] pRrf/0fdf c+u|]hL af]nL p;n] .
æs] u5\of}{ <Æ s]6Lsf] ulx/fOlt/ 8'a'NsL nufpg] k|of; u/\of] .
æd Pp6f cg';Gwfg ub}{5', oxLFsf] Pp6f ljZjljBfnodf k9\b} klg 5' .Æ
o'jtLsf] pQ/;Fu} p;nfO{ ghflgFbf] em6\sf nfu]sf] cg'ej eof] . s] sf] cg';Gwfg ub}{ xf]nL of] s6L < km]l/ lsg o:tf] k]zfdf < s]xLa]/ cl3 3'd]sf] xf]6nsf] eJotf ;D‰of] . xf]6ncufl8sf] hf]8L cfFvfdf Nofof] / 8'Fufsf] 5]pdf tF5f8d5f8 u/]/ kmf]6f] lvRg] ;'Gb/Lx? ;Demof] . cfkm"leqsf] Hj/f] cf]n]{sf] cg'ej u/\of] . 6\ofS;L cfkm\g} ultdf bf}l8/x]sf] lyof] pm a;]sf] xf]6nlt/ .
æsfd u5\of}{ eg] km]l/ o:tf] k]zfdf <Æ  
ælsg < d of] k]zfdf gePsL eP tkfO{+ / d]/f] e]6 s;/L x'GYof] < o;nfO{ d ;+;f/sf dflg; lrGg] / a'‰g] Pp6f pkfo 7fG5' . d afWotfn] xf]Og :j]R5fn] o;df nfu]sL x'F . k};f t lnG5' t/ Tof]eGbf a9L d ;+;f/sf dfG5]nfO{ a'‰5' o;af6 . d]/f nflu of] klg Pp6f cWoogsf] If]q xf] dflg; a'‰gsf nflu .Æ
l;l/yfk tLg 5s k¥of] . Tolta]nf;Dd p;n] Tof] s]6lsf] gfd klg ;f]w]sf] lyPg . cfk'mleqsf rfxgf k"/f ug]{ Pp6L of}gsdL{eGbf a9L s] g} xf]nL / < eGg] 7fg]sL s]6Ln] em6\sf lbg] pQ/ lbPkl5 p;nfO{ Tof] s]6Lsf] gfd ;f]Wg dg nfUof] .
æs] d ltd|f] gfd hfGg ;S5' <Æ l;/Lsf] x[bo Tof] ;'Gb/Lk|lt sf]dn x'Fb} uof] . ;'?df p;n] Tof] s]6L b]Vtf pmk|lt h'g efjgf lyof] Tof] qmdzM lanfpFb} uPsf] lyof] . p;sf] hjfkm / JolStTjn] p;nfO{ ufNb} nu]sf] lyof] .
æd]/f] gfd lhof . of] d]/f] c+u|]hL / lrgLofF gfd Pp6} 5 .Æ ;+lIfKt pQ/ lbO{ / aflx/lt/ kmsL{ . l;l/yfknfO{ p;sf] s'/fn] x'g;Dd cfZro{df kf/\of] . p;sf] 6fpsf] km'6\nfh:tf] u/L /Gylgof] . z/L/a]Rg] klg ;f]v x'g;S5 < o:tf] klg cWoogsf] laifo x'g;S5 <Æ lh1fzf h'd'{/fP/ p7] zlStzfnL ag]/ .
lhof l;/Llt/ kmsL{– æd o;af6 ;+;f/sf dflg;sf] ;f]r, :jefj, hLjgz}nL / Jojxf/ a'‰g rfxG5' . cfˆgf] z/L/sf] cfjZostf k"/f u5'{ . o;}af6 cfjZos kg]{ k};f klg sdfpF5' . k};f d]/f] nflu ;xfos dfq xf] .Æ olt eg]/ lhof km]l/ aflx/lt/ cfFvf bf}8fpg yfnL . s]xLa]/sf] df}gtfkl5 l;/Llt/ kms]{/ egL– æd rLg / c? b]zsf dflg;df s] leGgtf /x]5 eGg] s'/f a'‰b}5' o;af6 . dflg;sfaf/]df ulx/f] ?lr 5 d]/f] .Æ
l;/Lyfkn] cfˆgf] prfO 36\t} uPsf] / lhofsf] prfO a9\b} uPsf] cg'ej ug{ yfNof] . p;nfO{ Ps}l5gcl3 ;':t nfu]sf] 6\ofS;Lsf] ult ca cem} ;':t eP x'GYof] eGg] nfUg yfNof] .  
æd cWoogsf nflu dfq} o;df nfu]sL x'F . dnfO{ k]z]j/ j]Zof g7fGg'xf]nf .Æ
lhofsf] kl5Nnf] egfOn] l;/Lsf] dgdf cf7 /]S6/ :s]nsf] e'sDk uof] . sxfF p;n] ;f]r]sL of}gsdL{ o'jtL, sxfF p;sf s'/f Û p;nfO{ 6\ofS;L kmsf{P/ Tof] s]6LnfO{ gfglemª /f]8d} nu/ 5f]l8lbpmF / PSn} xf]6n kmsf}{+em}F nfUof] . ;f]Rbf;f]Rb} 6\oflS; £ofRr /f]lsof] xf]6n cufl8 .
============
/ftel/ ;+;f/s} cfZro{nfUbf] k/fqmd ug]{ b]zsL Pp6L ;'Gb/Lsf] z/L/ lsg]/ ef]Ug] pTs07fdf /x]sf] l;l/yfknfO{ o'jtL;Fusf] ;Dafb lgs} ef/L x'Fb} uof] . z/L/sf] Jofkf/ ug]{x? ls t afWotfn] ls s'ntsf sf/0fn] o;df nfu]sf x'G5g\ eGg] p;sf] ;f]rfO em'6f] agfOlbPsL lyO{ lhofn] . To:tf] k]zfdf nfu]sL o'jtLn] To:tf] s'/f unL{ eGg] p;n] bz dgdf Ps dgn] klg ;f]r]sf] lyPg . t/ eof] To:t} . slxn]sfxLF ;f]r]sf] / ePsf] s'/f pN6f] eOlbG5 . l;l/yfk To; lbg ToxL ef]Ub} lyof] Tof] lrgLofF o'jtL;Fu .
o'jtLsf] pGd'St zAbn] p;sf] dgdf cg]sf}F cfz+sfsf 5fn p7] . rLgdf o'jtLx?nfO{ ljb]zLsf] u'Ktr/Ldf nufOG5 eGg] klg ;'g]sf] lyof] p;n] . st} To;} t xf]Og < dgdg} 8/n] c8\8f hdfpg yfNof] . z+s}z+sfn] 3]l/P/ pm 6\oflS;af6 aflxl/of] / sf]7flt/ a9\of] lhofsf] ;fydf . 9f]sf vf]n]/ sf]7fdf k:gf;fy p;n] lhofsf] cg'xf/df cfFvf bf}8fof] . p;sf] cg'xf/df g ;+sf]r lyof] g nHhf / xLgtf . lhofnfO{ a]8df a:g Ozf/f ub}{ cfkm" rflxF afy?dleq l5/\of] .
afy?dleq lhofsf zAb rf/}lt/ 7f]lsP/ u'lGhPem}F nfUof] l;l/yfknfO{ . slt 9'Ss;Fu eGg;s]sL xf]nL– æof] d]/f] ;f]v xf], cWoog xf] eg]/ < s] of] k]zf klg ;f]v x'g;S5 < ;f]v g} xf] eg] To:tf] 7fpFdf lsg uO{ z/L/sf] df]ntf]n ug{ <Æ p;sf] lubL el/of] o:tf cg]s cg'Ql/t k|Zgn] .
l;l/yfksf] z/L/sf] Hj/f] ca lbdfult/ ;/]sf] lyof] /x:o ag]/ . p;n] o'jtLnfO{ p;sf] sfd / kl/jf/sfaf/]df ;f]Wof] . o'jtLn] lgM;+zf]r atfO{ ;a} s'/f .
pm Pp6f OlGhlgo/sL kTgL lyO{ ev{/} ljjfx u/]sL . >Ldfg\ rLgs} s'g} b'u{d e]udf sfddf lyP . p;sf >Ldfg\ p;nfO{ ;f+3fO /fv]/ k9fpg rfxGy] . pm ToxfF s'g} xf]6ndf sfd uyL{ / cWoog klg ub}{ lyO{ . of}g dgf]lj1fg / ljb]zLx?sf] of}g Jojxf/df p;sf] ulx/f] ?lr lyof] .
;xh efjdf p;n] eg]sL lyO{— æ;]S;sf] aGb]haf6 d'lSt ;a}eGbf 7"nf] d'lSt xf] . klZrdfx?n] o;nfO{ a]n}df tf]8]/ kmflnlbP . xfdLn] Tof] tf]8\g ;s]gf}F, xfdL alGwt 5f}F Psn k'?ifk|lt . d oxL dgf]lj1fgsf] cWoog ul//x]sL 5' oxfF a;]/ . xhf/ k':ts k9]/ cfh{g u/]sf] ;}4flGts 1fgeGbf Jojxf/af6 cflh{t 1fg ;Tosf] glhs x'G5 . d}n] u/]sf] cg'ejdf hlt oyfy{ k':ts k9]/ slxNo} kfpg ;lStgF . o;df nfu]/ el/ofb]lv /fhg]tf;Ddsf dflg;sf] cflgafgL / Jojxf/ a'‰b}{5' . of] ;lsgf;fy d o;af6 cnu x'g]5' .Æ
lhofsf] s'/fn] l;l/yfksf] d'6' xlNng yfNof] . p;sf] dgn] Tof] s]6LnfO{ s'g} of}gsdL{ geP/ c? g} s]xL xf] eGg] 7fGof] . s]6Lsf] af}l4s prfOn] l;l/yfknfO{ emg\emg\ lyRt} nUof] .
pm r'krfk a;]sf] b]v]/ lhof cfkm}Fn] km]l/ d'v vf]nL— æ;a}eGbf k|frLg / ;a}sf] rf;f]sf] k]zf xf] of] . b]vfpg' / gb]vfpg' dfq} km/s xf] . n's]/ ug{ gkfpFbf ;a} Odfgbf/ g} nfU5g\, n's]/ ug{ kfof] eg] ;a} n8v8fpF5g\ . tkfO{+ cfˆgL >LdtLn] yfxf kfpg] cj:yf eof] eg] d;Fu cfpg'x'GYof] / < ;a}sf] xfn o:t} 5 . of] k]zfsf dflg;k|lt cfslif{t gx'g] dflg; la/n} 5g\ ;+;f/df . sf]xL n's]/ u5{g\ sf]xL v'n]/ km/s olt dfq} xf] . cfkm"nfO{ cfjZos kbf{ k'?if;Fu a:g', s'/fsfgL ug'{, z/L/sf OR5f k"/f ug'{ ;fdfGo s'/f xf] d]/f nflu . dxFuf]df d]/f] z/L/ ef]Ug sf]xL tof/ x'G5 eg] l;Q}Fdf lsg pgLx?nfO{ Tof] cj;/ lbg" < sf]xL k};f lnP/ c?sf] cfjZostf k"/f u5{g\ d d]/f] cfjZostf k};fdf a]R5' .Æ lge{otf;fy af]nL/xL lhof . l;l/yfk >f]tf ag]/ p;sf s'/f ;'lg/Xof] . k|ltjfb ug]{ s'g} 7fpF b]v]g p;n] . uNb} uof] leqleq .
lrgLofF o'jtLsf] aflx/L ;'Gb/tfdf clNemP/ d;fh ;]G6/ k'u]sf] l;/Lsf] rfxgf df6f]df ldnfO lbO{ lhofn] . p;sf] rfxgfn] kN6f vfof] . o'jtL;Fu z/L/lqm8fdf /dfpg] lxDdt h'6fpg d'l:sn eof] p;nfO{ . cfkm" klUnFb}, uNb} / 36\t} uPsf] clg o'jtLsf] af}l4stf / tfls{stfn] p;nfO{ vn{Kk} lgn]sf] cg'ej ug{ yfNof] . klUnFb} uPsf] d}gaQLem}F cfˆgf] sb klg 36\t}56\t} uO/x]h:tf] nfUof] p;nfO{ .
lhof l;/Lsf] cg'xf/ lgofNg rfxGyL, pm;sf cfFvfdf cfFvf h'wfP/ s'/f ug{ rfxGyL t/ p;n] Tof] lxDdt u'dfO;s]sf] lyof] . p;sf] dgn] eGg yfn]sf] lyof]]– æof] s]6L ca d hfG5' eg]/ p;n] lng] k};f lnP/ sf]7faf6 labf xf]cf];\ / cfkm" ;~rf];Fu ;'tf}F . h] x'g'eof] cab]lv o:tf] uNtL bf]xf]¥ofpg] 5}g eg]/ dfkmL dfuf}Fdfuf}Fh:tf] nfUof] p;nfO{ . d'v kmf]g{ eg] ;ls/x]sf] lyPg .
æd Pp6L ljjflxt o'jtL x'F . dleq klg z/L/sf rfxgf Ho'Fb} 5g\ . d]/f >Ldfg\ daf6 @))) lsdL 6f9f 5g\ . Pp6f s]6fdfG5] vNtLdf k};f af]s]/ ltdLh:t} sf]7L rfxfg{ ;S5 eg] kTgLn] klg To;}u/L s;}af6 ;'/lIft ?kdf k};f lnP/ cfkm\gf] rfxgf k"/f u5]{ eg] s] cGoyf eof] / < d ToxL ul//x]sL 5' . d]/f] z/L/k|lt cfslif{t eP/ ef]Ug rfxg] k'?ifx? hlt;'s} k};f ltg{ tof/ 5g\ eg] d lsg s;}nfO{ l;Q}Fdf cfkm\gf] z/L/ ;'Dk"F <Æ
lhofsf] egfO l;l/yfksf nflu ufnfdf r8\rg xfg]em}F eof] . p;nfO{ nfUof]– of] s'/f lhof p;nfO{ g} eGb} 5] . p;sL klg 3/df ev{/} dfq ljjfx u/]/ NofPsL >ldtL 5] . pmleqsf rfxgfnfO{ p;n] klg s'g} ckl/lrt o'jsaf6 k"/f ug{ vf]hL eg] < s] d To;nfO{ ;xg ug{ ;S5' <
l;/Lyfk ;f]rdf 8'la/x]s} lyof], lhof a]8df 8ª\/ª\u kN6L pQfgf] k/]/ . p;sf k'i6 aIf:yn 6fs'/fh:tf b]lvP pQfgf] k/]sf] o'jf z/L/df . 3'F8fdfly;Dd 5f]Kg] ldgL:s6{ ;/]/ lgs}dfly k'Uof] . p;n] u'Ktf+u 5f]Kg nufPsf] leqL a:q pbf+uf] eof] . d'vdf ¥ofn r'xfpFb} p;n] lz/b]lv kfp;Dd} lhofnfO{ x]/\of] / cfkm"leq s'g} lxDdt ar]sf] 5 ls eg]/ lgofNof] . z/L/nfO{ tof/ kfg]{ k|of; u¥of] t/ ;s]g pm uln;s]sf] lyof] lhofsf] yKk8 / ck/fwaf]wn] .    
æltdLn] a'em]sf] rLg / clxn]sf] rLg km/s 5 l;/Lyfk .Æ
lhofsf] b[li6df l;/lyfk;Fu p;nfO{ luhf]Ng] ;fx; dl/;s]sf] lyof] . l;/Lsf] z/L/ lxpFem}F ePsf] lyof] . lhofsf] egfO;Fu} p;n] km]l/ ;D‰of] cfkm\gL >LdtLsf] cg'xf/ . lhofn] b'j} xft p;sf] sfFwdf /fv]/ cFufnf] df/L . l;/yfksf] z/L/df s'g} gofF t/ª\u ;NanfPg . lhofsf] z/L/af6 ;Ns]sf] cfuf]sf] /fk t cg'ej u¥of] t/ cfkm" /flkg ;s]g .
l;/lyfknfO{ lhofsf] z/L/n] nk]6\g} nfu]sf]a]nf p;sf] df]jfOnsf] 306L aHof] . sn p;sL >LdtLsf] lyof] yfONof08af6 . cGsgfpFb} ux|f}F dgn] p;n] kmf]g p7fof] . lhof p;sf] z/L/df n'6k'l6PsL lyO{ . >LdtLn] yfxf kfpnL eg]/ lhofnfO{ zfGt /xg ;+s]t u¥of] . xLgtfsf] bnbndf efl;P/ s[lqd v';L JoSt u¥of] >LdtL;Fu .
æs:tf] x'Fb}5 l6«k . /dfOnf] g} t xf]nf lg . xf]6nd} 5f} ls aflx/ < k};f slt vr{ u¥of} < dnfO{ s] NofOlbg] ljrf/ u¥o} <Æ Ps} k6s k|Zg}k|Zgsf] jiff{ u/L >LdtLn] .
eGg'kg]{ s'/f t cs}{ lyof] t/ p;n] eGof]– æclxn] xf]6n kms]{ . ysfO nfu]sf] 5 . ;f]r]eGbf lgs} leGg 5 ;f+3fO, ltdL / d]/f] sNkgfaf6 lgs} 6f9f . cfZro{hgs /x]5 of] 7fpF .Æ
p;n] >LdtLsf] nflu eg]/ s]xL lsg]sf] lyPg . cfkm"n] klg s]xL lsgd]n ug{ EofPsf] lyPg . ahf/ 3'Dg / lsgd]n ug{sf nflu b'O{ xhf/ cf/PdaL 5'6\ofPsf] lyof] . Ps xhf/ d;fh ;]G6/df 5f]8]/ cfO;s]sf] lyof] . ca pm;Fu Ps xhf/ dfq afFsL lyof] . >ldtLsf] kmf]gkl5 pm emNofF:; eof] . ;a} k};f Ao'l6km'nsf] gzfdf nfu]/ l;WofO;s]sf] lyof] . cem} ef]ln laxfg ;Fu} /x]sL ;'Gb/Lsf] labfOdf slt vr{ x'g] xf] lglZrt eO;s]sf] lyPg .  
l;/Lyfkn] >LdtLnfO{ ;f+3fO lgs} vlr{nf] zx/ ePsf], k};f ;a} 3'Dg / vfgdf ;lsPsf], ;fdfg klg lgs} dxFuf] ePsf] s'/f u¥of] . k};f ;lsPsfn] dxFuf ;fdfg gNofP klg Pp6f lrgf] Nofpg] afrf u¥of] . k};f ;lsg nfu]sf] 5, w]/} ck]Iff g/fv x} eGb} kmf]g /fVof] p;n] .
lhof p;sf] s'/f ;'g]/ d':s'/fO{ . l;/Lsf] cg'xf/ eg] cem sfnf]lgnf] eof] .
lhofn] Gofgf] cFufnf]n] km]l/ nk]l6lbO{ l;/LnfO{ . pm >LdtLsf] kmf]gkl5 emg\ hd]/ lxpF eO;s]sf] lyof] . p;sf] d'6' klg hf]8hf]8n] wl8\s/x]sf] lyof] . lgGofp/f] / nlHht lyof] p;sf] cg'xf/ .
sf]7fleqsf] jftfj/0f PsfPs af]lemnf] eof] . lhofn] sl;nf] cFufnf]df l;/LnfO{ s;L / cln efj's x'Fb} egL– ædnfO{ yfxf lyof] l;/L ltdL c? s]6LnfO{ h;/L ef]Ug ;S5f} To;/L dnfO{ ef]Ug ;Sg] 5}gf} . t/ klg ltdLn] d]/f] /fte/sf] ;do a's u/]sf 5f} . ltd|f] clwsf/ 5 ddfly .Æ lhofn] eg] klg l;/Ln] cfkm"nfO{ tof/ kfg{ ;s]g .
ædnfO{ cFufnf]df s:g] lxDdt t lgs}n] u5{g\ t/ ef]Ug] lxDdt eg] sd}n] u5{g\ . oxL d]/f] zlSt xf] >Ldfg\k|ltsf] k|]dsf] . ha pgLx? d;Fu s'/f ug{ yfN5g\, d]/f] af/]df ;f]wLvf]hL ug{ yfN5g\ pgLx?df Tof] zlSt g} pTkGg x'g ;St}g . uN5g\ pgLx? . uNtL ug]{x?;Fu sxfF zlSt x'G5 / <Æ  
æg}ltsan cfj]ueGbf lgs} anjfg /x]5 lhof . d ltdL;Fu xf/]F .Æ  
l;/Ln] vNtLaf6 k;{ lgsfNof] lhofnfO{ ljbfO ug{ . lhofn] k'n'Ss x]/L p;sf] k;{lt/ / 6fpsf] csf]{lt/ kmsf{O{ . l;l/yfkn] rfn kfPg . p;n] k;{ vf]Ng vf]Hof] lhofn] /f]sL .
æltdLnfO{ nfUbf] xf] lrgLofF d;fh ;]G6/ / lrgLofF o'jtLx? ljb]zLsf vNtL l/Tofpg z/L/ klg a]Rg tof/ 5g\ . t/ Tof] cj;/ t pgLx? :jod\n] lbPsf x'g\ . pgLx? d~h'/ geP s;n] l/Tofpg ;S5 pgLx?nfO{ < ltdL ToxfF guPsf] eP s;/L l/lQGYof] ltd|f] vNtL < ha;Dd ltdL :jod\n] :jLs[lt lbFb}gf} ta;Dd ltdLnfO{ s;}n] klg laufg{ ;St}g . cfkm"nfO{ l/TofP/ wgL ePsf] uf}/j ug'{eGbf ;Todf afFRg' s}ofF}u'0ff d"Nojfg 5 l;/Lyfk . d oxL efjgf ;f6\g rfxG5'' o;df nfUg] ;+;f/sf dflg;;Fu .Æ
olt eg]/ lhofn] l;/LyfknfO{ cfkm\gf] Gofgf] cFufnf]df s;L . /fte/ /dfOnf cg'ej ;f6f;f6 u/] pgLx?n] . laxfg k|m]; eP/ sf]7faf6 lg:sg} nfUbf lhofn] 6]a'ndf /fv]sf] l;l/yfksf] k;{ vf]n]/ lgofnL . p;sf] k;{df hDdf !) cf]6f lrgLofF gf]6 lyP ;o;osf . l;l/yfk lhoflt/ x]l//x]sf] lyof] ofrs cfFvfn] . lhofn] ;a} gf]6 lgsfnL . l;l/sf] d'6'sf] w8\sg XjfQ} a9\of] . /f}F 7f8f eP . cfª l;l/ª\u eof] . lhofn] k'n'Ss x]/L pmlt/ . ofrs cfFvfn] s]xL elg/x]sf] lyof] . lhofn] cfFvfsf] efiff a'emL / kfFrcf]6f gf]6 cfˆgf] xftdf lnO{ . kfFrcf]6f l;/Lyfksf] xftdf /fVt} egL– æof] kfFr;o d]/f] 6\ofS;L ef8fsf nflu clg of] kfFr;o ltd|L >LdtLnfO{ ;f+3fOsf] pkxf/ lsGgsf nflu .Æ
olt eg]/ lhofn] l;/Lsf] ufnfdf ufnf hf]8]/ c+sdfn u/L . 5'l6\6P/ km6fkm6 lg:sL xf]6naflx/ . l;/Lsf cfFvf 6]ansf] g]dsf8{df k/] . sf8{df n]lvPsf] lyof]— ælhof, of}g dgf]lj1fg cWo]tf, ljBfjfl/wL ljBfyL{ .Æ ;hn g]qn] p;n] aflx/ x]¥of], lhof 6\oflS;leq al;;s]sL lyO{ .Æ @)&@.!).!)
..Olt..
ljZjf;
a]Olhª cf]nlDks kfs{af6 u|]6jfn x]g{ jf8flnªlt/ lxF8\g} nfUbf ;8sd} pleP/ No' lqmli6gf / ldi6/ emfªn] vf;v'; u/] . No' k;nlt/ bf}8L s] s] g 5'6\of]em}F u/]/ . Ps} l5g ;a} cndNn k/] . æoltsf dflg;nfO{ ljnvaGb kf/]/ sxfF uPsL xf]nL ;a}nfO{ cu'jfO ug]{ lhDd]jf/L kfPsL Tof] s]6L <Æ ;a}sf] dgdf v'Nb'nLsf] u|]6jfn 7l8of] .
lxpFbsf] ;do . /fltsf] lxpF jiff{n] ;lxg;Sg' hf8f] lyof] . hf8f] dflg;sf] ufnfdf, cf}nfdf, gfsdf, cfFvfdf htftt} l7xL ag]/ kl;;s]sf] lyof] . ePe/sf afSnf n'uf nufP/ klg g5f]lkPsf gfssf Kjfnaf6 ;'n'n'n' l;Fufg ag]/ l7xL eml//x]sf] lyof] . g9flsPsf lrlgofF sfnf 6fpsf ;]t} ePsf lyP lxpFsf] efO t'iff/f]n] . ;8sdf ;nx em}F tF5f8d5f8 u/]/ c6];d6]; x'g] uf8Lx? To; ljxfg cf/fdn] 3l;|/x]sf lyP uGtJolt/ . d Ps x'n ljb]zL;Fu l7Ë pleO/x]sf] lyPF No' / emfªnfO{ k5\ofpFb} .
æTof] s]6L o:tf] hf8f]df lsg bf}8]sL xf]nL k;nlt/ <Æ d]/f] k|Zg;"rs 6fpsf] 3'Dg yfNof] kmgkmlg— ækSs} klg s]xL vfg]s'/f lsGg uPsL xf]nL . laxfg} /]i6'/]G6df em'lDdP/ …ef]s efFRg]Ú lrlgofFx? ;dodf vfg'k5{ eGg] v'a Vofn u5{g\, Tof] s]6L kSs} klg vfg]s'/f lsGg uPsL xf]nL . geP kfgL lsGg uPsf] x'g'k5{ .Æ
;DxfNg} g;lsg] u/L ;Nanfof] d]/f] 6fpsf] . csf]{ hfGg] eP/ eGg yfNof]– ætFnfO{ s] sf] v;v; < cfh lbge/sf nflu tF log}sf] kl5 nfUg] t xf] lg Û a;\ g r'krfk, hltv]/ hxfF nfG5g\ nfG5g\ n'?n'? kl5 nfu\ . t]/f] s]xL rNg] ePkf] v;v; ÛÆ
eGg t 7Ls} eg]sf] xf] p;n] t/ dg t xf] s] dfGYof] Û Tof] uf]/L kftnL lrl6SS k/]sL No' lqmli6gfnfO{ la;{g} ;s]g p;n] . æd/L slt /fd|L xf]nL < ;fFRr} lx;Lk/]sL kf] 5 t Tof] s]6L t Û s'Fb]/} agfPh:tL . kms{]/ sltv]/ cfpnL <Æ 56kl6Psf] 56kl6Ps} u¥of] d]/f] dg . s]6L cfpg] 5Ff6 ePg . Hofs]6 alx/ lg:s]sf cfF}nf l7xLn] xn g rn eP .
;8s lqmli6gfnfO{ s'g]{ x'n @% hgfsf] lyof] . sf]xL clk|msfaf6 cfPsf xA;L, sf]xL yfONof08af6 cfPsf yfO{, sf]xL hlh{ofaf6 cfPsf uf]/f, sf]xL Sof/f]laog If]q / blIf0f cd]l/sfaf6 cfPsf uf]/f / uFx'uf]/f ldl;Psf lx:Koflgs, /+lur+uL lyof] xfd|f] ;d"x . sf]xL ev{/}sf, sf]xL a}Fz eflu;s]sf . a8f] ljlrq vfnsf] lyof] sl/j b'O{xKtfsf] nflu rLg ;/sf/sf] lgDtfdf a]Olhª l5/]sf] xfd|f] ;d"x .
d}n] No' lqmli6gf gcfpGh]n ;do kfPsf] lyPF 6fpsfel/ :ofpmF:ofpmFlt sL/f pdfg{ .
Sof/]laog ;'Gb/L /f]ldnf glhs} cfO{ / d]/f] l7xLu|:t sfg ttfpg] k|oTg u/L – æof] No' klg ljlrqsL /lx5] . o;/L ;8sdf /fVg' g} lyof] eGg] cln l9nf] af]nfPsf] eP klg t x'GYof] lg Û lsg xtf/xtf/ xf]6naf6 alx/ lgsfn]sL xf]nL xfdLnfO{ <Æ
p;sf tndflysf bfFt sl;nf ePsf lyP ls lyPgg\ Tof] t d}n] x]l/gF t/ s'/f ;fFrf] lyof] . d]/f] dgdf klg o:t}o:t} u/dfu/d ax; grn]sf] t sxfF xf] / . t/ d}n So/]ljog /f]ldnfnfO{ cfkm' leqsf] ax; zfGt ePsf] b]vfpFb} k'm;k'm;fPF d'v / gfsaf6 k'Tk'tL w'jfF lgsfn]/— æs]xL h?/L ;fdfg 5'6]h:tf] 5, lng uPsL xf]nL .Æ
No' uPsf]lt/}af6 ;a}nfO{ sf]r]/ 8AafaGb ug{ ldNg] Pp6f a; xfdL ePlt/ x'OFlsFb}} cfof] . xfd|f] cufl8 7\f:; /f]lsFb} leqsf] rfns bnsf] ;b:on] emfªlt/ kms]{/ s] s] eGof] lrlgofF efiffdf,  xfdLn] a'em]gf}F .
a; ;fx|} uhasf] lyof] . hf8f]sf] s7\ofªluPsf] z/L/ ttfpg] tftf] lyof] leq . alx/ pleFbf s7\of+luPsf] xfd|f] z/L/ a;leqsf] tftf] kfPkl5 qmdzM km}lng yfNof] . sfnf, uf]/f, uxF'uf]/f ;a} cg'xf/df lrlgofF /fli6«o km"n lkof]gL 9sdSs km'n]h:tf eP . t/ cfFvf eg] No' sf] vf]hLdf pm uPlt/} lyP .
æstf x/fPsL xf]nL Tof] s]6L <Æ ;Fu} xfdLnfO{ 3'dfpg lg:s]sf] cUnf], uf]/f], l7Ss df]6f] emfª klg e'6e'l6Psf] cg'xf/ No'lt/af6 a6f/]/ xfdLlt/ kmSof]{ . cf}Fnf efFr]/ uGg yfNof] lrgLofF efiffdf . No', ;, ;f, l; ========== s] s] s] s] . ;a} a;leq aGb eO;s]sf] b]v]/ pm kms]{/ cfˆgf] l;6df yrSs a:of] . cldnf] d'v kf/]/ alx/lt/ kms]{/ cfFvf t]:of{of] km]l/ No'lt/} .
8«fOe/ Psfk§Lsf] ‰ofn v'Nnf u/]/ ;8sdf em/\of] / vNtLaf6 æcf7 v';LÆ -lrgdf r'/f]6sf] a§fdf  alx/ P6 xoflKkg]; n]lvPsf] x'G5 ._ dWo]af6 Pp6f v';L lgsfNof] . Uof; nfO6/ …6\jffSsÚ kf/]/ v';L afn]/ d'vdf emf]:of] / w'jfF k'Tk'tfpFb} kmfNb} ug{ yfNof] .
k"j{af6 ;"o{n] ;'D;'Dofof] nfnLsL/0fsf ;fydf . 3fdsf ls/0fx? clnslt a]Olhªsf] pQ/lt/sf kxf8df 7f]lSsP, clnslt rf}8f ;8sdf lkmFlhP, s]xL ls/0f glhs} /x]sf] a8{ g]i6 :6]l8odlt/ ;f]lemP, clnslt ls/0f xfd|f] j/k/ lxpFn] 5f]lkPsf xl/of ?vx?df 6lNsP, clnslt ls/0f ;–;fgf w'kLsf sf]lgsn cfsf/leq k;] . l;;f l5rf]n]/ xfd|f] a;leq klg l5/] . xfd|f] cg'xf/, xft, Hofs]6 ;a}lt/ :kz{ u/] tL ls/0fn] . ;do b]vfpg] 38Ln] l7;\ u/\of] xfdLlt/ kms]{/ .
38L xfdLlt/ kms]{/ eGb} lyof] – æNo' lqmli6gfsf] uf]/f] / lrl6Ss k/]sf] cg'xf/ v]nfpFb} ljtfof} ltldx?n] cfwf 306f . ctf]ktf] 5}g p;sf] . sxfF j]kQf ePsL xf]nL Tof] s]6L < cfh ltdLx?sf] ljxf b]lvg] ef] ef]sn] .Æ
æ;dosf] 3]/faGbLdf /dfpg] Tof] ;'Gb/L sxfF x/fPsL xf]nL t < olt Psflaxfg} t o;/L x/fpg' gkg]{ xf] . /flt eP t x/fpg' :jfefljs lyof] .Æ c/asf] ux'Fuf]/f] bfx|Ljfn uAa/ af]Nof] vlkg;Sg' ePkl5 . d}n] p;sf] s'/fdf wflg{sf] 6fpsf] a6f/]/ lkm:; ub}{ bfFt b]vfO lbP . p;n] klg cfFvf, gfs, d'v / sfg v'DRofof] Ps}rf]6L . ;a}n] cfFvf 3'dfP uAa/lt/ . uf]/fn] s'd p7fP / d'v lauf/] .
xfd|f] rrf{ aGb ePkl5 No' lqmli6gfsf] lkmlt{ ;jf/L eof] xftdf ;fgf] Knfli6s emf]nf;Fu} . kftnf cf]7leq s}b ;fgf] d'v / lrD;f cfFvf xfdLlt/ ;f]‰ofP/ c+u|]hL zAb pRrf/0f u/L– æ;/L .Æ
æug]{a]nfdf dgkl/ clg eGg]a]nfdf ;/L .Æ uAa/n] xfF;f]df p8fof] p;sf] …;/LÚ nfO{ . a; xfFSg] rfnsn] ;8sdf pleP/ Ps XoflKkg];\ p8fO;s]sf] lyof] . pm l;6sf] 5]pkl§sf] 9f]sf vf]n]/ lelqof] . uf8Ln] ult lnPsf] s'/f p;sf] cfjfh / ult;'rs oGqn] xfdLnfO{ eGof]– æNo' gcfP/ dfq} gq d t s'b\g tof/ g} lyPF .Æ
xfdL rGb|dfaf6 b]lvg] Pp6f dfq} dfgjlgld{t ;/rgf x]g{ ps';d's'; eP/ al;/x]sf lyof}F . slta]nf k'luPnf Tof] cfZo{hgs 7fpF < ;a}sf cfFvf cufl8lt/} ;f]lemPsf lyP tftf] 8Ajfleq aGb eP/ .
af8flnª k'Ubf slnnf 3fdsf ls/0fnfO{ x':;'n] cfkm'leq n'sfO;s]sf] lyof] . x':;'leq 5f]lkP/ o'jfx?, a'9fa'9Lx?, rLgsfx?, rLg aflx/sfx ;a} xtf/xtf/df v'6lsnf r9\g], lx8]sf], xfF;]sf], l/;fPsf], /dfPsf], 5flt km'nfPsf], v'DRofPsf], ds]{sf], ss]{sf], 7fl8Psf], lgx'l/Psf], 9Ns]sf], plePsf], ;dfPsf], 5f]8]sf] cg]scg]s kf]hdf Sofd]/fleq s}b x'g xtl/Psf lyP .
No' lqmli6gf ;fgf] / /x:odo kf]sf] xftdf lnP/ a8]dfsf] Tof] k'/fgf] eJo kvf{nlt/ a9L . 3l/3l/ emfªlt/ kms]{/ Tof] kf]sf] 5fDyL clg xfF:yL s] s] g 5 Tof]leqemF} u/]/ . p;sf] Tof] kf]sf]leq s] lyof] To;sf] /x:o eg] p;n] s;};Fu vf]n]sL lyOg .
k|j]zåf/ s6]/ cl3 a9gf;fy kvf{nsf] b'j}lt/ kmnfd] ;fªnfdf c6];d6]; u/]/ 3';fl/Psf aGb tfNrfx? b]vfk/] . s'g} ev{/}sf l6lnSs 6Ns]sf gofF, s'g} ?Gr] cg'xf/sf] dflg;em}F cFWof/f, s'g} d[To'glhs k'u]sf] dflg;em}F rds x/fPsf yl/yl/sf . ljxfgL lztn] 5f]lkP/ tL tfNrfx? ko{6snfO{ lgofln/x]sf lyP tnb]lv lgs} dfly hfFbf;Dd .
sf7df8f}Fsf /}yfg]x?sf] a:tL e]8fl;+df Pp6f leQf] 5 hxfF k};fdf sLnf 7f]s]/ leQfdf 6fFl;lbPkl5 Tof] 7f]Sg]sf] sfg kfSt}g eGg] 7flgGYof] . Hofb} s'?k lyof] Tof] leQf] sfF6L / cnDo'lgodsf v'b|] k};fn] . dnfO{ Tof] b]Vtf nfu]sf] lyof]– k'/fgf a:tLdf k'/fgf k/Dk/f hLljt 5g\ . s'g} cGwljZjf; xf]nf of] klg .
sfg kfSg' / lsnf 7f]Sg'sf] tfnd]n d]/f] vf]k8Ln] slxNo} b]v]g . a? dnfO{ xfF;f] p7]sf] lyof] . d]/f] dg lªRr xfF;]sf] lyof] Tof] b]v]/ .
ælrgLofFx? t ef}ltsjfbL x'g\, sxfF k/Dk/f / cGwljZjf;sf bf; x'g\ / < ;fF:s[lts qmflGt u/]/ kmfln;s] o:tf yf]qf s'/f . s'g} vf; j}1flgs s'/f xf]nf o;df klg . e]8fl;+sf] k};f 7f]Sg] rngh:tf] t sxfF xf]nf / ;+;f/nfO{ g} cfZro{df kfg]{ sDo'lgi6 b]zdf .Æ u|]6jfnsf] psfnf] k}bn ;jf/ x'Fbf d]/f] dgn] eGb} lyof] .
xfdL a8]dfsf] Tof] u|]6 jfn kfOtfnfd'lg kfb}{ cl3 a9\of} . No' klg xfdL;Fu lyO{ lrD;f cfFvfaf6 xfdLnfO{ lgu/fgL ub}{ .
s]xL 5'6] jf x/fP eg] kl5 vf]Hg x}/fgL x'G5 eg]/ kvf{n k|j]zclw g} xfdLnfO{ r]tfjgLo'St efiffdf pgLx?n] cYof{Psf lyP– æ;s];Dd xfdL b'O{ hgfnfO{ kmnf] ug"{, s]xLu/L 5'l6xfNof} eg] 7Ls bz ah] a; c8\ofpg] 7fFpdf cfOk'Ug", l9nf] eof] eg] a;n] p7 agfpF5, cfkm}F 6\oflS; vf]h]/ cfpg" .Æ
xfdLn] :js[lt hgfPsf lyof} b'j} sfg ;dfP/ . sl/a Ps 306fsf] 3'dfO ;s]/ kmls{g} nfUbf klg No'n] Tof] /x:odo emf]nf cfˆg} xftdf em'08\ofPsL lyO{ . Tof]leq s] af]s]sL lyO{ Tof] /x:o s;}nfO{ vf]n]sL lyOg .
u|]6jfnsf] cfZro{nfUbf] ;+/rgf x]bf{ xfd|f] dg lrlgofFx?k|lt gtd:ts x'g yfn]sf] lyof] . æO{Zj/n] agfPsf dflg;sf] hLjg O{Zj/n] /Iff u5{g eGg] lzIff kfPsf xfdLn] To;}df ljZjf; u/]/ ljsf; / pGglt klg O{Zj/s} e/f]zfdf 5f]8]5f}F .Æ d;Fu} a;]sf] uAa/n] lxF8\bflxF8\b} eg]sf] lyof] — ælogn] pGglt ljsf; k/fqmdaf6 ;Dej 5, ;+;f/ abNg ;lsG5 eGg] k9]5g\, xfdLn] O{Zj/n] agfPsf] pg}n] k'/\ofpF5g\ eGg] k9\of}F .Æ
uAj/ hf]8n] xfF:of] ;'gn] 5f]k]sf] bfFt b]vfpb} . d rflx p;sf] xfF;f]df xfF;f] ldnfpF ls gldnfpF eP/ cndlnPF .
No'n] cfˆgf] /x:odo kf]sf]af6 Pp6f tfNrf / ;fFrf] lgsfnL . emfªsf] xftdf lbFb} egL— æof] tfNrf ToxfF aGb u/]/ em'08fofpm clg ;fFrf] dnfO{ b]pm . ns alnof];Fu em'G8\ofpg' k5{ clg ;fFrf] rflxF cfˆg} xftdf /fVg'k5{ . oxL sf/0f oxfF ltdL n+s ePsf] tfNrf b]V5f} ;fFrf] b]Vt}gf} .Æ
No'sf] s'/f ;'g]/ emfª 5Ss k/]/ x]b}{ lyof], No'n] s/ u/L . p;n] kmnfdsf] ;fªnf]df tfNrf em'08\ofP/ aGb u/\of] clg ;fFrf] rflxF d':s'/fP/ x]l//x]sL No'sf] xftdf /flvlbof] . uAj/ / d pleP/ plgx?sf] Tof] rlt{snfdf ;xeuL eO/x]sf lyof}F, ;a} e]nf eP r'r'/f] rl9;s]/ . kvf{n r9g]x?sf] eL8 yfldg;Sg' u/L a9]sf] lyof] . lxF8\g klg kv{]/ kfOnf rfNg' kg]{ .
…o' cf/ u|]6 DofgÚ n]lvPsf] a8]dfsf] 9+'uf]df vf]lkPsf] lrlgofF cIf/sf cul8 pleP/ Sofd/fdf s}b x'g vf]Hg] tGg]/L / j[4a[4fx? lgs} a9]sf lyP . afSnf] s'lx/f]af6 aflx/ lg:s]/ uf}/jdo xfF;f] xfF:b} lyof] u|]6jfn 6f9f6f9f;Dd cfkm"tlGsPsf] b]vfpFb} .  
laxfgsf] 708Ln] hd]sf z/L/sf cËx? 3fdsf] /fkn] kUn]/ lr6lr6 kl;gfdf kl/0ft xF'b} lyP . 5]pdf a;]/ s]xL o'jfx? k|df0fkq / d]8n agfpg em'lDdPsf lyP . u|]6jfn r9]/ ljhoL ePsf]df uf]N8, a|f]Gh / l;Ne/ d]8n lng]x?sf] ;d"x k;ndf em'lDdPsf] lyof] . k|df0fkqdf …u|]6jfn r9fO k"/f u/]sf]Ú 3f]if0ff / ldlt s'FlbPsf] lyof] . tF5f8d5f8df lyP o'jfx? .
lg:sg] xtf/df ;a}sf kfOnf …PlSh6 u]6Ú lt/ a9] . u'/f{x6 ul//x]sf] k]6n] ;a}nfO{ r]tfjgL lbg yfln;s]sf] lyof] . ;a} xtf/df lyP aflxl/g . u]6 glhs} af}4 k/Dk/fsf k"hf/Lx? dlGb/lt/ ofq'x?nfO{ cu'jfO ub}{ lyP . ltAatLog z}nLsf] u'Dafh:tf] nfUg] Tof] ;+/rgfnfO{ lrgLofFx? …df]gfi6«LÚ geg]/ …6]DknÚ g} eGg ?rfpFy] . leq lrgLofF cg'xf/ emNsg] /fhf/fgL h:tf b]jtf uhwDd a;]sf lyP ljleGg d'b|fdf .  
No' / emfª b'j}n] dlGb/sf] kl/qmdf u/] / ToxfF ePsf tL crn b]jtflt/ cfwf z/L/ e'msfP/ gdg u/] . aflx/ lgVv/ /ftf l;Ns Wjhfx?n] emkSs} 9flsPsf] ?v l7ª\u pleP/ xfdLnfO{ x]l//x]sf] lyof] .
xfdL;Fu} lxFl8/x]sL No'n] p;sf] /x:odo kf]sf] km]l/ vf]nL . kf]sfleqsf] /ftf] l;Ns l/jg xftdf lnO{ / Knfli6ssf] kf]sf] emfªsf] xftdf ydfOlbO{ . emfª xfdLlt/ kms]{/ d':s'/fof] .
No'n] nfdf] l/jg ?vsf] km]bdf clg 5f]6f] rflxF xfFufdf afFwL . pFrf] lz/ nufP/ lrD;f cfFvf xfFuf;Dd km}nfO{ . p;sf cfFvf To; ?vsf] 6'Kof];Dd} k'u] . l/jgdo lyof] Tof] ?v . l/jgn] emkSs} 9flsPsf] lyof] . ?vsf xfFuf, km]b ;a}lt/sf af]qmf /ftf l/jg / Wohfn] nkSs} 5f]lkPsf] lyof] . ?v x]bf{ nfUof] Tof] ?v kfteGbf a9L l/jgn] 9flsg dg k/fpFYof] .
a; rb\g}, nfUbf uAj/n] No'nfO{ ;f]Wof] p;sf] /x:odo Knfli6s emf]nfaf6 ToxfF la;lh{t b'O{ j:t'sf af/]df . No'n] egL– æoxfF afFlwPsf] l/jg ;f}efUo / v';Lsf nflu xf] . gf/Lx? ;w}F ;f}efUojtL /lx/x'F eGg] sfdgf u5{g\] . s]6fx? rflxF efUdfgL x'gsf nflu efUo ns u5{g\ ns em'08\ofP/ . ;fFrf] cfkm';Fu eof] eg] hlxn] klg efUo vf]Ng ;lsG5 eGg] ljZjf; 5 lrgLofFx?df . To;}n] oxfF cfpg]x? tfNrf / l/jg lnP/ cfpg] u5{g\ efUo / ;f}efUosf nflu .Æ
p;n] ToxfF r9fPsf tL a:t'n] p;n] eg] em}F x'G5 ls x'Fb}g Tof] t /x:osf] kf]N6fd} lyof] t/ d}n] eg] e]8fl;+sf] rf}tf/f] km]l/ ;Dem]F hxfF k};fsf] aLrdf lsnf 7f]s]/ sfg gkfSg] ljZjf; ul/GYof] . @)&@.!).!$